In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Ὅτι δὴ πάλιν αὐτὸς ἐνετέλλετο καὶ πατάξειν “τὸν οἶκον Supra “τὸν μέγαν θλάσμασι καὶ τὸν οἶκον τὸν μικρὸν ῥήγμασι, κἂν εἰ διὰ τῆς τῶν Ἀσσυρίων πράττοιτο χειρὸς, πάλιν ἡμᾶς ἀναπείσει λέγων Εἰ διώξονται ἐν πέτραις ἵπποι; ὅμοιον γὰρ ὡς εἰ λέγοι σαφῶς Ἀγέρωχον μὲν τὸ ζῷον, καὶ τῶν ὅτι μάλιστα δρομικωτάτων ἵππος, ἀλλ’ ὁ τόπος αὐτῷ εἰς τὸ θέειν ἐπιτήδειος, οὐκ εἴ τις εἴη πετρώδης καὶ ὄχθου πλέως, ἀλλ’ ὁ ψιλός τε καὶ λεῖος. εἶτα πῶς ὑμῶν καταδεδραμήκασιν οἱ Ἀσσύριοι, καίτοι πάλαι τραχέος τε λίαν καὶ οἱονεὶ [*](c) πετρώδους ὄντος λαοῦ, καὶ ὑπ’ οὐδενὸς πώποτε τῶν πολεμίων πεπατημένου; ἀλλὰ Θεὸς ἦν ὁ ἠτιμασμένος, ὁ τὰ σκληρὰ καὶ δυσπόρευτα τοῖς πολεμοῦσι τιθεὶς βάσιμα καὶ ἱππήλατα. ὥσπερ δὲ οὐκ ἂν παύσαιντο, φησὶν, ὀρεκτιῶντες ἵπποι, καὶ [*](1. τοῦ assumptum ex Α. πολλὴν pro τελείαν Α. invito Β. 2. δύσοιστον pro δυσίατον Α. ἀπὸ μέρος Α. 4. οὖν Α.Β. ἦν Edd. ὡς ὁρᾷ Α.. ὡ̣ς ὁρᾷς Edd. Neutrum habet Β. 6. γοῦν pro δὴ Edd. inntis A.B. 10. ὑμεῖς assumptum ex A.B. (Alex. XII.) 12. ἐνετέλλετο Α. ἐντέλλεται B. Edd. πατάξειν Α. πατάξει Β. κατάξει Edd. 14. τράποιτο pro πράττοιτο Α. 15. ἀναπείθει Edd. 17. ἵππος ἀλλ’ ὁ Α. ὁ ἵππος ἀλλὰ Edd. πιστοθεῖν (sic) pro εἰς τὸ θέειν Α. 18. τισὶν ᾖ pro τις εἴη (sic) Α. πόλεως pro πλέως Α. 19. πῶς] Sic correxi. Edebatur πὼς. 22. ἁλλὰ Θεός ἦν Β. ἀλλ’ ἦν Θεὸς Edd. ἠτιμασμένος Β. ἡτοιμασμένος (sic) Α. ἠτιμωμένος Edd. 23. πολεμοῦσι] πολεμίοις iid. 24. φησὶν οὐκ ἂν παῦσ’. inv. ordine iid.)
Πάνδεινον οὖν ἄρα τῆς ἀχαριστίας τὸ ἔγκλημα· κολάζεται [*](e) δέ’ καὶ σφόδρα δικαίως. ὃν γὰρ ἔδει μᾶλλον ταῖς εὐφημίαις ἐξημεροῦν ἔτι, καὶ χαριστηρίοις κατευφραίνειν φωναῖς, παροτρύνειν ἀμαθῶς, πῶς οὐ παντὸς ἡμῖν ἔσται πρόξενον κακοῦ;
[*](13)Οἱ εὐφραινόμενοι ἐπ᾿ οὐδενὶ λόγῳ ἀγαθῷ, οἱ λέγοντες Οὐκ ἐν τῆ [*](14) ἰσχύϊ ἡμῶν ἔσχομεν κέρατα; διότι ἰδού ἐΓὼ ἐπεγείρω ἐφ᾿ ὑμᾶς οἶκος τοῦ Ἰσραὴλ εθνος, καὶ ἐκθλίψουσιν ὑμᾶς τοῦ μὴ εἰσελθεῖν [*](322 Α. a) εἰς Αἰμὰθ καὶ ἕως τοῦ χειμάῤῥου τῶν δυσμῶν.
[*](Supra ver. 12.)Ἐστρέψατε τοίνυν φησὶ, “κρῖμα εἰς θυμὸν, καρπὸν δὲ “δικαιοσύνης εἰς πικρίαν ὑμεῖς,’’ οἱ μέγα φρονοῦντες ἐφ’ ἑαυτοῖς, καὶ ὑψηλὴν ἀνασπῶντες κατὰ Θεοῦ τὴν ὀφρὺν, οἱ ἐπὶ σαθρῷ καὶ ἀσυνέτῳ χαίροντες λόγῳ. εἰρήκατε γὰρ, οὐκ ἐμὲ γεγενῆσθαι χορηγὸν τῆς ἐνούσης ὑμῖν ἰσχύος, καὶ τοῦ καταθλεῖν δύνασθαι τῶν ἐχθρῶν, ἀλλὰ ταῖς ἑαυτῶν δυνάμεσιν [*](1. τοῖς assumptum ex Α.Β. (suprascriptum Α.) 4. ὀργὴν Β τίς assumptum ex Α.Β. 5. ἐμοὶ Edd. 7. προθυμίας Α. ὁ φωναῖς] + τὸ Edd. invitis A.B. 15. ὑμῖν iid. 16. ἀγαθῷ assurnptum ex Β. (22 al.) 17. ὑμῶν Edd. Statim ἔχομεν iid. (91, 95, Κύριος τῶν δυνάμενω add. Edd. (Vat.) 19. τοῦ om. F. Edd. (Co.) 20. τοίνυν assumptum ex Α. ’δε om. Α.)
Ἐπειδὴ δὲ, φησὶν, εἰς τοῦτο λοιπὸν ἀλαζονείας καὶ ἀθυροστομίας πεσόντες ἁλίσκεσθε, ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐφ’ ὑμᾶς ἔθνος· δῆλον δὲ ὅτι τὸ τῶν Ἀσσυρίων· καὶ ἐκθλίψουσιν ὑμᾶς, τοῦ μὴ εἰσελθεῖν εἰς Αἰμὰθ καὶ ἕως τοῦ χειμάῤῥου τῶν [*](d) δυσμῶν. ἔστι μὲν οὖν ἡ Αἰμὰθ μία τῶν πρὸς ἠῶ πόλις, ὑπὸ τὴν Δαμάσκου βασιλείαν τοτηνικάδε κειμένη· μετωνόμασται δὲ νῦν, ὡς ἔφην, εἰς Ἀντιόχειαν, ἤγουν Ἐπιφάνειαν. [*](Supra 313 a.) χείμαῤῥον δὲ δυσμῶν φησὶ τὸν τῶν Αἰγυπτίων ποταμὸν, κατὰ δυσμὰς τῆς Ἰουδαίων γῆς τῆς Αἰγύπτου κειμένης. ἐπειδὴ δὲ ἦν ἔθος τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ, πολέμου μέλλοντος ἐπιθρώσκειν [*](1. καὶ assumptum ex Β. 2. ἔχομεν Edd. 3. περιπεφρονηκότας iid. καταδυναστεύομεν Α. κατεδυναστεύσαμεν Β. Edd. 5. φησὶ assumptum ex Β. 7. νέμοντος Β. 8. ῥῆμα Α. χρῆμα Β. Edd. 9. θεσπέσιος assumptum ex Α.Β. 11. εἶ σύ hoc ordine Α. invitis Β. Edd. 12. Haec καὶ ἐν τῷ ὀνόματι — οὐ σώσει με assumpta ex Α.Β. 14—17. πᾶσα γὰρ—κατά τὸ γεγραμμένον om. Β. 18. ἀθυροστόματος Edd. 21. καὶ deest in Edd. 22. ἐμὰθ b. ἕω b. Statim πόλεων Β. 24. δὲ om. Α. 25. φησὶ post ποταμὸν tr. b. Statim τὸν assumptum ex A.B. b. 26. τῶν pro τῆς prius Edd. inv. libris.)
Οὕτως ἔδειξέ μοι Κύριος, καὶ ἰδοὺ ἐπιγονὴ ἀκρίδων ἐρχομένη [*](2) ἑωθινὴ, καὶ ἰδοὺ βροῦχος εἷς· Γὼγ ὁ βασιλεύς. καὶ ἔσται ἐὰν συντελέσῃ τοῦ καταφαγεῖν τὸν χόρτοι τῆς γῆς, καὶ εἶπα Κύριε κύριε ἵλεως γεμοῦ· τίς ἀναστήσει τὸν Ἰακώβ; ὅτι ὀλίγοστός [*](b 3) ἐστι· μτανόηγσον κύρω ἐμ τούτω, κω τοῦτο οὐκ ἔσται, λέΓει Κύριος.
Τί τὸ ἔθνος τὸ τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ ἐπενεχθησόμενον, ἢ ποῖον αὐτοῖς ἐπίοι τὸ βλάβος, ἀποκαλύπτει τῷ Προφήτῃ Θεός· ἁρμόζεται δὲ τοῖς ἤθεσιν αὐτοῦ, καὶ δι’ ὧν οἶδεν ἀκριβῶς, διὰ τούτων αὐτὸν διδάσκει τὰ πραχθησόμενα. πάνδεινον γὰρ ἀεὶ τοῖς ποιμέσιν εἶναί τε δοκεῖ, καὶ ἔστιν ἀληθῶς ἀκρίς τε καὶ βροῦχος· ἀποκειραμένης γὰρ ὥσπερ δι’ αὐτῶν τῆς πόας, καταφθείρεσθαι λοιπὸν ἀνάγκη τὰ ποίμνια. οὐκοῦν [*](c) ὡς ποιμένι τῷ Προφήτῃ Θεὸς τὰς ἐκ τοῦ πολέμου κατασηαὐτοῦ [*](1. Edd. 2. ἀποτρέχειν Α. 3. τοι deest in Edd. αὐτοῖς Α. αὐτοὺς Β. Edd. Statim ἐγείρει Α. ἐγερεῖ Edd. 5. μήτε prius Α.Β. μηδὲ Edd. 6. τὴν prius assumptum ex Α.Β. τὴν alt.] + τῶν Edd. 7. καλέσαι Α.Β. καλέσασθαι Edd. γὰρ om. Α. 11. Κύριος] + Θεὸς Edd. invitis A.B.F. (Alex.) 12. εἷς] εἰς Α.(87, 153, 198,311.) ἦν F. Edd. ὁ om. F. Edd. (42, 86, 147.) καὶ alt. om. Α. 14. διότι F. Edd. (Co.) 17. Τί Ὅ τι Edd. 18. αὐτοῦ iid. Statim ἐπίοι B. ἐποίσει iid. Θεός assumptum ex Α.Β. 19. οἶδεν ἀκριβῶς, διὰ τούτων αὐτὸν Β. οἶδεν ἀκρ., διὰ τούτων αὐτῶν Α. οἶδε, διὰ τούτων ἀκριβῶς Edd. 22. ἀποκειραμένης Α. ἀποκειρομ. Β. Edd.)
Πολυπραγμονοῦντες δὲ ἀναγκαίως, τίς δὴ ἄρα ἐστὶν ὁ Γὼγ, ἐκεῖνό φαμεν, ὅτι καὶ ὁ μακάριος προφήτης Ἰεζεκιὴλ θρῆνον ἐν αὐτῷ γράφει, Θεοῦ προστάττοντος. οἰόμεθα δὲ εἶναι τὸν Σενναχηρὶμ, ὅτε καὶ Ῥαψάκου κατακερτομοῦντος [*](4 Reg. xix. 35.) Θεὸν “ἐξῆλθεν ἄγγελος κυρίου καὶ ἀνεῖλεν ἐν μιᾷ νυκτὶ ἐκ “τῆς παρεμβολῆς τῶν Ἀσσυρίων ἑκατὸν ὀγδοηκονταπέντε “χιλιάδας.’’ μεμνήσομαι δὲ ἀναγκαίως τῶν ἐπ’ αὐτῷ γεγραμμένων διὰ φωνῆς Ἰεζεκιήλ. ἔχει δὲ οὕτως “Τάδε λέγει [*](Ezek. xxxviii. 17.) “Κύριος Κύριος τῷ Γώγ Σὺ εἶ περὶ οὗ ἐλάλησα πρὸ [*](2. ὡς om. Α. invito Β. 4. μονονουχὶ et καὶ assumpta ex Α.Β. 5. οὐ pro καὶ Edd. repugnantibus Α.Β. εἷς assumptum ex Α.Β. b. 6. Assumpta δὴ ex A.B.b. κοὶ prius ex Α. b. 7. ὅταν habet A. 9. τῇ πόλει Edd. 12. Κύριε om. Α. Ἰσραήλ Α.Β. Ἰακώβ Edd. 13. ἐστιν assumptum ex A.B. ὀλιγοστός ἐστιν prius omiss in mg. habet Α.) 14. εἰς A.B. πρὸς Edd. 17. καθυφίην Β. 20. Haec ὁ μακάριος προφήτης desunt in Edd. 23. Κυρίου] Θεοῦ iid. Haec ἐκ τῆς παρεμβολῆς τῶν Ἀσσυρίων accesserunt ex Α.Β. cf. in Es. 187 s. f. in S. Joan. 456 e. 24. ἑκατὸν] + καὶ Α. 26, 27. Assumpta ὦι δὲ οὕτως ex Α.Β. b. Κύριος alterum ex A.b. πρὸ ex Α.Β. Statim τῶν add. Edd.)
Οὕτως ἔδειξέ μοι Κύριος, καὶ ἰδοὺ ἐκάλεσε τὴν δίκην ἐν πθρί [*](4) Κύριος, καὶ κατέφαγεν τὴν ἄβυσσον τὴν πολλὴν, καὶ κατέφαγεν [*](c) τὴν μερίδα. καὶ εἶπα Κύριε Κύρω κόπασον δή· τίς ἀναστήσει [*](5) τὸν Ἰακώβ; ὅτι ὀλιγοστός ἐστι. μετανόησον κύριε ἐπὶ τούτῳ. [*](6) καὶ τοῦτο οὐ μὴ γένηται, λέγει Κύριος.
Tὸν Γὼγ ἤγουν τὸν Ἀσσύριον ὡς ἀκρίδα καὶ βροῦχον τεθέαται· τοῦτον δίκην ὀνομάζει τὴν διὰ πυρός. οὐ γὰρ ἤρκεσε τοῖς Βαβυλωνίοις δαπανῆσαι σιδήρῳ τὸν Ἐφραῒμ, ἀλλὰ γὰρ καὶ πλείστας ὅσας τῶν ἐν Σαμαρείᾳ κατενεπίμπρων [*](d) πόλεις. ἡ δίκη τοίνυν, φησὶ, τουτέστιν ἡ ἐκδίκησις ἡ διὰ πυρὸς, κατεδήδοκε τὴν ἄβυσσον τὴν πολλὴν, τὸν Ἐφραῒμ δηλονότι, διὰ πολλὴν καὶ ἀμέτρητον πληθὺν ἄβυσσον ὠνομασμένον. κατεδήδοκε δὲ οὐδὲν ἧττον τὴν μερίδα τὴν μικρὰν, τουτέστι, τὸν Ἰούδαν καὶ Βενιαμίν. οὐκ εὐαριθμήτους γὰρ τῆς Ἰουδαίας ἐμπρήσας πόλεις, μετὰ τοῦτο καὶ αὐτὴν λοιπὸν πεπολιόρκηκε τὴν Ἱερουσαλὴμ ὁ ἀλαζὼν Ραψάκης. ἐκμειλισσομένου δὲ τοῦ Προφήτου πάλιν, καὶ μετανοεῖν, ἤτοι μεταβουλεύεσθαι, τὸν τῶν ὅλων Θεὸν ἀναπείθοντος, Οὐκ ἂν [*](e) γένοιτο τοῦτό φησιν ὁ τῶν ὅλων Δεσπότης. τί οὖν ἐντεῦθεν εἰσόμεθα πάλιν; ὅτι τὰ πέρα λόγου τῶν πλημμεληαὐτὸ [*](1. Α. 3. κατασημαίνονται Β. σημαίν. Edd. 5. δύσοστον Α. 6. τὸ ante χρῆμα add. Α. 7. πυρὶ] + λέγει Α. 9. Κύριε κύριε] κύριος ὁ Θεὸς F. Edd. (Co.) 10. τοῦτο pro τούτῳ Edd. (Co.) 12. ἤγουν A.B. ἤτοι Edd. 14. ἤρκηκε iid. 15. κατενεπίμπρων Β. κατεμπίπρη Edd. 16. ἡ secundum deest in iisd. 23. ἤτοι] + καὶ iid. 25. τοῦτό φησιν hoc ordine Α.)
Οὕτως ἔδειξέ μοι Κύριος, καὶ ἰδού ἀνὴρ ἑστηκὼς ἐπὶ τείχους [*](8) ἀδαμαντίνου, καὶ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ ἀδάμας. καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ Τί σὺ ὁρᾷς, Ἀμώς; καὶ εἶπον Ἀδάμαντα. καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ Ἴδου ἐγὼ ἐντάσσω ἀδάμαντα εἰς μέσον λαοῦ μου Ἰσραὴλ, οὐκ ἔτι μὴ προσθῶ τοῦ παρελθεῖν [*](9) αὐτόν· καὶ ἀφανισθήσονται βωμοὶ τοῦ γέλωτος, καὶ αἱ τελεταὶ τοῦ Ἰσραὴλ ἐρημωθήσονται, καὶ ἀναστήσομαι ἐπὶ τὸν οἶκον [*](b) Ἱεροβοὰμ έν ῥομφαίᾳ.
Ως ἀκρίδα καὶ ὡς βροῦχον καὶ ὡς δίκην ἐν πυρὶ τὸν Ἀσσύριον, ἤτοι τὸν Γὼγ ἐπιδείξας τῷ Προφήτῃ Θεὸς, ἑαυτὸν ἤδη πὼς ἑστῶτα λοιπὸν ἐπὶ τείχους ἀδαμαντίνου δείκυνσιν, ἵνα διὰ τούτου νοῆται μονονουχὶ βεβηκὼς ἐπ’ ἀῤῥήκτῳ δυνάμει, καὶ ἀκατάσειστον ἔχων τὴν ἐπὶ τοῖς ἰδίοις ἀγαθοῖς ἀσφάλειαν. παναλκὲς γὰρ τὸ θεῖον, καὶ ἐρηρεισμένην ἔχει τὴν ὑποβάθραν, ὅτι μεταπίπτειν οὐκ οἶδεν, ἀλλ’ ἔστι τροπῆς ἄμεινον, καὶ ἐν τοῖς ἰδίοις, ὡς ἔφην, ἀγαθοῖς [*](c) ἀεὶ καὶ διαπαντὸς ἐρηρεῖσθαι φιλεῖ.
Ὁρᾶται τοίνυν ἑστηκὼς ἐπὶ τέλους ἀδαμαντίνου. ἄῤῥηκτός τε καὶ ἀκαταμάχητος ἐν λίθοις ὁ ἀδάμας, οὔτε τοῖς σκληροῖς καὶ ἀντιπίπτειν εἰωθόσι παραχωρεῖν ἀνεχόμενος, οὔτε μὴν [*](1. ἀνεξικακοῦντα δεινῶς παροργίζει Θεὸν Β. 2. καὶ alt. assumptum ex Α. 3—6. Assumpta τὸν προφήτην et καὶ σὺ—ἐλεηθῆναι αὐτοὺς καὶ ex Α.Β. σου cf. 311 c. 7. ἰδοὺ ἀνὴρ] ἀνὴρ assumptum ex Β. (Alex. XII mg.) deest in Α. (Vat.) Κύριος pro ἀνὴρ F. Edd. (Co.) Statim ἑστὼς F. 9. εἶπον B. (XII ex corr.) εἶπα Edd. 10. Κυριος om. Edd. (Co.) εἰς μέσον Α.Β. (Alex. XII.) ἐν μέσῳ Edd. (Vat. XII suprascr.) 11. προσθήσω F. (Alex.) 18. τοῦτο A. ἀρρήκτῳ A. ἀῤῥήτῳ Β. Edd. 20. παναλκὲς Α. παναλκῆ B. Edd. 25. ὁ deest in Edd.)
Kαὶ ταυτὶ μὲν τέως τοῖς τῆς ἱστορίας ἐφαρμόσειε λόγοις. ἀδάμαντα δὲ τὸν ἀληθῆ παραδείξει Χριστὸν τὸν τῶν δυνάμεων Κύριον, τὸν ἄμαχον ἔχοντα καὶ ἀκαταγώνιστον τὴν ἰσχὺν, τὸν συνθραύοντα τοὺς ἐχθροὺς, καὶ νικῶντα τοὺς ἀνθεστηκότας, καὶ ὑπὸ μηδενὸς ῥηγνύμενον. οὗτος ὡς [*](Es. xxviii. 16. Bar. iii. 38.) λίθος ἐκλεκτὸς εἰς μέσον τέτακται τοῦ λαοῦ. “Ὥφθη γὰρ [*](c) “ἐπὶ τῆς γῆς καὶ τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη. τοιγάρτοι [*](S. Matth. i. 23.) τοι καὶ κέκληται διὰ τῆς ἀγγέλου φωνῆς “ Ἐμμανουὴλ, ὅ “ἐστι μεθερμηνευόμενον Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός.’’ μεθ’ ἡμῶν γὰρ γέγονεν, ὅτε γέγονε καθ’ ἡμᾶς. ἐντεταγμένος δὴ οὖν ἐν ἡμῖν παρὰ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς ὡς λίθος ἀδάμας, τὴν τοῦ διαβόλου κατέσεισε τυραννίδα, κατηφάνισεν ἀληθῶς τοὺς βωμοὺς τοῦ γέλωτος. ἅμα τε γὰρ ἐπέλαμψεν ὁ Ἐμμανουὴλ, καὶ τῆς ἀληθοῦς γνώσεως τοῖς ἀνὰ πᾶσαν τὴν ὑπ’ οὐρανὸν ἁπλώσας τὸ φῶς, ἑαυτὸν ἡμῖν ὑπέδειξεν εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν [*](d) τοῦ Πατρός. τότε δὴ τότε καὶ ὁ τῆς ἀρχαίας ἀπάτης ἀπελήλατο σκότος, καὶ ἡ βέβηλος καὶ θεομισὴς ἐκ μεσοῦ γέγονεν εἰδωλολατρεία, καὶ πέπτωκε δὲ καὶ αὐτὸς ὁ τῆς ἀπάτης προεστηκὼς, τουτέστιν, ὁ Σατανᾶς.
[*](10)Καὶ ἐξαπέστειλεν Ἀμασίας ὁ ἱερεὺς Βαιθὴλ πρὸς Ἱεροβοὰμ βασιλέα Ἰσραὴλ λέγων Συστροφὰς ποιεῖται κατὰ σου Ἀμὼς ἐν μέσῳ οἴκου Ἰσραὴλ, οὐ μὴ δύνηται ἡ γῆ ὑπενεγκεῖν ἅπαντας [*](1. ἐμπρεπὴς Edd. invitis Α.Β. b. 5. μὲν Β. δὴ Α. δὲ Edd. Statim τέως assumptum ex Α.Β. 6. ἀδάμ.—παραδείξει Α. Edd. ἀδάμαντι— παρεικάζει Β. 7. τὸν] τὴν Edd. ἀνανταγώνιστον Α. Statim τὴν assumptum ex Α.Β. 14. ὅτι Β. δὴ οὖν Α. δὴ Β. δὲ Edd. 20. ὁ Α. τὸ Edd. ἀπελήλακε iid. 21. καὶ ἡ βέβηλος—εἰδωλολατρεία Α. Haec verba supra post τοῦ Πατρὸς ponit Β. infra post ὁ Σατανᾶς Edd. 22. καὶ prius ora. Α. δὲ Α. δὴ Β. Edd. 24. ἱερεὺς] + εἰς F. Edd. (42.) 26. μέσῳ] + τοῦ F. Edd. (Co.) δυνήσεται Α. ὑπενέγκαι Edd. (86. Co.) ἅπαντας Α. (Alex.) supra 247 b. πάντας Β. Edd.)
Ανεπικούρητον ἀεὶ τὸ ψεῦδος ἀφ’ ἑαυτοῦ, καὶ οἱ τῆς ἀπάτης πόδες σαθρὸν ἔχουσι τὸ ἔρεισμα. τοιγάρτοι γελᾶται, μόλις ταῖς ἔξωθεν ἐπικουρίαις εἰς τὸ ἑστάναι κρατούμενον. οἷον δὴ τοῦτό ἐστι τὸ τῆς τοῦ Ἰσραὴλ εἰδωλολατρείας. μεθυόντων γὰρ ἦν ἀθύρματα τὰ παρ’ αὐτοῖς, δαμάλεις χρυσαῖ, “ἔργα τέκτονος καὶ χωνεύματα,” κατὰ τὸ γεγραμμένον, καὶ [*](a 327 Α. Hier. x. 3.) τέχνη χειρὸς ἀνθρωπίνης, καὶ ἀνοσίων ἐγχειρημάτων ευρηματα. ἀλλ’ οἱ μὲν μακάριοι προφῆται καλοῦσιν εἰς νῆψιν τοὺς ταῖς ἀπάταις κεκρατημένους· οἱ δὲ τῶν εἰδώλων θεραπευταὶ, καταλυομένης ὥσπερ αὐτοῖς τῆς ὅλης σκηνῆς, οὐ μετρίως ἀσχάλλουσι, καταπτοοῦσι τοῖς δείμασι, τὴν τῶν πλανωμένων θρηνοῦσιν ἀνάνηψιν. ἴσασι γὰρ ὅτι γοργῷ καὶ ἐγρηγορότι νῷ τῆς παρ’ αὐτοῖς λατρείας τὴν βεβήλωσιν ἀταλαίπωρον ἰδεῖν. ἐκδέδιε τοίνυν ὁ βέβηλος Ἀμασίας, μὴ [*](b) ἄρα τοῖς τοῦ Προφήτου παρενεχθεῖεν λόγοις εἰς εἴδησιν ἀγαθὴν οἱ δαμάλεσι ταῖς χρυσαῖς προσκυνεῖν ἀναπεπεισμένοι, καὶ ἀπολισθήσειε μὲν τῆς ἱερουργίας αὐτὸς, ἀπολοῦνται δὲ τοῖς τεμένεσιν ὁμοῦ τὰ ἐν αὐτοῖς ἕδη. ταύτῃτοι παραθήγειν πειρᾶται τὸν Ἱεροβοὰμ, μονονουχὶ τῆς αὐτοῦ βασιλείας κατεξανίστασθαι λέγων τὸν Ἀμὼς, καὶ διαβριθῆ τινα καὶ ἀφόρητον ἤδη πὼς ἀποτολμᾶν ποιεῖσθαι λόγον, ὡς [*](c) τεθνήξεται μὲν αὐτὸς ἐν ῥομφαίᾳ, βαδιεῖται δὲ καὶ αἰχμάλωτος ὁ Ἰσραήλ.
Tοιοῦτόν τι πεπράχασι καὶ οἱ τάλανες Ἰουδαῖοι, τὰς ἐπὶ Χριστῷ συντιθέντες συκοφαντίας. ἐπειδὴ γὰρ τοῖς θαύμασι καταπλήττων τὴν Ἰουδαίαν πάντας ἐκάλει πρὸς ἑαυτὸν, [*](2. ἀπαχθήσεται F. (42.) 5. ἐρηρεισμένον pro τὸ ἔρεισμα Α. ἔρεισμα Β. 7. Haec τοῦ om. Β.] Ἰσραὴλ accesserunt ex Α.Β. εἰδωλολατρίαις (sic) Α. 8. γὰρ assumptum ex Β. ἄθυρμα Β. Invito Α. 10. εὑρήματα Α. εὑρέμ. Edd. 14. δείγμασι Edd. 16. βεβήλωσιν] + οὐκ Edd. repugnantibus Α.Β. 21. ὁμοῦ Α.Β. αὐτοῖς Edd. αἴδη pro ἕδη Α. 25. καὶ assumptum ex Α.Β.)
Καὶ εἶπεν Ἀμασίας πρὸς Ἀμώς Ὁ ὁρῶν βάδιζε, ἐκχώρησον εἰς [*](13) γῆν Ἰούδα, καὶ ἐκεῖ καταβίου, καὶ ἐκεῖ προφητεύσεις· εἰς δέ Βαιθὴλ οὐκ ἐὺ μὴ προσθῇς προφητεῦσαι, ὅτι ἁγίασμα βασιλέως εστί, καὶ οἶκος βασιλείας εστίν.
[*](e)Ἀναισχυντεῖ λοιπὸν ἐναργῶς, καὶ τοῖς θείοις ἀντεξάγει λόγοις τῆς ἑαυτοῦ βασκανίας τὴν ἔνδειξιν· ὁρῶντας μὲν γὰρ τοὺς προφήτας ἐκάλουν, πλὴν οὐκ ἀξιώσας οὐδὲ τῷ τῆς προφητείας ὀνόματι κατασεμνύνειν αὐτὸν, ἀλλ’ οἱονείπως ὡς τῶν ψευδομάντεων ἕνα διαβεβληκὼς, ἐκχωρεῖν ἐκέλευεν εἰς γῆν Ἰόύδα. προστιθεὶς δὲ τὸ Ἐκεῖ καταβίου, μονονουχί φησιν Εἰ λημμάτων αἰσχρῶν ἐφίεσαι, καὶ ἐκ τοῦ κατεπᾴδειν [*](328 Α. a) τισὶ ῥημάτια, τὰ πρὸς τὸν βίον χρήσιμα ζητεῖς ἐρανίζεσθαι, τὴν Σαμάρειαν ἀφεὶς λάλει τοῖς ἐκ φυλῆς Ἰούδα, καὶ οὐ προφητεύσεις ἐν Βαιθήλ· ἁγίασμα γὰρ βασιλέως λέως ἐστί. τὸ ἁγίασμά φησιν, ἀντὶ τοῦ ἀνάθημα, ἤγουν ἀναθήματος τόπος. ἐκεῖ γὰρ ἀνέθηκεν ὁ πρῶτος Ἱεροβοὰμ τὴν δάμαλιν τὴν χρυσῆν. ἀναφέρων δὲ ὥσπερ τοῦ Προφήτου τὸ ἔγ- κλημα καὶ εἰς τὴν τοῦ κρατοῦντος τιμὴν, οἶκος, φησὶ, βασιλείας ἐστί. σὺ δὲ συγχεῖς τὰ βασιλικὰ, θορύβους ἐγείρεις, [*](1. εἰς νοῦν λαβόντες om. Α. 5. τολμήματα] + καὶ Edd. invitis Α.Β. 6. πανταχοῦ iid. Statim τοῦ assumptum ex B. τῷ ἀναλκεῖ (sic) Α. Ἀμώς] + λέγων F. Edd. (Co.) ὁ om. Α. ut supra 247 b. ἐκχώρησον] + σὺ Edd. invitis Β. (Alex. XII.) cf. supra. 9. μὴ assumptum ex A.B. (Alex. XII sed erasum.) Statim προσθήσεις Edd. (Vat. XII.) Post h. v. τοῦ add. Edd. invitis A.B. 12. ἑαυτῶν Edd. ante Migne. ὁρῶντας μὲν γὰρ τοὺς προφήτας ἐκάλουν Α.Β. ὁρῶντα μὲν γὰρ τὸν προφήτην ἐκάλει Edd. 14. κατασεμνύνας iid. 15. ψευδομαντίων iid. ante Migne. 16. μόνον γὰρ οὐχὶ Α. 18. ῥήματα Α. 20. γὰρ om. Α.)
Καὶ ἀπεκρίθη Ἀμὼς καὶ εἶπε πρὸς Ἀμασίαν Οὐκ ἤμην προφήτης [*](14) ἐΓὼ οὐδὲ υἱὸς προφήτου, ἀλλ’ ἢ ε αἰπόλος ἤμην, κνίζων κα ἀνέλαβέ με Κύριοις ἐκ τῶ προβάτων, καὶ εἶπε [*](15) Κύριος πρὸς μέ Βάδιζε προφήτευσον ἐμ τό λαόν μου Ἰσραήλ. [*](c) κα νῦν ἄκουε λόγον Κυρίου Σὺ λέγεις Μὴ προφήτευε ἐμ τοι [*](16) λαόν μου Ἰσραὴλ, καὶ οὐ μὴ ὀχλαγςγήσῃς ἐΜ τοι οἶκον δῶ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Ἡ γυνή σου ἐν τῇ πόλει προνεύσει, [*](17) κα ὁ ὑῶι ὅου κω αἱ θυγατέρες σου ἐν ῥομφαίᾳ πεσοῦνται, καὶ ἡ γῆ σου ἑ σχοινίῳ καταμετρηθήσεται, κα οὐ ἑ γῇ ἀκαθάρτῳ τελευτήσεις, ὁ δὲ Ἰσραὴλ αἰχμάλωτος ἀχθήσεται ἀπὸ τῆς γῆς αὐτοῦ.
[*](d)