Res Rustica

Qui studium agricolationi dederit, antiquissima sciat haec sibi advocanda: prudentiam rei, facultatem impendendi, voluntatem agendi. Nam is demum cultissimum rus habebit, ut ait Tremelius, qui et colere sciet et poterit et volet. Neque enim scire aut velle cuiquam satis fuerit sine sumptibus, quos exigunt opera;

nec rursus faciendi aut impendendi [*](quoniam Lundstrōm: quoniam (in abbr.) vel quom vel cum codd..: quandoquidem vulgo. a A mythical character, said to have been the founder of agriculture and the inventor of the plough (Servius on Vergil, Georg. I. 163). b Son of Apollo and the nymph Cyrene, said to have taught mankind the management of bees and cattle and the cultivation of the olive. e Writers on husbandry, often cited by Varro and Columella: i.e. Cn. Tremelius Scrofa (cf. Varro, R.R. I. 2. 9-10, II. 4); the )

Itaque diligens pater familliae, cui cordi est ex agri cultu certam sequi rationem rei familiaris augendae, maxime curabit ut et[*]()aetatis suae prudentissimos agricolas de quaque re consulat et commentarios antiquorum sedulo scrutetur atque aestimet, quid eorum quisque senserit, quid praeceperit, an universa, quae maiores prodiderunt, huius temporis culturae respondeant an aliqua dissonent.

Multos enim iam [*]()memorabiles auctores comperi persuasum habere longo aevi situ qualitatem caeli statumque mutari, eorumque consultissimum astrologiae professorem Hipparchum prodidisse tempus fore, quo cardines mundi loco moverentur, idque etiam non spernendusauctor rei rusticaeSaserna videtur adcredidisse.

Nam eo libro, quem de agri cultura scriptum reliquit, mutatum caeli situm sic colligit, quod quae regiones antea propter hiemis adsiduam violentiam nullam stirpem vitis aut oleae depositam custodire potuerint, nunc mitigato iam[*]()et intepescente pristino frigore largissimis olivitatibus [*](om. R plerique, edd. praeter Lundström. ) [*](tam SAa, Lundström. ) [*]( iam om. A. )