In XII Prophetas

Τάδε λέγει Κύριος κατὰρχων ὑδάτων πολλῶ καὶ οὓτως διασταλήσονται, καὶ ἡ ἀκῶ θοῦ οὐκ ἐνακουσθήσεται ἒτι.

Ἒστι μὲν οὖν ὁ λόγος πρὸς τὴν Νινευΐ τὴν ἀλαζόνα καὶ θεομάχον. ὓδατα δὲ εἶναί φησιν ἐν τούτοις τὰς ἀμετρήτους κατά τε χώρας καὶ πόλεις καὶ ἔθνη πληθῦς, ποταμῶν ἢ θαλάσσης δίκην καταχεομένας εὐκόλως, ὧν ἃν ἕλοιτο Θεός. αὐτὸς γάρ ἐστιν αὐτῶν ὁ κατάρχαιν, ὡς Δημιουργὸς, ὡς τῶν ὅλων κύριος καὶ Θεὸς, ὡς ἰδίοις νεύμασι τὰ ὑπ’ αὐτοῦ γεγονότα πηδαλιουχῶν, καὶ τῆς ἁπάντων καρδίας [*](c) τὸ νεῦμα μετατιθεὶς πρὸς τὸ αὐτῷ δοκοῦν, οὕτω τε [*](1. ἐπιφέροι] διαφέρῃ Edd. ἐπιφέροι κατά τινος inverso ordine D. οὕτως pro ὡσαύτως D. 2. καθἑλκ.] + γε Edd. invitis B.D. καὶ pro ἢ D. λ ἡ Νινευὶ τῶν βᾶσί (sic) pro ἡ τ. τ. Ν. β. D. 4, στρατιά pro στρατιᾶς ἰσχὺς D. 6. χρωμένης accessit ex B.D. 9. ληίς. κατὰ τοῦ Θεοῦ pro κατὰ Θ. λογ. D. Statim κατὰ pro καὶ Edd. εἰ pro ἢ iid. Statim ὡς ἂν ἔχοι D. ὡς ὦι iid. 10. τοῦ πρόγμ. φύσις inverso ordine D. 11. καὶ assumptum ex B.D. 12. μᾶλλον] + ἂν Edd. αὐτοὺς assumptum ex D. 13. ἒτι B.D. υἱόν (sic) Edd. 16. οὖν om. D. 17. ἀμετρήτους] τῶν ἐθνῶν Edd. invito D. 18. χώρας] + καὶ κώμας D. πληθῦς] πληθύας iid. 19. καταχεομένας] καταρχομένας iid. ὃτ’ pro ὧν iid. 20. θέλοι ὁ pro ἕλοιτο D. ὁ κατάρχων ἔστιν αὐτῶν inverso ordine D. 23. αὐτῷ] ἑαυτῶ Edd. δοκοῦν αὐτῷ inverso ordine D. καὶ pro τε iid.)

Καὶ ταυτὶ μὲν ἱστορικῶς· ἐπιφωνήσειε δ' ἃν ὁ Θεὸς καὶ Ηατὴρ κυριοκτόνῳ γεγενημένῃ τῆ Ἱερουσαλὴμ, ἤτοι τῇ τῶν Ἰουδαίων χώρᾳ “ ὅτι ἕως θεμελίων αὐτῶν χερσωθήσεται,[*](Supra 10, 11.) “ καὶ ὡς σμῖλαξ περιπλεκομένη βρωθήσεται, καὶ ὡς κα- “ λάμη ξηρασίας μεστή. ἐκ σοῦ ἐξελεύσεται λογισμὸς “ κατὰ τοῦ κυρίου πονηρὰ βουλευόμενος ἐναντία.” καταπέπρησται γὰρ καὶ κεχέρσωται, καὶ ὡς καλάμη ξηρὰ δεδαπάνηται. τετολμήκασι γὰρ λογίσασθαι πονηρὰ κατὰ τοῦ c κυριοῦ, καὶ μὴν καὶ ἀθύρῳ γλώττη χρήσασθαι· ποτὲ μὲν γὰρ Σαμαρείτην καὶ κάτοινον καὶ ἐκ πορνείας γεγεννημένον [*](S. Joan. viii. 48 et 41. S. Math. xi. 19. S. Joan. vii. 12. ) ὠνόμαζον. ποτὲ δὲ καὶ ἔφασκον ὅτι “ πλανᾶ τὸν ὄχλον, καίτοι ταύτης ἕνεκα τῆς αἰτίας ἀπεσταλμένου πάρα του Θεοῦ καὶ Παρρὸς, ἵνα τοῦ πλανᾶσθαι τὸ πλανώμενον ἀπαλλάξῃ καὶ προσκομίσῃ Θεῷ τὸ ἀποσκιρτῆσαν αὐτοῦ, καὶ προσάγῃ διὰ τῆς πίστεως τὸ πολυτρόπως ὠλισθηκὸς εἰς ἀπόστασιν, καὶ καταφωτίσῃ μὲν τὸ ἐν σκότει, καταδήσῃ δὲ [*](d Ezek. xxxiv. 16) τὸ συντετριμμένον. ἐπειδὴ δὲ οὐκ εἰσάπαν ὠλόθρευσε τὸν Ἰσραὴλ, τετήρηται δὲ, ὡς ἔφην ἤδη πλειστάκις, αὐτῷ τὸ [*](Cf. supra 486 c.) [*](3. ἴδιον] θεῖον D. inv. b. 5. καταπιεῖν] καταπίνειν Edd. 6. ἀναφῦναι ἀναφῆναι D. Statim assumpta τε ex D. ὑπὲρ κεφ. αὐτοῦ ex B.D. αὐτὸν] αὐτῷ D. 7, τῇ ἑωθινῇ assumpta ex B.D. κολοκύνταν Β. (Alex.) κολοκύντην Edd. κολόκυν τ D. 8. καὶ om. D. 11. θεμελίων habet B. ambiguus D. 14. τοῦ assumptum ex B.D. 17. χρήσασθαι γλώττῃ inverso ordine D. 18. γὰρ assumptum ex B.D. γεγενημένον (sic) Edd. 19. κα om. D. 20. ἀπεσταλμένον D. τοῦ om. D. 22. προσάγῃ] προσαγάγῃ Β. invitis D. Edd. 25. ἐπεὶ pro ἐπειδὴ D. 26. δὲ assumptum ex B.D. αὐτῷ] αὐτῶν D.)

Οὐ σπαρήσεται ἐκ τοῦ ὀνόματός σου ἔτι.

Ὃμοιον ὡς εἰ λέγοι πάλιν Οὐκ ἔση διεσπαρμένος εἰς πάντα τὰ ἔθνη, ἢ δορίληπτος καὶ ἀλήτης καὶ τῆς ἐνεγκούσης ὡς ἀπωτάτω καὶ παγχάλεπον ὑπομένων θητείαν ἐν πόλεσι δυσμενῶν οἰκτρῶς τε καὶ ἐλεεινῶς καὶ ἀθλίως κατεσκεδασμένος. [*](d) σημειωτέον δὲ, ὅτι πρὸ τῆς ἐν Βαβυλῶνι δευτέρας αἰχμαλωσίας ἦν ὁ Προφήτης Ναούμ, καὶ μετὰ ταύτας τοῦ Προφήτου τὰς φωνὰς ἥλω καὶ πεπόρευται πρὸς αἰχμαλωσίαν ὁ Ἰούδας, καὶ δεδούλευκεν Ἀσσυρίοις. Ἐζεκίου μὲν γὰρ τοῦ Ἰερουσαλὴμ βασιλεύοντος, κατεστράτευσε τῆς Σαμαρείας [*](4 Reg. xxiii 9, 10. 13. sqq.) μαρείας ὁ Σεναχηρεὶμ, καὶ τὰς ἐν αὐτῇ πόλεις καταδῃώσας, προσεμπρήσας δὲ καὶ ἑτέρας, ἀπέστειλεν ἐκ Λαχὶς τὸν Ῥαψάκην, ὃς καὶ ἄγροικον ἠφίει κατὰ Θεοῦ τὴν γλῶτταν, εἶτα πεπτώκασιν ἀγγέλου χειρὶ τῆς τῶν Ἀσσυρίων στρατιᾶς [*](Ib. xix. 35.) ἑκατὸν ὀγδοήκοντα πέντε χιλιάδες· μετὰ δέ γε τὴν Ἐζεκίου [*](e) βασιλείαν χρόνου μεταξὺ διαγεγονότος οὐ μικροῦ, Σεδεκίου βεβασιλευκότος, ὃς ἦν υἱὸς Ἰωσίου, πεπολιόρκηκε τὴν Ἱε- [*](Ib. xxv) [*](1. ὅτι assumptum ex B.D. Statim ὁ κατοικῶν ἐν βοηθείᾳ τοῦ Ὑψίστου, ἐν σκέπῃ τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ αὐλισθήσεται D. Edd. pro quibus τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ Β. 3. ἁγίοις] ἰδίοις ἀγγέλοις] D. τοῦ D. 4. λαμβάνειν post χειρῶν transp. D. 8. ἐκ τοῦ ὀνόματός σου ἔτι B.D. ἒτι ἐξ ὀνόματός σου F. Edd. (130, 311.) 9, λεγη̣ Β. Pont. Statim πάλιν om. D. 10. ἢ assumptum ex D. δορύληπτος Edd. 12. τε assumptum ex b, κατεσκευασμένος b. 13. Haec πρὸ — Ναούμ accesserunt ex D. 14. τὰς τοῦ προφήτου inverso ordine D. 18. αὐτῇ] αὐτῷ Edd. Statim καταδ. π. inverso ordine D. 20. ἄγροικον D. Edd. βλάσφημον Β. φωνὴν κατὰ Θεοῦ pro κατὰ Θεοῦ τὴν γλῶτταν D. 23. μεταξὺ om. D. βεβᾶσ’. σεδεκίου inverso ordine D.)

Οὕτω μὲν οὖν ἐπὶ τοῦ κατὰ σάρκα Ἰσραὴλ νοηθείη ἃν [*](c) τό Οὐ σπαρήσεται ἐκ τοῦ ὁνόματός σου ἔτι· ἀκούσεται δὲ, καὶ μάλα εἰκότως, ὁ νοητὸς Ἰσραὴλ, τουτέστιν, οἱ τοῖς τῆς διανοίας ὄμμασιν ὁρῶντες Θεὸν καὶ τὴν δόξαν τοῦ Μονογενοῦς κατατεθηπότες Οὐ σπαρήσεται ἐκ τοῦ ὁνόματός σου ἔτι. γεγόνασι μὲν γὰρ πρὸ τῆς πίστεως ὑπὸ χεῖρας ἐχθρῶν, ὑποζεύξαντες τὸν τῆς διανοίας αὐχένα τῷ σατανᾷ καὶ ταῖς σὺν αὐτῷ δυνάμεσι πονηραῖς, καὶ τοῖς κακοῖς τῆς φιλοσαρπροκαταδῃώσας] [*](1, προσκ. Β. invitis D. Edd. 2. τὴν Ἱερουσαλὴμ ἁγίον πόλιν (sic) D. 3. ἀπῴκισε D. Edd. ἀπώλεσε Β. Statim τὴν Ἰουδαίαν pro τὸν Ἰούδαν D. 6. πρὸς τοὺς] τοῖς Edd. 8. ἲῃ D. 10. πολλοῦ γε καὶ δεῖ deest in D. 12. κατὰ] + τοὺς Β. Haec τῶν Περσῶν dcsunt in Edd. τῶν om. D. 13. ἀλήτης] ἄλλη τις αἰχμαλωσία Edd. 14. ἒξοικος ὁ D. ἐξ οἴκου iid, τὰ D. τὴν iid. 17. τὸ Β. τοῦ D. Edd. Statiin ἐπίκλην om. D. μετ’ ἐκείνων πολλῶν pro μετ’ ἐκεῖνόν τινων D. 18. κατῳκήκασιν ὡς ἔφην inverso ordine D. 20. νοηθήσεται ἂν pro νοηθείη ἂν D. 22. τοῖς deest in Edd. 24. οὐ σπαρήσεται — ετι om. D. 27. τοῖς κακοῖς τῆς] τῆς κακίστης Edd. κακοῖς post ἐνδεδεμένοι transp. D.)

Ἐξ οἲκου θεοῦ ὅου ἐξολοθρέυσω τὰ Γλυπτά, κω χωνευτὰ θήσομαι ταφὴν ὅου.

Προσκέκρουκε μὲν οὐ μετρίως ὁ Ἰσραὴλ, ἀπονενευκὼς εἰς ἀπόστασιν, καὶ ἀποφοιτήσας μὲν ἀνοσίως τοῦ σεσωκότος Θεοῦ, προσκείμενος δὲ ταῖς τῶν εἰδώλων λατρείαις, ταύτῃτοι καὶ γεγονὼς αἰχμάλωτος πεπόρευται πρὸς ἐχθροὺς, ἀπεκομίσθη τε οὕτως εἰς τὴν Νιωευΐ. οἱ δὲ δὴ περιλειφθέντες ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις, οὐδὲν ἧττον ἦσαν ῥᾴθυμοι πρὸς φιλοθεΐαν, καὶ ἀνασφαλεῖς εἰς εὐλάβειαν, καὶ ἀποσπουδάζοντες μὲν τὸ ἁνδάνον Θεῶ, καὶ τῆς ὑπ’ αὐτῶ δουλείας ἀποσειόμενοι [*](a 492 A.) τὸν ζυγόν· θύοντες δὲ τῇ Βάαλ ἔτι καὶ τῇ Ἀστάρτῃ καὶ τῇ [*](3 Reg. xi. 6, 33. 2 Par. xxxiii. 3, 5. Hier. viii. 2; xix. 13. cf. li. 17.) στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ. ἐπειδὴ δὲ διὰ προφητῶν ἁγίων γεγόνασιν ἀπειλαὶ, Θεοῦ λέγοντος ἐναργῶς ὡς διολεῖται μὲν Ἰερουσαλὴμ, βαδιοῦνται δὲ τοῖς ἄλλοις ὁμοῦ πάντη τε καὶ πάντως αἰχμάλωτοι καὶ οἱ κατοικοῦντες αὐτὴν εἰς χεῖρας [*](2. κατεσείσθη — ἐξή̣ρητοι] καταπέπτωκε σὺν ἐκείνοις καὶ ἐξήρηται ἡ ἁμαρτία· καὶ D. 4. συνεκόμισε] ἀνεκόμισε Edd. 7. πάντως] πάντες D. 8. Κὑριον] Χριστὸν D. II. καὶ] + τὰ F. (49.) cf. infra. 13. ὁ Ἰσραὴλ οὐ τρ΄ μετρίως inverso ordine D. 15. ταῖς εἰδωλολα pro ταῖς τ. εἶδ’. λ. D. 16, αἰχμάλ. γεγ. inverso ord. D. 19. πρὸς pro. εἰς D. κα alt. om. D. 20. ὑπ’ αὐτὸν D. 21. ἔτι om. D. liabet B. 22. γεγόνασιν ἀπειλαὶ, Θεοῦ λέγ’.] γέγονεν ἀπειλὴ Θεοῦ, λ. Edd. 23. πάντως ἡ pro μὲν D. 25. οἱ κατοικ. αὐτὴν post ἁλλοτρ. transp. D. χεῖρας ἀλλοτρίων D. χώρας ἀλλοτρίων Β. χώραν ἀλλοτρίαν Edd.)

Πιστώσεται δὲ τὸν ἐπὶ τῷδε λόγον καὶ ἑτέρα γραφή. ἔφη γὰρ οὕτως ἐν τῇ δευτέρᾳ τῶν Παραλειπομένων “ Ἐν [*](2 Par. xxxiv. 3-5.) “ τῷ ὀγδόῳ ἔτει τῆς βασιλείας αὐτοῦ.” δῆλον δὲ ὅτι τῆς Ἰωσίου· “ καὶ αὐτὸς ἔτι παιδάριον ἤρξατο τοῦ ζητῆσαι “ κύριον τὸν Θεὸν Δαυεὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ· καὶ ἐν τῷ “ δωδεκάτῳ ἔτει τῆς βασιλείας αὐτοῦ ἤρξατο τοῦ καθαρίσαι “ τὸν Ἰούδαν καὶ τὴν Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ τῶν ὑψηλῶν καὶ “ τῶν ἀλσέων καὶ ἀπὸ τῶν χωνευτῶν, καὶ κατέσκαψαν κατὰ “ πρόσωπον αὐτοῦ τὰ θυσιαστήρια τῶν Βάαλ, καὶ τὰ “ ὑψηλὰ τὰ ἐπ’ αὐτῶν, καὶ ἔκοψε τὰ ἄλση καὶ τὰ γλυπτὰ, [*](a 493, Α.) “ καὶ τὰ χωνευτὰ συνέτριψε καὶ ἐλέπτυνε καὶ ἒῤῥιψεν ἐπὶ “ πρόσωπον τῶν μνημάτων τῶν θυσιαζόντων αὐτοῖς· καὶ “ ὀστᾶ ἱερέων κατέκαυσεν ἐπὶ τὰ θυσιαστήρια, καὶ ἐκαθά “ ρισε τὸν Ἰούδαν καὶ τὴν Ἱερουσαλήμ.” οὐκοῦν διολώλασιν ἐπ’ αὐτοῖς τεμένεσιν, ὡς ἔφην, καὶ βωμοῖς, καὶ τοῖς χωνευτοῖς μονονουχὶ συνεθάπτοντο, κατὰ τὸν τοῦ Προφήτου λόγον. ἰστέον δὲ, ὅτι κατά γε τοὺς χρόνους Ἐζεκίου προεφήτευσεν [*](b) τευσεν ὁ Ναούμ. εἶτα γέγονεν ἐκ μὲν Ἐζεκίου Μανασσῆς, ὃς βεβασίλευκεν ἔτη πέντε καὶ πεντήκοντα· Μανασσῆ δὲ υἱὸς Ἀμὼς, ὃς ἔτη μόλις διεβίω δύο, καὶ μετ’ ἐκεῖνον ὁ Ἰωσίας, ἐφ’ οὗ τὰ τῆς προφητείας πεπλήρωται, καθὰ δέδειχεν ἡμῖν ἀρτίως ὁ λόγος.

Ὃτι ταχεῖς ἰδοὺ ἐπὶ τὰ ορη οἱ πόδες εὺαγγελιζομενου καὶ ἀπαγγέλλοντος εἰρήνην.

Διέτριβον μὲν ἐν Βαβυλῶνι γεγονότες αἰχμάλωτοι οἱ [*](c) υἱοὶ Ἰσραὴλ, ἦσαν γεμὴν ἐν ἐλπίσι τοῦ καὶ αὖθις ἀνακομισθήσεσθαι κατὰ καιροὺς, καὶ εἰς τὴν ἄνωθεν αὐτοῖς καὶ ἐκ πατέρων εὐγένειαν ἀναφοιτήσειν οὐκ εἰς μακρὰν, τοῦτο προφητῶν ἁγίων ὡς Θεοῦ λαλοῦντος ἐπηγγελμένων. ἦν δὲ αὐτοῖς ὁ τῆς ἐλπίδος καιρὸς, τῆς Κύρου βασιλείας μέλλοντος αἱρήσειν κατὰ κράτος τὴν Νινευΐ, καὶ τοῦτο πάλιν αὐτοῖς [*](Es. xlv. 1, 2.) Ἡσαΐου προαπηγγελκότος. ἔφη γάρ “ οὕτω λέγει κύριος “ὁ Θεὸς τῷ χριστῷ μου Κύρῳ, οὗ ἐκράτησα τῆς δεξιᾶς ἐπακοῦσαι ἔμπροσθεν αὐτοῦ ἔθνη, καὶ ἰσχὺν βασιλέων διαρρήξω, ἀνοίξω ἐμπροσθὲν αὐτοῦ θύρας, καὶ πόλεις οὐ συγκλεισθήσονται Ἐγὼ ἔμπροσθέν σου πορεύσομαι, καὶ “ὄρη ὁμαλιῶ, θύρας χαλκᾶς συντρίψω, καὶ μοχλοὺς σιδηροῦς [*](Ib) “συνθλάσω. ” καὶ μεθ’ ἕτερα πάλιν “ οὗτος οἰκοδομήσει “τὴν πόλιν Ἰερουσαλήμ, καὶ τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ “μου ἐπιστρέψει, οὐ μετὰ λύτρων οὐδὲ μετὰ δώρων, εἶπε “Kύριος σαβαώθ.” ἥξει τοίνυν, φησὶν, ἄγγελος τοῖς ἐξ [*](e) Ἰσραὴλ φήνης, τὴν Κύρου σημαίνων ἐκστρατείαν, ὅτε καὶ τὸν τῆς αἰχμαλωσίας ἀπεσείοντο ζυγὸν, καὶ τὴν τῶν κρατούντων ῥάβδον συνέτριψαν, καὶ τῆς ἀσυνήθους δουλείας ἀπορρήξαντες τὰ δεσμὰ, οἴκαδε πάλιν γεγονότες, ἐσώζοντο.

Εἰ δὲ δή τις ἕλοιτο τὴν δύναμιν τῶν προκειμένων τοῖς τοῦ ἁγίου βαπτιστοῦ κηρύγμασιν ἐφαρμόσαι, παλινδρομήσειεν [*](1. οἱ πόδες ἐπὶ τὰ δρῆ inverso ordine D. 3. οἱ om. D. 4. ἀνακομισθεῖναι (=ῆναι) D. 5. αὐτοῖς] αὐτῶν Edd. Statim καὶ ex D. 6. ἀναφοιτήσειν εὐγένειαν 1). 8. αὐτοῖς D. αὐτὸς Edd. καιρὸς] + ὁ Edd. inv. D. 10 προαπηγγελκότος D. προηγγ. Edd. 12. ἐπυκούσομαι D. 13. οὐ deest in D. 14. ἐγὼ] + δὲ B. Edd. 15. χαλκᾶς] χαλκοῦς Edd. καὶ μοχλ. σιδ. συνθλάσω om. D. 17. Ἱερουσαλὴμ Β. Edd. μου D. Α.ν. etc.) 18. οὐ pro οὐδὲ D. 19. εἰρήνης τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ inverso ordine D. 21. ἀπεσείοντο] ἀπεσείσαντο D. 22. συνέτριψαν ῥάβδον inverso ordine D. 23. ἀπορρήξαντες Β. διαῤῥήξαντες D. ἁπέῤῥηξαν Edd. 24. τῶν προκειμένων τὴν δύναμιν inverso ordine D. 25. ἐφαρμόζειν Edd. invitia B.D. Statiin παλινδρομήσειεν D. πάλιν δράσειεν Edd. δράσειεν B.)

Εόρταζε Ἰούδα τὰς ἑορτάς θοῦ, ἀπόδος τὰς εὐχάς θοῦ, Μου οὐ μὴ προσθῶσιν ἒτι τοῦ διελθεῖν εἰς παλαίωσιν.

Προστεταχότος τοῦ νόμου, μὴ δεῖν ἔξω θύειν τῆς ἱερᾶς τε καὶ θείας αὐλῆς, ἁλλ’ “ εἰς τὸν τόπον, ὃν ἃν ἐκλέξηται [*](Deut. vii. 11.) “ Κύριος ὁ Θεός σου ἐπικληθῆναι τὸ ὄνομα αὐτοῦ,” ἐν ἀλλοδαπῇ γεγονότες οἱ ἐξ Ἰσραὴλ, καὶ τὴν Περσῶν τε καὶ [*](b) Μηδῶν χώραν οἰκοῦντες, ἄπρακτοί που πάντως περὶ τά σφισι νενομισμένα καὶ ἀνενέργητοι διετέλουν, οὐ τὰς ἐξ ἔθους πληροῦντες ἑορτ‘ὶς, οὐ θυσίας προσάγοντες, οὐκ ἀπαρχὰς, οὐ χαριστήρια κατὰ τὸν νόμον, οὐ τὸν ἀμνὸν σφάζοντες ἐν μηνὶ τῷ νέῳ· τάχα που καὶ πρὸς μόνας ὀκνοῦντες δοξολογίας. καὶ τοῦτό φαμεν τοῦ θεσπεσίου Δαυεὶδ ὡς ἐκ προσώπου λέγοντος τοῦ ἐν Βαβυλῶνι λαοῦ “ Ἐπὶ τὸν ποταμὸν [*](Ps.cxxxvi. 1, 2) Βαβυλῶνος ἐκεῖ ἐκαθίσαμεν καὶ ἐκλαύσαμεν, ἐν τῷ μνη [*](c) “ σθῆναι ἡμᾶς τῆς Σιῶν. ἐπὶ ταῖς ἰτέαις ἐν μέσῳ αὐτῆς “ ἐκρεμάσαμεν τὰ ὄργανα ἡμῶν.’’ καὶ πρὸς τούτοις ἔτι Πῶς ᾄσομεν τὴν ᾠδὴν κυρίου ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας ” ἔξω [*](Ib. 4) γὰρ, ὡς ἔφην, τῆς ἁγίας γῆς γεγονόσιν αὐτοῖς, ἔξω ναοῦ καὶ σκηνῆς, καὶ τὸν ἱερὸν οὐκ ἔχουσι χῶρον, ἀπρακτεῖν ἦν ἀνάγκη περὶ τὰ ἐκ νόμου. ἐπειδὴ δὲ ἀνεδείχθη λοιπὸν ὁ τοῦ [*](1, Haec καὶ οὗτος accesserunt ex Β. 4 Κυρίου ὁδὸν inverso ordine D. 5. τοῦ Θεοῦ ἡμῶν D. αὐτοῦ Edd. (309.) 7. προσθῶσιν B.D. (Alex. ℵ XII.) cf. infra. προσθήσωσιν Edd. (Vat.) διελθεῖν] + διὰ σοῦ Edd. (Vat. ℵ) inv. B.D. (Alex. XII.) 9. τε om. D. 12. οἰκοῦντες χώραν inverso ordine D, 13. κα ἀνενέργητοι] ἀνίεροι D. 14. ποιοῦντες pro πληροῦντες 15. τὸν priiis om. D. τὸν ἀμνὸν post νέῳ transp. D, 18. τοῦ ἐν Βαβυλῶνι λαοῦ D. Edd. τῶν ἐν Β. λαῶν Β. τῶν ποταμῶν D. 23. ἁγίας] ἰδίας ἂγαν Edd. 24. αἳ pro καὶ alt. D. 25. λοιπὸν ἀνεδείχθη inverso ordine D. )

Ακουέτω δὲ πρεπωδέστερον καὶ ὁ νοητὸς Ἰούδας τῶν [*](Rom. 11. 28, 29. e) τοιῶνδε φωνῶν. “ Οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φανερῷ Ἰουδαῖός ἐστιν, “ οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομή· ἀλλ’ ὁ ἐν τῷ “ κρυπτῷ Ἰουδαῖος, καὶ περιτομὴ καρδίας ἐν πνεύματι, οὐ “ γράμματι, οὗ ὁ ἔπαινος οὐκ ἐξ ἀνθρώπων ἀλλ’ ἐκ τοῦ “ Θεοῦ.’’ ἑορτάσει μὲν οὖν ὁ τοιόσδε λαμπρῶς, ἐρηρεισμένην ἔχων τὴν πίστιν, δῆλον δὲ ὅτι τὴν εἰς Χριστὸν, ἡγιασμένος τῷ Πνεύματι, καὶ τῇ τῆς υἱοθεσίας διαπρέπων χάριτι. προσοίσει [*](495 Α. a) δὲ τῷ Θεῶ θυσίας πνευματικὰς, ἑαυτὸν ἀνατιθεὶς εἰς ὀσμὴν εὐωδίας, καὶ πᾶν εἶδος συνεπιτηδεύων ἀρετῆς, σωφροσύνην, ἐγκράτειαν, ἀνδρείαν, ὑπομονὴν, ἀγάπην, ἐλπίδα, [*](Heb. xiii. 16) φιλοπτωχείαν, χρηστότητα, μακροθυμίαν· “ τοιαύταις γὰρ “ θυσίαις εὐαρεστεῖται Θεὸς. ἴστω γεμὴν ὁ νοητὸς Ἰούδας περὶ παντὸς ἐχθροῦ καὶ τῶν πάλαι κεκρατηκότων, ὅτι οὐ μὴ προσθῶσιν ἔτι τοῦ διελθεῖν εἰς παλαίωσιν, τουτέστιν ἐκ μέσου γενήσονται πεμπόμενοι δηλονότι πρὸς κόλασιν. ὃ δὴ καὶ [*](S. Luc. vii. 32, 33. b) πεπλήρωκεν ὁ Χριστὸς, ἐπιτάσσων τοῖς ἀκαθάρτοις πωεύ [*](1. τις om. Β. invito D. 3. ἑορτὰς πληροῦν inv. ordine D. Statim ἀναπέμπειν Θεῷ D. ἀνάπτειν D. 4. ἀποπεραίνειν D. περ. Edd. ἐν εὐχῆ ἤγουν ὑποσχέσει Edd. 5. οὐδέπω D. οὔπω iid. 8. μενοῦσι χρόνους inverso ordine E. 1 1. Ἰούδας] Ἰουδαῖος iid. Statim τὰς τοιαύτας φωνὰς pro τῶν τοιῶνδε φωνῶν D. 14. πνεύματι] + καὶ Edd. 16. δὴ ὦ μὲν D. 1 8. καὶ assumptum ex D. 21. ἀγάπην, ἀνδρείαν, ὑπομονὴν inverso ordine D. 22. χρηστότητα] + καὶ Edd. invito D. 25. προσθῶσιν προσθήσωσι iid. 26. κόλασιν] + τὴν ἀμήρυτον iid.)

Ὡς ἀραρότως ἤδη, καὶ πάντη τε καὶ πάντως συμβησομένου τοῦ δεῖν ἀπολέσθαι τὴν Νινευΐ, συντετελέσθαι φησὶν αὐτὴν, τὸ οἷον ἐλθεῖν εἰς συντέλειαν διὰ τούτου δηλῶν. καὶ μὴν καὶ ὲξῇρθαι, τουτέστιν ἐκκεκόφθαι τε εἰσάπαν καὶ ἀνῃρῆσθαι παντελῶς. εὖ δὲ δὴ σφόδρα καὶ τὸ ἀνεβη φησὶν ἐπὶ Κύρου, μετ’ ἐμφάσεως οἶμαί που τοιοῦτόν τι σημαίνων, d ὁποῖον ἔφη περὶ αὐτοῦ καὶ ὁ προφήτης Ἱερεμίας, τὰ κατὰ καιροὺς ἐσόμενα τῇ Νινευΐ προαναφωνῶν “ Ανεβ́η λέων ἐκ [*](Hier iv. 7.) “ τῆς μάνδρας αὐτοῦ, ἐξολοθρεύων ἔθνη ἐξῆρε, καὶ ἐξῆλθεν “ ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ, τοῦ θεῖναι τὴν γῆν σου εἰς ἐρήμωσιν, “ καὶ αἱ πόλεις σου ἐρημωθήσονται, παρὰ τὸ μὴ κατοικεῖσθαι “ αὐτάς.” θηρὸς γὰρ ἀγρίου δίκην ἐπιθρώσκων τῆ Νινευΐ, τοὺς ἐν αὐτῇ κατεδήδοκεν. ἀλλ’ ἐκείνοις μὲν ὡς πολέμιος δεινός τε καὶ ἀτεράμων ἦν, καὶ ἄθραυστος εἰς ὀργὰς γέγονε, τοῖς δὲ ἐξ Ἰσραὴλ ἐμφυσῶν εἰς πρόσωπον καὶ ἐζαιρούμενος ἐκ e θλίψεως, τουτέστιν ἀπαλλάττων αὐτοὺς τῆς ἀσυνήθους δουλείας, δεσμῶν ἀνιεὶς, αἰχμαλώτους ὄντας ἀνακτώμενος , διὰ [*](1. δοὺς] διδοὺς D. 2. ἀγαπῶσιν αὐτὸν et κατεξανίστ. τῶν ἐχθρῶν et ἀνδρίζ. κατὰ παθῶν inverso ordine D. 3. καταθλεῖν Β. καθελεῖν D. Edd. καθελεῖν ἁμ. inverso ordine D. ἐπάνω ὀφ. καὶ σκορπ. πατεῖν inverso ordine Edd. invito D. 6. εἰς] + τὸ F. Edd. (49, 153, XII sed deletum ?) 8. καὶ πάντως om. D. Statim συμβησομένου post Νινευΐ transp. D. 12. φησι post Κύρου transp. D. 14. τὰ κατὰ κ. ἐσόμενα] κατὰ κ. τὸ ἐσόμενον D. 16, ἐξῆρε et ἐξῆλθε inter se tmnsp. D. (198.) 17, 18. σου utrumque assumptum ex D. (XII.) cf. supra 165 b. 18. ἐρημωθήσονται habet D. κατοικεῖσθαι D, κατοικίζεσθαι Edd. 20. κατεδήδοκεν] κατεδήδοκεν] D. ἐκείνων D. 21. γέγονε, τοῖς δὲ] γέγονε δὲ τοῖς D. 23. αὐτοὺς post δουλείας transp. D. )

Τὸ δὲ ἐμφυσῶν εἰς πρόσωπον, ὡς ἐκ παραδόσεως τε καὶ συνηθείας φησὶν Ἰουδαϊκῆς. εὑρήσομεν δὲ καὶ τῶν τοιούτων τὴν μνήμην ὃτε ὅτε κειμένην παρὰ ταῖς θεοπνεύστοις [*](496 Α. a) γραφαῖς, ὁποῖόν ἐστι τὸ δεῖν οἴεσθαι τοὺς Ἰουδαίους ἐπὶ ταῖς κατὰ Θεοῦ δυσφημίαις περιρρηγνύναι τὰ ἱμάτια. καὶ γοῦν ὁ Καιάφας Υἱὸν ἑαυτὸν τοῦ Θεοῦ λέγοντος [*](S Matth. xxvi. 65) τοῦ Χριστοῦ περιέρρηξε τὴν ἐσθῆτα, διακεκραγώς τε καὶ λέγων Ἐδυσφήμησε. δεδράκασι δὲ τοῦτο καὶ οἱ θεσπέσιοι μαθηταὶ Παῦλός τε καὶ Βαρνάβας. γεγόνασι μὲν γὰρ ἐν Λυκαονίᾳ. ἐπειδὴ δέ τινα τῶν ἠρρωστηκότων τοῦ πάθους ἀπήλλαττον, καὶ παράδοξον ἦν τοῖς ὁρῶσι τὸ χρῆμα, θύειν [*](b) ἤθελον αὐτοῖς τῆς θεοσημίας οἱ θεωροί. ἔφασκον γὰρ ὅτι [*](Acta SS. App. xiv. 11, 12.) “ Οἱ θεοὶ ὁμοιωθέντες ἀνθρώποις ἦλθον πρὸς ἡμᾶς· ἐκά “ λοῦν δὲ τὸν μὲν Βαρνάβαν Δία, τὸν δὲ Παῦλον “ ὅτι αὐτὸς ἦν, φησὶν, ὁ ἡγούμενος τοῦ λόγου.’’ ἐπειδὴ δὲ τὸ δρώμενον δυσφημία τις ἦν, διέρρηξαν τὰ ἱμάτια ἑαυτῶν, παραδόσεσιν Ἰουδαικαῖς καὶ ἀγράφοις ἔθεσιν ἀκολουθοῦντες ἔτι. διαβέβληται δὲ τὸ ἔθος, ὡς οὐκ ὂν ἐκ νόμου, καὶ ἀνόνητον νῆτον παντελῶς. καὶ γοῦν ἔφη πρὸς Ἰουδαίους ὁ τῶν ὅλων πλαττομένους τὰ τοιάδε καὶ τῆς ἀληθοῦς εὐσεβείας [*](Joel. ii. 12, 13. c) ἀποφοιτῶντας μακράν “ Ἐπιστρέψατε πρὸς μὲ ἐξ ὅλης “ καρδίας ὑμῶν, ἐν νηστείᾳ καὶ ἐν κλαυθμῷ καὶ ἐν κοπετῷ, “ καὶ διαρρήξατε τὰς καρδίας ὑμῶν, καὶ μὴ τὰ ἱμάτια “ ὑμῶν.’’ ὥσπερ οὖν ἔθος ἦν περιρρηγνύναι τισὶ τὴν ἐσ- [*](1. αὐτοῖς] αὐτοὺς D. 2. ναόν B.D. νεών Edd. 5. τὴν deest in Edd. κειμένην ἐσθ’ ὃτε inverso ordine D. 6. Quae scqiiuntur citantiir in Cat. in Acta SS. App. a Crameru edita. Cf. supra vol. i. 335. Contuli cum solo d. 7. δυσθυμίαις (sic) D. S. καὶ γοῦν D.d. καὶ μὴν καὶ B. κοὶ μὴν Edd. Statim ὁ assumptum ex B.D.d. 8. τοῦ Θεοῦ λέγοντος τοῦ χριστοῦ D.d. τοῦ Σωτῆρος χριστοῦ λ. Θεοῦ Edd. 9. καὶ om. Edd. 12. ἐπεὶ δὲ D. Statim τινα pust ἠῤῥωστ. transp. D. 13. ἀπήλλοξαν D. inv. d. 14. ἤθελον αὐτοῖς hoc ordine D.d. οἱ θεωροί D.d. οἱ ἱερεῖς Edd. χάριν, οἱ ἱερεῖς e suo Migne. ὃτι asuinptuin ex D. 18. ἑαυτῶν D.d. αὐτῶν Edd. 19. ἐγγράφοις (sic) D.d. sed ἀγρ. habet c. teste Cramero. 20. ὡς οὐκ ὂν] ὡς Ἰουδαικὸν, οὐκ ὂν D. 22. τοιαῦτα pro τοιάδε et ἁληθείας pro ἀληθοῦς εὐσεβείας D. inv. d. 24. Haec ἐν νηστείᾳ καὶ ἐν κλ. καὶ ἐν κοπετῷ accesserunt ex B.D.d. 26. ἦν ἔθος inverso oidine D, τισὶ om. D. )

Σοφὸν δὲ καὶ ἀληθὲς εἰπεῖν, ὅτι καὶ τὸ τοῦ διαβόλου καὶ τὸ τῆς καθ’ ἡμῶν τυραννούσης ἁμαρτίας συνέσταλται κράτος, καὶ ἥλω μὲν ὥσπερ ὁ θάνατος, ἐξῇρται δὲ καὶ εἰς ἅπαν ἡ φθορά. ἀναβεβηκε γὰρ ἐξ ᾅδου καὶ ἀνεβίω χριστὸς, ὁ [*](e) ἐμφυσῶν εἰς πρόσωπον τῶν ἁγίων ἀποστόλων καὶ λέγων Λάβετε Πνεῦμα Ἃγιον.” ἀπηλλάγμεθα γὰρ οὕτω παντὸς [*](S. Joan. xx, 22.) κακοῦ, καὶ μέτοχοι γεγονότες τοῦ Ἀγίου Πνευματος, εἰς τὸ ἀρχαῖον τῆς φύσεως ἀναστοιχειούμεθα κάλλος, καὶ εἰς εἰκόνα τὴν πρώτην νοητῶς μεταχαραττόμεθα. μορφοῦται γὰρ ἐν ἡμῖν διὰ τοῦ Πνεύματος ὁ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς ὁ Χριστός.

Σκόπευσον ὁδὸν, κράτησον ὀσφύος, ἂνδριδαι τῇ ἰσχύι σου σφόδρα, [*](a 497 Α.) διότι ἀπέστρεψε Κύριος τὴν ὓβριν Ἰακὼβ καθὼς ὓβριν τοῦ Ἰσραή.

Ώς αὐτίκα δὴ μάλα βαδιουμένοις εἰς τὴν Ἰουδαίαν, οἴκαδέ τε ἰέναι μέλλουσιν, ἀναγκαίως ἐπιφωνεῖ τὸ χρῆναι λοιπὸν καὶ τὴν ὁδον κατασκέπτεσθαι καὶ χρατεῖν ὀσφύος, τουτέστιν [*](1. εἰς] + τὸ Edd. 2. τῶν οm. D. ὁντινοῦν (sic) iid. 3. λίαν pro ἂγαν D. ἀφορκίζειν Β. ἐφορκίζειν D. Edd. 7. ἐμφ. post σου tr. D. εἰς] + τὸ Edd. καὶ erasum est in Β. habet D. 8. σε habet D. 11, τυραννούσης] τυράννου Edd. συνέσταλται] συντετέλεσται D. 12. ἐξῄρηται D. 13. ὁ om. D. 17. ἀνεστοιχειώμεθα D. 18. ἀναχαραττόμεθα νοητῶς pro νοητῶς μεταχαραττόμεθα D. 19. δι’ ἁγίου πνεύματος Ἰησοῦς Ἰησοῦς D, ὁ alt. assumptum ex Β. 20. ἀνδρισαι] ἂνδριζε Edd. σου accessit ex B.D. (Alex.) 21. ὕβριν] + τοῦ D. cf. infra. τοῦ om. B. (153) 23. μάλα assumptum ex B.D. Cat. in S. Luc. xii. 35. Ἰουδαίων Aub. 24. τ' ἰέναι D. 25. κατασκέπτ. τὴν ὁδὸν inverso ordine D.)