De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. nec clam durateus Troiianis Pergama partu
  2. inflammasset equos nocturno Graiiugenarum;
  3. perspicere ut possis res gestas funditus omnis
  4. non ita uti corpus per se constare neque esse
  5. nec ratione cluere eadem qua constet inane,
  6. sed magis ut merito possis eventa vocare
  7. corporis atque loci, res in quo quaeque gerantur.
  8. Corpora sunt porro partim primordia rerum,
  9. partim concilio quae constant principiorum.
  10. sed quae sunt rerum primordia, nulla potest vis
  11. stinguere; nam solido vincunt ea corpore demum.
  12. etsi difficile esse videtur credere quicquam
  13. in rebus solido reperiri corpore posse.
  14. transit enim fulmen caeli per saepta domorum
  15. clamor ut ac voces, ferrum candescit in igni
  16. dissiliuntque fero ferventi saxa vapore;
  17. cum labefactatus rigor auri solvitur aestu,
  18. tum glacies aeris flamma devicta liquescit;
  19. permanat calor argentum penetraleque frigus,
  20. quando utrumque manu retinentes pocula rite
  21. sensimus infuso lympharum rore superne.
  22. usque adeo in rebus solidi nihil esse videtur.
  23. sed quia vera tamen ratio naturaque rerum
  24. cogit, ades, paucis dum versibus expediamus
  25. esse ea quae solido atque aeterno corpore constent,
  26. semina quae rerum primordiaque esse docemus,
  27. unde omnis rerum nunc constet summa creata.
  28. Principio quoniam duplex natura duarum
  29. dissimilis rerum longe constare repertast,
  30. corporis atque loci, res in quo quaeque geruntur,
  31. esse utramque sibi per se puramque necessest.
  32. nam qua cumque vacat spatium, quod inane vocamus,
  33. corpus ea non est; qua porro cumque tenet se
  34. corpus, ea vacuum nequaquam constat inane.
  35. sunt igitur solida ac sine inani corpora prima.
  36. Praeterea quoniam genitis in rebus inanest,
  37. materiem circum solidam constare necessest;
  38. nec res ulla potest vera ratione probari
  39. corpore inane suo celare atque intus habere,
  40. si non, quod cohibet, solidum constare relinquas.
  41. id porro nihil esse potest nisi materiai
  42. concilium, quod inane queat rerum cohibere.
  43. materies igitur, solido quae corpore constat,
  44. esse aeterna potest, cum cetera dissoluantur.
  45. Tum porro si nil esset quod inane vocaret,
  46. omne foret solidum; nisi contra corpora certa
  47. essent quae loca complerent quae cumque tenerent
  48. omne quod est spatium, vacuum constaret inane.
  49. alternis igitur ni mirum corpus inani
  50. distinctum, quoniam nec plenum naviter extat
  51. nec porro vacuum; sunt ergo corpora certa,
  52. quae spatium pleno possint distinguere inane.
  53. haec neque dissolui plagis extrinsecus icta
  54. possunt nec porro penitus penetrata retexi
  55. nec ratione queunt alia temptata labare;
  56. id quod iam supra tibi paulo ostendimus ante.
  57. nam neque conlidi sine inani posse videtur
  58. quicquam nec frangi nec findi in bina secando
  59. nec capere umorem neque item manabile frigus
  60. nec penetralem ignem, quibus omnia conficiuntur.
  61. et quo quaeque magis cohibet res intus inane,
  62. tam magis his rebus penitus temptata labascit.
  63. ergo si solida ac sine inani corpora prima
  64. sunt ita uti docui, sint haec aeterna necessest.
  65. Praeterea nisi materies aeterna fuisset,
  66. antehac ad nihilum penitus res quaeque redissent
  67. de nihiloque renata forent quae cumque videmus.
  68. at quoniam supra docui nil posse creari
  69. de nihilo neque quod genitumst ad nil revocari,
  70. esse inmortali primordia corpore debent,
  71. dissolui quo quaeque supremo tempore possint,
  72. materies ut subpeditet rebus reparandis.
  73. sunt igitur solida primordia simplicitate
  74. nec ratione queunt alia servata per aevom
  75. ex infinito iam tempore res reparare.
  76. denique si nullam finem natura parasset
  77. frangendis rebus, iam corpora materiai
  78. usque redacta forent aevo frangente priore,
  79. ut nihil ex illis a certo tempore posset
  80. conceptum summum aetatis pervadere finem.
  81. nam quidvis citius dissolvi posse videmus
  82. quam rursus refici; qua propter longa diei
  83. infinita aetas ante acti temporis omnis
  84. quod fregisset adhuc disturbans dissoluensque,
  85. numquam relicuo reparari tempore posset.
  86. at nunc ni mirum frangendi reddita finis
  87. certa manet, quoniam refici rem quamque videmus
  88. et finita simul generatim tempora rebus
  89. stare, quibus possint aevi contingere florem.
  90. Huc accedit uti, solidissima materiai
  91. corpora cum constant, possint tamen omnia reddi,
  92. mollia quae fiunt, aer aqua terra vapores,
  93. quo pacto fiant et qua vi quaeque gerantur,
  94. admixtum quoniam semel est in rebus inane.
  95. at contra si mollia sint primordia rerum,