De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. quare in utraque mihi pariter ratione videtur
  2. errare atque illi, supra quos diximus ante.
  3. Adde quod inbecilla nimis primordia fingit;
  4. si primordia sunt, simili quae praedita constant
  5. natura atque ipsae res sunt aequeque laborant
  6. et pereunt, neque ab exitio res ulla refrenat.
  7. nam quid in oppressu valido durabit eorum,
  8. ut mortem effugiat, leti sub dentibus ipsis?
  9. ignis an umor an aura? quid horum? sanguen an ossa?
  10. nil ut opinor, ubi ex aequo res funditus omnis
  11. tam mortalis erit quam quae manifesta videmus
  12. ex oculis nostris aliqua vi victa perire.
  13. at neque reccidere ad nihilum res posse neque autem
  14. crescere de nihilo testor res ante probatas.
  15. Praeterea quoniam cibus auget corpus alitque,
  16. scire licet nobis venas et sanguen et ossa
  17. * * *
  18. sive cibos omnis commixto corpore dicent
  19. esse et habere in se nervorum corpora parva
  20. ossaque et omnino venas partisque cruoris,
  21. fiet uti cibus omnis et aridus et liquor ipse
  22. ex alienigenis rebus constare putetur,
  23. ossibus et nervis sanieque et sanguine mixto.
  24. Praeterea quae cumque e terra corpora crescunt,
  25. si sunt in terris, terram constare necessest
  26. ex alienigenis, quae terris exoriuntur.
  27. transfer item, totidem verbis utare licebit:
  28. in lignis si flamma latet fumusque cinisque,
  29. ex alienigenis consistant ligna necessest,
  30. praeterea tellus quae corpora cumque alit auget
  31. ex alienigenis, quae lignis exoriuntur.
  32. Linquitur hic quaedam latitandi copia tenvis,
  33. id quod Anaxagoras sibi sumit, ut omnibus omnis
  34. res putet inmixtas rebus latitare, sed illud
  35. apparere unum, cuius sint plurima mixta
  36. et magis in promptu primaque in fronte locata.
  37. quod tamen a vera longe ratione repulsumst;
  38. conveniebat enim fruges quoque saepe, minaci
  39. robore cum in saxi franguntur, mittere signum
  40. sanguinis aut aliquid, nostro quae corpore aluntur.
  41. cum lapidi in lapidem terimus, manare cruorem
  42. consimili ratione herbis quoque saepe decebat,
  43. et latices dulcis guttas similique sapore
  44. mittere, lanigerae quali sunt ubere lactis,
  45. scilicet et glebis terrarum saepe friatis
  46. herbarum genera et fruges frondesque videri
  47. dispertita inter terram latitare minute,
  48. postremo in lignis cinerem fumumque videri,
  49. cum praefracta forent, ignisque latere minutos.
  50. quorum nil fieri quoniam manifesta docet res,
  51. scire licet non esse in rebus res ita mixtas,
  52. verum semina multimodis inmixta latere
  53. multarum rerum in rebus communia debent.
  54. 'At saepe in magnis fit montibus' inquis 'ut altis
  55. arboribus vicina cacumina summa terantur
  56. inter se validis facere id cogentibus austris,
  57. donec flammai fulserunt flore coorto.'
  58. scilicet et non est lignis tamen insitus ignis,
  59. verum semina sunt ardoris multa, terendo
  60. quae cum confluxere, creant incendia silvis.
  61. quod si facta foret silvis abscondita flamma,
  62. non possent ullum tempus celarier ignes,
  63. conficerent volgo silvas, arbusta cremarent.
  64. iamne vides igitur, paulo quod diximus ante,
  65. permagni referre eadem primordia saepe
  66. cum quibus et quali positura contineantur
  67. et quos inter se dent motus accipiantque,
  68. atque eadem paulo inter se mutata creare
  69. ignes et lignum? quo pacto verba quoque ipsa
  70. inter se paulo mutatis sunt elementis,
  71. cum ligna atque ignes distincta voce notemus.
  72. Denique iam quae cumque in rebus cernis apertis
  73. si fieri non posse putas, quin materiai
  74. corpora consimili natura praedita fingas,
  75. hac ratione tibi pereunt primordia rerum:
  76. fiet uti risu tremulo concussa cachinnent
  77. et lacrimis salsis umectent ora genasque.
  78. Nunc age, quod super est, cognosce et clarius audi.
  79. nec me animi fallit quam sint obscura; sed acri
  80. percussit thyrso laudis spes magna meum cor
  81. et simul incussit suavem mi in pectus amorem
  82. Musarum, quo nunc instinctus mente vigenti
  83. avia Pieridum peragro loca nullius ante
  84. trita solo. iuvat integros accedere fontis
  85. atque haurire iuvatque novos decerpere flores
  86. insignemque meo capiti petere inde coronam,
  87. unde prius nulli velarint tempora Musae;
  88. primum quod magnis doceo de rebus et artis
  89. religionum animum nodis exsolvere pergo,
  90. deinde quod obscura de re tam lucida pango
  91. carmina musaeo contingens cuncta lepore.
  92. id quoque enim non ab nulla ratione videtur;
  93. sed vel uti pueris absinthia taetra medentes
  94. cum dare conantur, prius oras pocula circum
  95. contingunt mellis dulci flavoque liquore,
  96. ut puerorum aetas inprovida ludificetur
  97. labrorum tenus, interea perpotet amarum
  98. absinthi laticem deceptaque non capiatur,
  99. sed potius tali facto recreata valescat,
  100. sic ego nunc, quoniam haec ratio plerumque videtur
  101. tristior esse quibus non est tractata, retroque
  102. volgus abhorret ab hac, volui tibi suaviloquenti
  103. carmine Pierio rationem exponere nostram
  104. et quasi musaeo dulci contingere melle,
  105. si tibi forte animum tali ratione tenere
  106. versibus in nostris possem, dum perspicis omnem
  107. naturam rerum, qua constet compta figura.