Res Rustica

Magna porro et Graecorum turba est de rusticis rebus praecipiens, cuius princeps celeberrimus vates non minimum professioni nostrae contulit Hesiodus Boeotius. Magis deinde eam iuvere fontibus orti sapientiae Democritus Abderites, Socraticus Xenophon, Tarentinus Archytas, Peripatetici magister ac discipulus Aristoteles cum Theophrasto.

Siculi quoque non mediocri cura negotium istud prosecuti sunt Hieron et Epicharmus, cuius[*]()discipulus Philometor et Attalus. Athenae vero scriptorum frequentiam pepererunt, e qua [*]()probatissimi auctores [*](sive R. ) [*](sunt om. Schn. ) [*](quae om. S, Schn. ) [*](disciplina Ursinus (teste Schn.), Lundstrōm cum Cod. Laurent. 53. 27: disciplinam SAR. plerique edd. ) [*](repperiuntur SAa, Lundstrōm. ) [*](cuius add. Lundstrōm: om. SAR. ) [*](e qua Lundstrōm: eaquae SA: aeque vel eque R: e queis vulgo. a One of the earliest Greek poets, said by Pliny (XVIII. 201) to have been the first writer of agricultural precepts. )

sed indigena soli Attici. Insulae quoque curam istam celebraverunt, ut testis est Rhodius Epigenes, Chius Agathocles, Evagon et Anaxipolis Thasii. Unius quoque de septem Biantis illius populares Menander et Diodorus in primis sibi vindicaverunt agricolationis prudentiam. Nec his cessere Milesii Bacchius et Mnaseas,[*]()Antigonus Cymaeus, Pergamenus Apollonius, Dion Colophonius, Hegesias Maronites.

Nam quidem Diophanes Bithynius Uticensem totum Dionysium, Poeni Magonis interpretem, per multa diffusum volumina sex epitomis circumscripsit. Et alii tamen obscuriores, quorum patrias non accepimus, aliquod stipendium nostro studio contulerunt. Hi sunt Androtion, Aeschrion, Aristomenes, Athenagoras, Crates, Dadis,[*]()Dionysius,

Euphyton, Euphorion. Nec minore fide pro virili parte tributum nobis intulerunt Lysimachus et Eubulus, Menestratus, et Plentiphanes,[*]()Persis et Theophilus.

Et ut agricolationem Romana tandem civitate donemus (nam adhuc istis auctoribus Graecae [*](Chaerestaeus Varro, R.R. I. 1. 8. ) [*](Euphronius Lundstrōm praeeuntibus Reitzensteinio, Ursino, Pontedera: euphrontis SAR: Euphronis vulgo. ) [*](Mnasias S, Lundstrōm: manassias A: manasseas R. ) [*](dadis vel eladis vel cladis R: dandis SA. ) [*](et Plentiphanes Lundstrōm: Pleutiphanes vulgo: euantiphanes (et om.) SA: alii alia in R. )

Nec postremo quasi paedagogi eius meminisse dedignemur Iuli Hygini, verum tamen ut Carthaginiensem Magonem rusticationis parentem maxime veneremur; nam huius octo et viginti memorabilia illa volumina ex senatus consulto in Latinum sermonem conversa sunt.

Non minorem tamen laudem meruerunt nostrorum temporum viri Cornelius Celsus et Iulius Atticus, quippe Cornelius totum corpus disciplinae quinque libris complexus est, hic de una specie culturae pertinentis ad vitis singularem librum edidit. Cuius velut discipulus duo volumina similium praeceptorum de vineis Iulius Graecinus composita facetius et eruditius posteritati tradenda curavit.

Hos igitur, P. Silvine, priusquam cum agricolatione [*](filium et patrem SA. ) [*](virgilium R. ) [*](carmine R. a Regarded by Pliny (N.H. XVII. 199) as the most ancient and most distinguished husbandmen after Cato. b A contemporary of Varro and one of the speakers in Varro's agricultural treatise. c Marcus Terentius Varro. d A slave whose duty it was to guard his master's children, escort them to school, and perhaps give some elementary instruction at home. c Freedman and librarian of Augustus, and a writer of great versatility. Two works, dealing with mythology and astronomy, survive under his name. )

Usus et experientia dominantur in artibus, neque est ulla disciplina, in qua non peccando discatur.[*]()Nam ubi quid perperam administratum cessit [*]()improspere, vitatur quod fefellerat, illuminatque rectam viam docentis magisterium.

Quare nostra praecepta non consummare scientiam, sed adiuvare promittunt. Nec statim quisquam compos agricolationis erit his perlectis rationibus, nisi et obire eas voluerit et per facultates potuerit. Ideoque haec velut adminicula studiosis promittimus, non profutura per se sola, sed cum aliis.

Ac ne ista quidem praesidia, ut diximus, non adsiduus labor et experientia vilici, non facultates ac voluntas impendendi tantum pollent quantum vel una praesentia domini; quae nisi frequens operibus intervenerit, ut in exercitu cum abest imperator, cuncta cessant officia. Maximeque reor hoc significantem[*]()Poenum Magonem suorum scriptorum primordium talibus auspicatum sententiis: " Qui agrum paravit domum vendat, ne malit urbanum quam rusticum larem colere; cui magis cordi fuerit [*](quia R plerique. ) [*](discitur S. ) [*](cesserit R aliquot. ) [*](significante 8. a Cf. the maxim of Cato, 4, frons occipitio prior est; Pliny, N.H. XVIII. 31 frontemque domini plus prodesse quam occipitium; and Palladius, I. 6.1, praesentia domini provectus est agri. )