De Rerum Natura
Lucretius
-
- succidere horrisono posse omnia victa fragore.
- Qua prius adgrediar quam de re fundere fata
- sanctius et multo certa ratione magis quam
- Pythia quae tripode a Phoebi lauroque profatur,
- multa tibi expediam doctis solacia dictis;
- religione refrenatus ne forte rearis
- terras et solem et caelum, mare sidera lunam,
- corpore divino debere aeterna manere,
- proptereaque putes ritu par esse Gigantum
- pendere eos poenas inmani pro scelere omnis,
- qui ratione sua disturbent moenia mundi
- praeclarumque velint caeli restinguere solem
- inmortalia mortali sermone notantes;
- quae procul usque adeo divino a numine distent
- inque deum numero quae sint indigna videri,
- notitiam potius praebere ut posse putentur
- quid sit vitali motu sensuque remotum.
- quippe etenim non est, cum quovis corpore ut esse
- posse animi natura putetur consiliumque.
- sicut in aethere non arbor, non aequore salso
- nubes esse queunt neque pisces vivere in arvis
- nec cruor in lignis neque saxis sucus inesse,
- certum ac dispositumst ubi quicquid crescat et insit,
- sic animi natura nequit sine corpore oriri
- sola neque a nervis et sanguine longius esse.
- quod si posset enim, multo prius ipsa animi vis
- in capite aut umeris aut imis calcibus esse
- posset et innasci quavis in parte soleret,
- tandem in eodem homine atque in eodem vase manere.
- quod quoniam nostro quoque constat corpore certum
- dispositumque videtur ubi esse et crescere possit
- seorsum anima atque animus, tanto magis infitiandum
- totum posse extra corpus formamque animalem
- putribus in glebis terrarum aut solis in igni
- aut in aqua durare aut altis aetheris oris.
- haud igitur constant divino praedita sensu,
- quandoquidem nequeunt vitaliter esse animata.
- Illud item non est ut possis credere, sedes
- esse deum sanctas in mundi partibus ullis.
- tenvis enim natura deum longeque remota
- sensibus ab nostris animi vix mente videtur;
- quae quoniam manuum tactum suffugit et ictum,
- tactile nil nobis quod sit contingere debet;
- tangere enim non quit quod tangi non licet ipsum.
- quare etiam sedes quoque nostris sedibus esse
- dissimiles debent, tenues de corpore eorum;
- quae tibi posterius largo sermone probabo.
- Dicere porro hominum causa voluisse parare
- praeclaram mundi naturam proptereaque
- adlaudabile opus divom laudare decere
- aeternumque putare atque inmortale futurum,
- nec fas esse, deum quod sit ratione vetusta
- gentibus humanis fundatum perpetuo aevo,
- sollicitare suis ulla vi ex sedibus umquam
- nec verbis vexare et ab imo evertere summa,
- cetera de genere hoc adfingere et addere, Memmi,
- desiperest. quid enim inmortalibus atque beatis
- gratia nostra queat largirier emolumenti,
- ut nostra quicquam causa gerere adgrediantur?
- quidve novi potuit tanto post ante quietos
- inlicere ut cuperent vitam mutare priorem?
- nam gaudere novis rebus debere videtur
- cui veteres obsunt; sed cui nihil accidit aegri
- tempore in ante acto, cum pulchre degeret aevom,
- quid potuit novitatis amorem accendere tali?
- quidve mali fuerat nobis non esse creatis?
- an, credo, in tenebris vita ac maerore iacebat,
- donec diluxit rerum genitalis origo?
- natus enim debet qui cumque est velle manere
- in vita, donec retinebit blanda voluptas;
- qui numquam vero vitae gustavit amorem
- nec fuit in numero, quid obest non esse creatum?
- exemplum porro gignundis rebus et ipsa
- notities hominum divis unde insita primum est,
- quid vellent facere ut scirent animoque viderent,
- quove modost umquam vis cognita principiorum
- quidque inter sese permutato ordine possent.
- si non ipsa dedit speciem natura creandi?