De Rerum Natura
Lucretius
-
- corporibus nostris extrinsecus insinuatas,
- quod fieri totum contra manifesta docet res
- ita conexa est per venas viscera nervos
- ossaque, uti dentes quoque sensu participentur;
- morbus ut indicat et gelidai stringor aquai
- et lapis oppressus subitis e frugibus
- nec, tam contextae cum sint, exire videntur
- incolumes posse et salvas exsolvere sese
- omnibus e nervis atque ossibus articulisque,
- quod si forte putas extrinsecus insinuatam
- permanare animam nobis per membra solere,
- tanto quique magis cum corpore fusa peribit;
- quod permanat enim, dissolvitur, interit ergo;
- dispertitur enim per caulas corporis omnis.
- ut cibus, in membra atque artus cum diditur omnis,
- disperit atque aliam naturam sufficit ex se,
- sic anima atque animus quamvis est integra recens in
- corpus eunt, tamen in manando dissoluuntur,
- dum quasi per caulas omnis diduntur in artus
- particulae quibus haec animi natura creatur,
- quae nunc in nostro dominatur corpore nata
- ex illa quae tunc periit partita per artus.
- quapropter neque natali privata videtur
- esse die natura animae nec funeris expers.
- Semina praeterea linquontur necne animai
- corpore in exanimo? quod si lincuntur et insunt,
- haut erit ut merito inmortalis possit haberi,
- partibus amissis quoniam libata recessit.
- sin ita sinceris membris ablata profugit,
- ut nullas partis in corpore liquerit ex se,
- unde cadavera rancenti iam viscere vermes
- expirant atque unde animantum copia tanta
- exos et exanguis tumidos perfluctuat artus?
- quod si forte animas extrinsecus insinuari?
- vermibus et privas in corpora posse venire
- credis nec reputas cur milia multa animarum
- conveniant unde una recesserit, hoc tamen est ut
- quaerendum videatur et in discrimen agendum,
- utrum tandem animae venentur semina quaeque
- vermiculorum ipsaeque sibi fabricentur ubi sint,
- an quasi corporibus perfectis insinuentur.
- at neque cur faciant ipsae quareve laborent
- dicere suppeditat. neque enim, sine corpore cum sunt,
- sollicitae volitant morbis alguque fameque;
- corpus enim magis his vitiis adfine laborat,
- et mala multa animus contage fungitur eius.
- sed tamen his esto quamvis facere utile corpus,
- cum subeant; at qua possint via nulla videtur.
- haut igitur faciunt animae sibi corpora et artus.
- nec tamen est ut qui cum perfectis insinuentur
- corporibus; neque enim poterunt suptiliter esse
- conexae neque consensu contagia fient.
- Denique cur acris violentia triste leonum
- seminium sequitur, volpes dolus, et fuga cervos?
- a patribus datur et a patrius pavor incitat artus,
- et iam cetera de genere hoc cur omnia membris
- ex ineunte aevo generascunt ingenioque,
- si non, certa suo quia semine seminioque
- vis animi pariter crescit cum corpore quoque?
- quod si inmortalis foret et mutare soleret
- corpora, permixtis animantes moribus essent,
- effugeret canis Hyrcano de semine saepe
- cornigeri incursum cervi tremeretque per auras
- accipiter fugiens veniente columba,
- desiperent homines, saperent fera saecla ferarum.
- illud enim falsa fertur ratione, quod aiunt
- inmortalem animam mutato corpore flecti;
- quod mutatur enim, dissolvitur, interit ergo;
- traiciuntur enim partes atque ordine migrant;
- quare dissolui quoque debent posse per artus,
- denique ut intereant una cum corpore cunctae.
- sin animas hominum dicent in corpora semper
- ire humana, tamen quaeram cur e sapienti
- stulta queat fieri, nec prudens sit puer ullus,
- si non, certa suo quia semine seminioque
- nec tam doctus equae pullus quam fortis equi vis.
- scilicet in tenero tenerascere corpore mentem
- confugient. quod si iam fit, fateare necessest
- mortalem esse animam, quoniam mutata per artus
- tanto opere amittit vitam sensumque priorem.
- quove modo poterit pariter cum corpore quoque
- confirmata cupitum aetatis tangere florem
- vis animi, nisi erit consors in origine prima?
- quidve foras sibi vult membris exire senectis?
- an metuit conclusa manere in corpore putri
- et domus aetatis spatio ne fessa vetusto
- obruat? at non sunt immortali ulla pericla.
- Denique conubia ad Veneris partusque ferarum
- esse animas praesto deridiculum esse videtur,
- expectare immortalis mortalia membra
- innumero numero certareque praeproperanter
- inter se quae prima potissimaque insinuetur;
- si non forte ita sunt animarum foedera pacta,
- ut quae prima volans advenerit insinuetur
- prima neque inter se contendant viribus hilum.
- Denique in aethere non arbor, non aequore in alto
- nubes esse queunt nec pisces vivere in arvis
- nec cruor in lignis neque saxis sucus inesse.
- certum ac dispositumst ubi quicquid crescat et insit.
- sic animi natura nequit sine corpore oriri
- sola neque a nervis et sanguine longius esse.
- quod si posset enim, multo prius ipsa animi vis
- in capite aut umeris aut imis calcibus esse
- posset et innasci quavis in parte soleret,
- tandem in eodem homine atque in eodem vase manere.
- quod quoniam nostro quoque constat corpore certum
- dispositumque videtur ubi esse et crescere possit