In C. Verrem

est magnum argumentum, verum illud maximum, quod illis ipsis Bidinis, quibus iste[*](iste Muell.: ipse cO: om. V rell.) iratus esse debuit, a quibus comperit, quod iure agere cum Epicrate nihil possent, etiamsi adesset, idcirco suum decretum pecunia esse temptatum: iis[*](is V: his vulg.), inquam, ipsis non modo illam hereditatem quae Epicrati venerat, sed, ut in Heraclio Syracusano, item in hoc,—paulo etiam atrocius, quod Epicrates appellatus omnino non erat,—bona patria fortunasque eius Bidinis tradidit. ostendit enim novo modo, si quis quid de[*](de V: om. pb rell.: ab vulg.) absente peteret, se[*](se om. V) auditurum. adeunt Bidini, petunt hereditatem; procuratores postulant ut se ad leges suas reiciat aut ex lege Rupilia dicam[*](dicam V p al.: litem O1: legem bd) scribi iubeat. adversarii non audebant contra dicere: exitus nullus reperiebatur. insimulant hominem fraudandi causa discessisse; postulant ut bona possidere iubeat[*](iubeat VcO1: liceat p rell.).

debebat Epicrates nummum nullum[*](nullum om. V: nullum nummum b al.) nemini; amici, si quis quid peteret, iudicio se passuros, iudicatum solvi satis daturos esse dicebant.cum omnia consilia frigerent, admonitu istius insimulare coeperunt Epicratem litteras publicas corrupisse, a qua suspicione ille aberat plurimum: actionem eius rei postulant. amici recusare ne quod iudicium[*](iudicium VO: novum iud. p rell.) neve ipsius cognitio illo absente de existimatione eius[*](eius existim. O) constitueretur, et simul illud idem[*](illud idem (item V) VO: idem illud p rell.) postulare non desistebant ut se ad leges suas reiceret.

iste amplam[*](amplam VOp: occasionem s. l. addidit ut glossam p1: amplam occasionem qrk: ampl. occ. calumniae bd edd. Cf. Rufin. Hist. x. 12 `amplam temporis nactus' (occasionem addunt edd.); Serv. ad Aen. vii. 796 `a)po\ th= labh=s, quam Latine ``amplam'' vocamus': v. R. Schöll, Archiv, i. 534; The saur. Latin. s. v. `ampla') nactus, ubi videt esse aliquid quod amici absente Epicrate nollent defendere, adseverat se eius rei in primis actionem1 daturum. cum omnes perspicerent ad istum non modo illos nummos qui per simulationem ab isto exierant revertisse, sed multo etiam pluris eum postea nummos abstulisse, amici Epicratem defendere destiterunt, iste Epicratis bona Bidinos omnia possidere et sibi habere iussit. ad illa HS D hereditaria accessit ipsius antiqua HS quindeciens pecunia. Vtrum res ab initio ita ducta est an ad extremum ita perducta, an ita parva est pecunia, an is homo[*](homo om. O) Verres ut haec quae dixi gratiis facta esse videantur[*](videantur esse O (§108 infra))?

hic nunc de miseria Siculorum, iudices, audite. et Heraclius ille Syracusanus et hic Bidinus Epicrates expulsi bonis omnibus Romam venerunt; sordidati, maxima barba et capillo, Romae biennium[*](biennio V) prope fuerunt. cum[*](Cum Op rell.: quod ad V (quoad Mai)) L. Metellus[*](L. VO: Q. p rell.) in provinciam[*](in provinciam codd. praeter O, in quo est hinc: fort. hinc in provinciam. Clausulam vindicat Zielinski, pp. 193-4) profectus est, tum isti bene commendati cum Metello una proficiscuntur. Metellus, simul ac venit[*](simul ac venit Vp et pler.: simul advenit cO1k) Syracusas, utrumque rescidit[*](rescidit cO: rescindit Vpb), et de Epicrate et de Heraclio. in utriusque bonis nihil erat quod restitui posset, nisi si quid[*](nisi si quid cO: n. si quod p: n. quod Vb rell.) moveri loco non potuerat[*](potuerat cO1: poterat rell. (corr. V ex poteret). Vtrumque improbat Zielinski, p. 194).

fecerat hoc[*](hoc O: haec rell.) egregie primo adventu Metellus, ut omnis istius iniurias, quas modo posset, rescinderet et inritas faceret. quod[*](Quod cO: om. Vp rell.) Heraclium restitui iusserat ac[*](ac cO: om. p rell.) non restituebatur, quisquis erat eductus senator Syracusanus ab Heraclio, duci iubebat; itaque permulti ducti sunt. Epicrates quidem continuo est restitutus. Alia iudicia Lilybaei, alia Agrigenti, alia Panhormi[*](alia Panhormi om. VO1) restituta sunt. census qui isto praetore sunt habiti non servaturum se Metellus ostenderat; decumas quas iste contra legem Hieronicam vendiderat sese venditurum Hieronica lege edixerat. omnia erant Metelli eius modi ut non tam suam praeturam gerere quam istius praeturam retexere videretur. simul atque ego in Siciliam veni, mutatus est.

venerat ad eum illo biduo Laetilius quidam, homo non alienus a litteris; itaque eo iste tabellario semper usus est[*](semper usus est Vpb: semper om. O1: usus est semper qr). is epistulas compluris attulerat, in his unam domo[*](domu? (habet V unam at domum) v, §128) quae totum mutarat[*](mutarat V: immutarat rell.) hominem. repente coepit dicere se omnia Verris causa velle; sibi cum eo amicitiam cognationemque esse. mirabantur omnes hoc ei tum denique in mentem venisse, posteaquam tam multis eum factis decretisque iugulasset. erant qui putarent Laetilium legatum a Verre venisse, qui gratiam amicitiam cognationemque commemoraret. ex illo tempore a civitatibus laudationes[*](laudationes cO: -em p rell.) petere, testis non solum deterrere verbis, sed etiam vi retinere coepit. quod nisi ego meo adventu illius conatus aliquantum repressissem, et apud Siculos non Metelli, sed Glabrionis litteris ac lege pugnassem, tam multos testis[*](testis V: om. rell.) huc evocare non potuissem.

verum, quod institui dicere, miserias cognoscite sociorum[*](sociorum VcO: Siculorum rell.). Heraclius ille et Epicrates longe mihi obviam cum suis omnibus processerunt, venienti Syracusas egerunt gratias flentes, Romam mecum decedere[*](mecum decedere VO: dec. mecum p rell., quod malit Zielinski) cupiverunt. quod erant oppida mihi[*](oppida mihi VO: mihi oppida p rell.) complura etiam reliqua quae adire vellem, constitui cum hominibus quo die mihi Messanae praesto essent[*](adessent V). eo mihi nuntium miserunt se a praetore retineri. quibus ego testimonium denuntiavi, quorum edidi nomina[*](edidi nomina VO: nom. ed. p rell.) Metello, cupidissimi veniendi[*](veniundi V), maximis iniuriis adfecti, adhuc non venerunt. hoc iure sunt socii ut iis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat.

iam Heraclii Centuripini, optimi nobilissimique adulescentis, testimonium audistis; a quo HS C per calumniam malitiamque petita sunt. iste[*](Iste ad praesens V) poenis compromissisque interpositis HS cccc extorquenda curavit, quodque iudicium secundum Heraclium de compromisso factum erat, cum[*](cum VO: quod cum b: quod rell.) civis Centuripinus inter duos[*](duos Vcp: duo O) civis diiudicasset[*](diiudicasset cO: iudicasset Vb: iudicavisset pq rell.), id inritum iussit esse eumque iudicem falsum iudicasse iudicavit; in senatu esse, locis commodisque publicis uti vetuit; si quis eum pulsasset, edixit sese[*](esse cO1: ne esse V: ne esset rell.) iudicium iniuriarum non daturum; quicquid ab eo peteretur, iudicem de sua cohorte daturum, ipsi autem nullius actionem rei se[*](se V: sese p rell.) daturum.