De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. quicque sua de materia grandescere alique.
  2. Huc accedit uti sine certis imbribus anni
  3. laetificos nequeat fetus submittere tellus
  4. nec porro secreta cibo natura animantum
  5. propagare genus possit vitamque tueri;
  6. ut potius multis communia corpora rebus
  7. multa putes esse, ut verbis elementa videmus,
  8. quam sine principiis ullam rem existere posse.
  9. Denique cur homines tantos natura parare
  10. non potuit, pedibus qui pontum per vada possent
  11. transire et magnos manibus divellere montis
  12. multaque vivendo vitalia vincere saecla,
  13. si non, materies quia rebus reddita certast
  14. gignundis, e qua constat quid possit oriri?
  15. nil igitur fieri de nilo posse fatendumst,
  16. semine quando opus est rebus, quo quaeque creatae
  17. aeris in teneras possint proferrier auras.
  18. Postremo quoniam incultis praestare videmus
  19. culta loca et manibus melioris reddere fetus,
  20. esse videlicet in terris primordia rerum
  21. quae nos fecundas vertentes vomere glebas
  22. terraique solum subigentes cimus ad ortus;
  23. quod si nulla forent, nostro sine quaeque labore
  24. sponte sua multo fieri meliora videres.
  25. Huc accedit uti quicque in sua corpora rursum
  26. dissoluat natura neque ad nihilum interemat res.
  27. nam siquid mortale e cunctis partibus esset,
  28. ex oculis res quaeque repente erepta periret;
  29. nulla vi foret usus enim, quae partibus eius
  30. discidium parere et nexus exsolvere posset.
  31. quod nunc, aeterno quia constant semine quaeque,
  32. donec vis obiit, quae res diverberet ictu
  33. aut intus penetret per inania dissoluatque,
  34. nullius exitium patitur natura videri.
  35. Praeterea quae cumque vetustate amovet aetas,
  36. si penitus peremit consumens materiem omnem,
  37. unde animale genus generatim in lumina vitae
  38. redducit Venus, aut redductum daedala tellus
  39. unde alit atque auget generatim pabula praebens?
  40. unde mare ingenuei fontes externaque longe
  41. flumina suppeditant? unde aether sidera pascit?
  42. omnia enim debet, mortali corpore quae sunt,
  43. infinita aetas consumpse ante acta diesque.
  44. quod si in eo spatio atque ante acta aetate fuere
  45. e quibus haec rerum consistit summa refecta,
  46. inmortali sunt natura praedita certe.
  47. haud igitur possunt ad nilum quaeque reverti.
  48. Denique res omnis eadem vis causaque volgo
  49. conficeret, nisi materies aeterna teneret,
  50. inter se nexus minus aut magis indupedita;
  51. tactus enim leti satis esset causa profecto,
  52. quippe ubi nulla forent aeterno corpore, quorum
  53. contextum vis deberet dissolvere quaeque.
  54. at nunc, inter se quia nexus principiorum
  55. dissimiles constant aeternaque materies est,
  56. incolumi remanent res corpore, dum satis acris
  57. vis obeat pro textura cuiusque reperta.
  58. haud igitur redit ad nihilum res ulla, sed omnes
  59. discidio redeunt in corpora materiai.
  60. postremo pereunt imbres, ubi eos pater aether
  61. in gremium matris terrai praecipitavit;
  62. at nitidae surgunt fruges ramique virescunt
  63. arboribus, crescunt ipsae fetuque gravantur.
  64. hinc alitur porro nostrum genus atque ferarum,
  65. hinc laetas urbes pueris florere videmus
  66. frondiferasque novis avibus canere undique silvas,
  67. hinc fessae pecudes pinguis per pabula laeta
  68. corpora deponunt et candens lacteus umor
  69. uberibus manat distentis, hinc nova proles
  70. artubus infirmis teneras lasciva per herbas
  71. ludit lacte mero mentes perculsa novellas.
  72. haud igitur penitus pereunt quaecumque videntur,
  73. quando alit ex alio reficit natura nec ullam
  74. rem gigni patitur nisi morte adiuta aliena.
  75. Nunc age, res quoniam docui non posse creari
  76. de nihilo neque item genitas ad nil revocari,
  77. ne qua forte tamen coeptes diffidere dictis,
  78. quod nequeunt oculis rerum primordia cerni,
  79. accipe praeterea quae corpora tute necessest
  80. confiteare esse in rebus nec posse videri.
  81. Principio venti vis verberat incita corpus
  82. ingentisque ruit navis et nubila differt,
  83. inter dum rapido percurrens turbine campos
  84. arboribus magnis sternit montisque supremos
  85. silvifragis vexat flabris: ita perfurit acri
  86. cum fremitu saevitque minaci murmure pontus.
  87. sunt igitur venti ni mirum corpora caeca,
  88. quae mare, quae terras, quae denique nubila caeli
  89. verrunt ac subito vexantia turbine raptant,
  90. nec ratione fluunt alia stragemque propagant
  91. et cum mollis aquae fertur natura repente
  92. flumine abundanti, quam largis imbribus auget
  93. montibus ex altis magnus decursus aquai
  94. fragmina coniciens silvarum arbustaque tota,
  95. nec validi possunt pontes venientis aquai