De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. in terras igitur quoque solis vergitur ardor.
  2. transversosque volare per imbris fulmina cernis,
  3. nunc hinc nunc illinc abrupti nubibus ignes
  4. concursant; cadit in terras vis flammea volgo.
  5. Illud in his quoque te rebus cognoscere avemus,
  6. corpora cum deorsum rectum per inane feruntur
  7. ponderibus propriis, incerto tempore ferme
  8. incertisque locis spatio depellere paulum,
  9. tantum quod momen mutatum dicere possis.
  10. quod nisi declinare solerent, omnia deorsum
  11. imbris uti guttae caderent per inane profundum
  12. nec foret offensus natus nec plaga creata
  13. principiis; ita nihil umquam natura creasset.
  14. Quod si forte aliquis credit graviora potesse
  15. corpora, quo citius rectum per inane feruntur,
  16. incidere ex supero levioribus atque ita plagas
  17. gignere, quae possint genitalis reddere motus,
  18. avius a vera longe ratione recedit.
  19. nam per aquas quae cumque cadunt atque aera rarum,
  20. haec pro ponderibus casus celerare necessest
  21. propterea quia corpus aquae naturaque tenvis
  22. aeris haud possunt aeque rem quamque morari,
  23. sed citius cedunt gravioribus exsuperata;
  24. at contra nulli de nulla parte neque ullo
  25. tempore inane potest vacuum subsistere rei,
  26. quin, sua quod natura petit, concedere pergat;
  27. omnia qua propter debent per inane quietum
  28. aeque ponderibus non aequis concita ferri.
  29. haud igitur poterunt levioribus incidere umquam
  30. ex supero graviora neque ictus gignere per se,
  31. qui varient motus, per quos natura gerat res.
  32. quare etiam atque etiam paulum inclinare necessest
  33. corpora; nec plus quam minimum, ne fingere motus
  34. obliquos videamur et id res vera refutet.
  35. namque hoc in promptu manifestumque esse videmus,
  36. pondera, quantum in se est, non posse obliqua meare,
  37. ex supero cum praecipitant, quod cernere possis;
  38. sed nihil omnino recta regione viai
  39. declinare quis est qui possit cernere sese?
  40. Denique si semper motu conectitur omnis
  41. et vetere exoritur motus novus ordine certo
  42. nec declinando faciunt primordia motus
  43. principium quoddam, quod fati foedera rumpat,
  44. ex infinito ne causam causa sequatur,
  45. libera per terras unde haec animantibus exstat,
  46. unde est haec, inquam, fatis avolsa voluntas,
  47. per quam progredimur quo ducit quemque voluptas,
  48. declinamus item motus nec tempore certo
  49. nec regione loci certa, sed ubi ipsa tulit mens?
  50. nam dubio procul his rebus sua cuique voluntas
  51. principium dat et hinc motus per membra rigantur.
  52. nonne vides etiam patefactis tempore puncto
  53. carceribus non posse tamen prorumpere equorum
  54. vim cupidam tam de subito quam mens avet ipsa?
  55. omnis enim totum per corpus materiai
  56. copia conciri debet, concita per artus
  57. omnis ut studium mentis conixa sequatur;
  58. ut videas initum motus a corde creari
  59. ex animique voluntate id procedere primum,
  60. inde dari porro per totum corpus et artus.
  61. nec similest ut cum inpulsi procedimus ictu
  62. viribus alterius magnis magnoque coactu;
  63. nam tum materiem totius corporis omnem
  64. perspicuumst nobis invitis ire rapique,
  65. donec eam refrenavit per membra voluntas.
  66. iamne vides igitur, quamquam vis extera multos
  67. pellat et invitos cogat procedere saepe
  68. praecipitesque rapi, tamen esse in pectore nostro
  69. quiddam quod contra pugnare obstareque possit?
  70. cuius ad arbitrium quoque copia materiai
  71. cogitur inter dum flecti per membra per artus
  72. et proiecta refrenatur retroque residit.
  73. quare in seminibus quoque idem fateare necessest,
  74. esse aliam praeter plagas et pondera causam
  75. motibus, unde haec est nobis innata potestas,
  76. de nihilo quoniam fieri nihil posse videmus.
  77. pondus enim prohibet ne plagis omnia fiant
  78. externa quasi vi; sed ne res ipsa necessum
  79. intestinum habeat cunctis in rebus agendis
  80. et devicta quasi cogatur ferre patique,
  81. id facit exiguum clinamen principiorum
  82. nec regione loci certa nec tempore certo.
  83. Nec stipata magis fuit umquam materiai
  84. copia nec porro maioribus intervallis;
  85. nam neque adaugescit quicquam neque deperit inde.
  86. qua propter quo nunc in motu principiorum
  87. corpora sunt, in eodem ante acta aetate fuere
  88. et post haec semper simili ratione ferentur,
  89. et quae consuerint gigni gignentur eadem
  90. condicione et erunt et crescent vique valebunt,
  91. quantum cuique datum est per foedera naturai.
  92. nec rerum summam commutare ulla potest vis;
  93. nam neque quo possit genus ullum materiai
  94. effugere ex omni quicquam est extra, neque in omne
  95. unde coorta queat nova vis inrumpere et omnem