De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. nam dubio procul his rebus sua cuique voluntas
  2. principium dat et hinc motus per membra rigantur.
  3. nonne vides etiam patefactis tempore puncto
  4. carceribus non posse tamen prorumpere equorum
  5. vim cupidam tam de subito quam mens avet ipsa?
  6. omnis enim totum per corpus materiai
  7. copia conciri debet, concita per artus
  8. omnis ut studium mentis conixa sequatur;
  9. ut videas initum motus a corde creari
  10. ex animique voluntate id procedere primum,
  11. inde dari porro per totum corpus et artus.
  12. nec similest ut cum inpulsi procedimus ictu
  13. viribus alterius magnis magnoque coactu;
  14. nam tum materiem totius corporis omnem
  15. perspicuumst nobis invitis ire rapique,
  16. donec eam refrenavit per membra voluntas.
  17. iamne vides igitur, quamquam vis extera multos
  18. pellat et invitos cogat procedere saepe
  19. praecipitesque rapi, tamen esse in pectore nostro
  20. quiddam quod contra pugnare obstareque possit?
  21. cuius ad arbitrium quoque copia materiai
  22. cogitur inter dum flecti per membra per artus
  23. et proiecta refrenatur retroque residit.
  24. quare in seminibus quoque idem fateare necessest,
  25. esse aliam praeter plagas et pondera causam
  26. motibus, unde haec est nobis innata potestas,
  27. de nihilo quoniam fieri nihil posse videmus.
  28. pondus enim prohibet ne plagis omnia fiant
  29. externa quasi vi; sed ne res ipsa necessum
  30. intestinum habeat cunctis in rebus agendis
  31. et devicta quasi cogatur ferre patique,
  32. id facit exiguum clinamen principiorum
  33. nec regione loci certa nec tempore certo.
  34. Nec stipata magis fuit umquam materiai
  35. copia nec porro maioribus intervallis;
  36. nam neque adaugescit quicquam neque deperit inde.
  37. qua propter quo nunc in motu principiorum
  38. corpora sunt, in eodem ante acta aetate fuere
  39. et post haec semper simili ratione ferentur,
  40. et quae consuerint gigni gignentur eadem
  41. condicione et erunt et crescent vique valebunt,
  42. quantum cuique datum est per foedera naturai.
  43. nec rerum summam commutare ulla potest vis;
  44. nam neque quo possit genus ullum materiai
  45. effugere ex omni quicquam est extra, neque in omne
  46. unde coorta queat nova vis inrumpere et omnem
  47. naturam rerum mutare et vertere motus.
  48. Illud in his rebus non est mirabile, quare,
  49. omnia cum rerum primordia sint in motu,
  50. summa tamen summa videatur stare quiete,
  51. praeter quam siquid proprio dat corpore motus.
  52. omnis enim longe nostris ab sensibus infra
  53. primorum natura iacet; qua propter, ubi ipsa
  54. cernere iam nequeas, motus quoque surpere debent;
  55. praesertim cum, quae possimus cernere, celent
  56. saepe tamen motus spatio diducta locorum.
  57. nam saepe in colli tondentes pabula laeta
  58. lanigerae reptant pecudes, quo quamque vocantes
  59. invitant herbae gemmantes rore recenti,
  60. et satiati agni ludunt blandeque coruscant;
  61. omnia quae nobis longe confusa videntur
  62. et velut in viridi candor consistere colli.
  63. praeterea magnae legiones cum loca cursu
  64. camporum complent belli simulacra cientes,
  65. fulgor ubi ad caelum se tollit totaque circum
  66. aere renidescit tellus supterque virum vi
  67. excitur pedibus sonitus clamoreque montes
  68. icti reiectant voces ad sidera mundi
  69. et circum volitant equites mediosque repente
  70. tramittunt valido quatientes impete campos;
  71. et tamen est quidam locus altis montibus, unde
  72. stare videntur et in campis consistere fulgor.
  73. Nunc age, iam deinceps cunctarum exordia rerum
  74. qualia sint et quam longe distantia formis,
  75. percipe, multigenis quam sint variata figuris;
  76. non quo multa parum simili sint praedita forma,
  77. sed quia non volgo paria omnibus omnia constant.
  78. nec mirum; nam cum sit eorum copia tanta,
  79. ut neque finis, uti docui, neque summa sit ulla,
  80. debent ni mirum non omnibus omnia prorsum
  81. esse pari filo similique adfecta figura.
  82. Praeterea genus humanum mutaeque natantes
  83. squamigerum pecudes et laeta armenta feraeque
  84. et variae volucres, laetantia quae loca aquarum
  85. concelebrant circum ripas fontisque lacusque,
  86. et quae pervolgant nemora avia pervolitantes,
  87. quorum unum quidvis generatim sumere perge;
  88. invenies tamen inter se differre figuris.
  89. nec ratione alia proles cognoscere matrem
  90. nec mater posset prolem; quod posse videmus
  91. nec minus atque homines inter se nota cluere.
  92. nam saepe ante deum vitulus delubra decora
  93. turicremas propter mactatus concidit aras
  94. sanguinis expirans calidum de pectore flumen;
  95. at mater viridis saltus orbata peragrans
  96. novit humi pedibus vestigia pressa bisulcis,
  97. omnia convisens oculis loca, si queat usquam
  98. conspicere amissum fetum, completque querellis
  99. frondiferum nemus adsistens et crebra revisit
  100. ad stabulum desiderio perfixa iuvenci,
  101. nec tenerae salices atque herbae rore vigentes
  102. fluminaque ulla queunt summis labentia ripis
  103. oblectare animum subitamque avertere curam,
  104. nec vitulorum aliae species per pabula laeta
  105. derivare queunt animum curaque levare;
  106. usque adeo quiddam proprium notumque requirit.
  107. praeterea teneri tremulis cum vocibus haedi