Alexias

dem obolo ox regia pecunia potitum. accidit enlm tale quippiam. Sinope egrediens, cum inimaculatae dominne nostrae deiparae templum violasset, daemoni velut ultori per divinam providentiam traditus, iacebat spumam agens; atque ita furore agitalus agitatus, urbe exiit. praefecturam autem Sinopes Constantino Dalasseno Siaus tradidit, qui ab imperatore ad id ipsum missus erat. dein reliquas urbes circuiens, sultani scripto satrapis monstrato, eos eiecit imperatorisque satrapis urbes commisit. haec postquam Siaus perfecit, ad imperatorem reversus, sacrum baptismum accepit, multisque muneribus ornatus, etiam Anchiali dux creatus est.

Caede Ameris Solymae per totam Asiam vulgata, quicunque satraparum urbibus et oppidis praefecti erant, suam quisque arcem detinebant sibique vindicnbant. etenim cum Apelchasemo, Antiochiam profecturus, Nicaeae custodiam committeret, compluribus satrapis oram maritimam et Cappadociam omnemque Asiam, ut narravimus, tradidit, ut quem quisque locum sortitus esset, eum tueretur, quoad ipse inde redirct. Apelchasem, archisatrapa tum teniporis Nicaeae,

[*](C)[*](V. 137)[*]()

rnm hanc urbem obtineret, ubi etiam sultanicium erat, et fratri suo Pulchasae Gappadociam concessisset, securus erat, sultanicii dignitatem assecuturum se sperans atque in manibus iam tenere ratus: alacer enim erat atque ad pericula promptus: neque se finibus rerura suarum continebat, sed missis, qui praedam agerent, Bithyniam universam depopulabatur usqne ad ipsain Propontidem. iisdem igitur, quam antea, artibus imperator usus, et praedatores repressit, et Apelchasemum ad pacem ineundam adegit. sed cum clandestina adversus se consilia eum semper agitare intelligeret et foedus procrastinare, validum contra eum exercitum mittendum censuit. itaque Taticium, cuius sacpe narratio mentionem fecit, cum copiarum vi idonea Nicaeam misit praecepilque, ut caute atque prudenter hostes aggrederetur, si quando contingeret, ut extra urbem aliquibus occurreret. Taticius, cum eo advenisset et aciem muris, nemine Turcarum tum obstante, adniovisset, Turcae, numero ad ducentos, portis erumpunt et agmine in eum invehuntur. quos conspicati Galli,

[*](P. 172)[*](B)

(erant enim sat multi,) recla in eos vehcmenti impetu, longis nnnati hastis, feruntur, multisque vulneratis, reliquos in arcem repellunt. quo facto, Taticius eodem rursus ordine stetit usque ad solis occasum; cumque nemo Turcarum extra portas conspiceretur, regressus ad Basileam castra posuit, quae duodecim stadia ab Nicaea abest. nocte autem rusticus eum adiit, qui Prosuchum cum quinquaginta millium exercitu appropinquare affirmavit, ab eo qui nuper fuctus esset sultano Pargiarucho missum. de quibus cum Taticius etiam ab aliis certior factus esset, quoniam tantae hominum multitudini copias suas imparcs erant, abiecto priori consilio, satius existimavit, exercitum totum incolumem servare, nec copiis multesimis adversus longe plures validioresque pugnantem, summam rei perdere. itaque ad urbem regiam animo converso, νυ Nicomediam revertere statuit. sed Apelchasem cum de muro eum Cpolin versus iter iam ingredicntem cerneret, eductis copiis secutus est, ut si suo eum loco caslra metatum conspiceret, aggrederetur. Preneti assequitur Talicium, pu-

gnamque fortiter committit. at Taticins, exercitu celeriter in aciem constituto, Gallos primum in barbaros impetnm atque impressionein facere iussit; qui hastis correptis longis, effusissimis habenis, velut ignis barbaros invadunt et, disiecta eorum acie, in fugam effusam vertunt. sicque in urbem regiam per Bithyniam Taticius reversus est. verum Apelchasem quiescere omnino noluit. appetebat enim imperii Romani sceptra, sin minus, totam certe oram maritimam ipsasque adeo insulas. talia igitur aftectans, primum piraticas naves exstruere decrevit, occupata Cio, quae urbs Bithynorum est maritima; consiliumque bene ipsi procedere videbatur, cum naves iam exstnierentur. neque id imperatorem latebat; qui armatis statim, quas ad manum habuit biremes et triremes ceteraaue navigia, Manuelem Butumitem classi praepositum contra Apelchasemum misit mandavitque, ut festinaret semiperfectas Apelchasemi naves incendere, quocunque in statu eas reperiret. etiam Taticium terra cum copiarum vi satis magna adversus eum misit. utroque urbe egresso, ubi Butumitem mari niagna celeritate iam adveutautera Apelchasem conspexit hostesque

etiam terra appropinquare comperit, cum locum, in quo erat, iniquum duceret, quod is asper, angustus sagittariisque nequaquam commodus ad arcendum Romanorum equitatum esset: castris motis, co- pias loco idoneo collocare slaluit. itaque locum petiit, ab aliis Halycas, ab aliis Cyparissium dictum. at Butumites mari advectus, celerius quam dici potest naves Apidcliasemi conibussit; postridie terra etiam Taticius advenit, et exercitu idoneo loco disposito, a prinia luce ad vesperam non intermisit modo velitari, modo cominus cum Apelchasemo pugnam conserere, per totos quindecim dies. Apelchasemo autem nequaquam cedente, sed forliter resistente, Latini morae pertaesi, quamvis loci opportunitate parum adiuvarentur, tamen vel solis sibi ut cum Turcis congredi liceret, instabant. quae res etsi Taticio non satis probanda videbatur, tamen quoniam quotidie copias Turcicas Apelchaseino accedcre videbat, Latinis obsecutus, acie sub ortum solis instructa, pugnam cum Apelchasemo capessivit multi

[*](D)[*](P.174)

tiinc caesi Tnrcarum, multi capti. plurimi terga verterunt, nulla ne vasorum quiclem supellectilisque cura habita; ipse Apelcliasem Nicaeam recta contendens, vix evasit. Taticii autem milites, multa potiti praeda, in castra redennt. his imperator auditis, pro ea qua poliebat peritia hominum quantumvis pervicaciuin animos flectendi, litteras ad Apelchasemum cledit, quibus suasit, ut inanibus istis conatibus desisteret, neve aerem diutius verberaret, sed ad se potiua veniret, ut et multis superscderet laboribus, et larga munera honoresque adipisceretur. Apelchasem cum etiam Prosuchum didicisset arces a satrapis quibusdam occupatas obsidere, iamque obsessum adventare Nicaeam, necessitate necessitate, ut aiunt, in virtutem versa, quoniam idem nientem imperatoris perspiceret, animo fidenti pacem amplectitur, confecta inter utrumque pace, imperator etiam alterum commodum spectans, cum aliter perfici non possent, quae intenderat, in urbem regiam eum invitat, ut et dona acciperet et iucunditati se daret, sicque domum revertertur. obsequitur Apelchasem, et Cpolin pro-

fectus, benignissime habitus est. cum autem Nicomediam (urbs ea primaria est Bithyniae,) Turcae, qui Nicaeae imperitahant, tenerent, inde pellere eos imperalor in animo hahens, alteram ad mare arcem exstruendam interea censuit, dum solennia, quibus illum colebat, celebrarentur. itaque reluis omnihus ad usum necessariis nna cum ipsis strtictoribus in naves oncrarias impositis dimisit eas, postquam Eustathio, classis drungario, cni aedificandi curam commiserat consiliumque coramunicaverat, praecepit, ut si forte Turcae praeterirent, rent, eos humanitate prosequeretur et donis ad satietatem impleret, praeterea significaret, haud inscio Apelchasemo arcem cxstrui, denique omne navigium Bithyniae ora urceret, ne quae licrent iste resciret. interim Apelchasemum non destitit quotidianis demereri muneribus, ad balnea, ad ludos equestres, ad venationes invitare, praeterea ad lustrandas columnas in plateis positas adhortari. quin etiam certamen equestre eius gratia aurigas apparare iussit in ihealro, quod magnus olim struxit Constantinus, atque ut eo quolidie irel equos-

[*](D)[*](P. 175)

que probari spectaret, incitavit. id fecit eo consilio, ut dum tempus hic tali modo tereret, istis spatiura ad aedificandum daretur. exstructa autem arce, ubi propositum ad finem pervenit, maioribus etiam donatum muneribus et angusti dignitate affectum, foedere confirmato, honorificentissime itinere maritimo dimisit. cumque is de arce exstructa certior factus esset, quanquam animum eius id pungebat, tamen silentio rem scire se dissimulavit. tale quid etiam de Alcibiade narratur. sic enim et ille Lacedaemonios fefellit, qui Athenas refici non permitterent a Persis deletas. postquam praecepit, ut Athenienses urbem renovarent, ipse legatus Lacedaemonem profectus est; ubi cum legationis tempus traxisset eiusque aedificandi otium dedisset, perfecta demum fraude, Lacedaemonii Athenas restitutas esse audierunt, cuius quidem fraudis egregiaememinit etiam Paeanieus alicubj in orationibus suis. tale etiam patris mei consilium, vel potius Alcibiade etiam prudenlius. nam spectaculis aliisque voluplalibus barba-

[*](B) ἀπέλυσε πόλεως.

nim demerens et de die in dieni detinens, arcem exstruxit; atque perperfecto demum opere, ex urbe eum dimisit.

Ceterum Prosucli, poslquam cum ingenti copiarum vi, ut exspectabaLiir, advenit, Nicaeaiu obsidione cinxit, prout Talicio nuntiaverat, qui noctu eum paulo anle adierat. tres inenses in obsidioue urbis perseveravit. in summas autein angustias ubi qui inlus eraut et ipae etiain Apelchasem se compulsos esse auimadverterunt, ueque resistere diutius Prosucho potuerunt, legatis ad imperatorem missis, auxilium petierun, satius satius se putare dicentes servos illius nominari, quam Prosuclio manus dare. is statim ex copiis, quae forte aderant, praestantissimos elegit, eosque cum vexillis argentoque clavalis sceptris suppetias neque tamen tamen aperte auxitiaturus Apelchasemo exercitum misit, sed ex imperatoris mente auxilium in perniciem Apelchasemi erat. duorum enim imperii Romani hostium inter se certantium succurrendum crat imbecilliori, non quo validior fierct, sed ut alterum depelleret, alteri urbem eriperet eamque extra imperii orbem tum positam recuperaret, et paulatim inde aliis atque aliis po-

o [*](Ρ. 176)[*](Β)

tilus, imperii Romani fines dilataret; qui quidem admodum contracti erant, praesertim ex quo Turcarum res validiores factae sunt. nam fuit, cum termini imperii Romani columnae illae eraut, quae orientem et occidenlem finiunt, aiterae in occidente, quae Herculis dicuntur, in oriente alterae, quas ad Indorum fines Racchus posuit. latitudo enim quanta fuerit imperii Romani, dici non potest: quippe Aegyptus, Meroe , Troglodytice universa et quae zonam torridam adiacent regiones aii australi parte, ab altera autem Tiiule celeberrima et quotquot gentes boreales terras incolunt, quorum capitibus axis borealis imminet, Romanorum imperio parebant. at his temporibus ab oriente Bosporus vicinus , ab occidente Adrianopolis regnum Romanorum terminabant. imperator autem Alexius, veluti manibus propellens barbaros ab ulraque parte instantes atque Byzantio quasi ex centro circumiens , imperii orbem dilatavit : ab occidente Adriaticum mare , ab oriente Eupliratem atque Tigridem terminos constituit. atque in prJslinam saue felicitatem imperium restituissel, nisi bella

[*](C)[*](D)[*](V.141)

rnnlinua et frequenles labores periculaqiie ( nam utrimque impera- tori et crebra et magna subeunda eraut pericula) a proposito eum deduxissent. sed, ut initio dixi, exercitum Nicaeae tyranno Apelchamo non eo consilio misit, ut illum periculo eriperet, sed ut sibi vitoriam pararet. neque taiuen fortuua coeptis eius adspiravit. ila res se habuit. qui auxilio niissi crant, ubi ad oppiduluin perveueriint , a doiuino Georgio vocatuni , Turcae portas exteniplo ipsis aperuerunt. Jii supra portain orientalem in pinnas niiiroruni asceuderunt, signisque ac sceptris congestis, clamoreiu sustulerunt continuum. qua re perterriti, qiii urbein obsidebant, noctu discesserunt, ipsum iniperatorera advenisse rati. Romanae autem copiae in urbem reverterunt, cum se non pares esse sentireut excipieudis Persis, quos ex intimis imperii Turcici regionibus rursus adventuros sperabant.

Interim sultaniis , diu cxspectato Siausi reditu , ubi morari (??)m vidit coinperitquc , illum dolo Cjaratocen Sinope eiecisse, sarumque baptismum suscepisse , et in occidcnlem ab imperatore mis-

[*](Β)[*](C)

sum esse , in ducis Anchiali dignitatem evectum , indignabatur atque aegre ferebat. itaque Puzanum rursus cum exercitu adversus Apelchasemum raittendum , simulque litteras ad imperatorem eidem tradendas statuit, in quibus de afllnitate cum eo coniungenda agebatur. scriptae autem erant in hunc modum. "audivi, imperator, de rebus tuis, ut accepto Romanorum imperio, statim ab initio in muita certamina incideris, utque sopito Latino tumultu, Scythae contra te bellum parent, et ipse Amer Apelchasem foedere, quod cum Solyma tlbi erat soluto,usque ad ipsam Damalim Asiam vastet. si ergo vis et Apelchasemum ex istis partibus expelli, et Asiam ipsamque Antiochiam imperio tuo restitui, mitte tuam ad me filiam, sponsam filio meo natu maximo mihique nurum futurain. quod si feceris, nullum libi in posterum impedimentum obstabit, sed oinnia facile perficies , me adiuvante, non per orientem solum, sed usque ad Illyricum et occidenlem universum , auxilio usus copiarum, quas tibi mittemus.’ liaec giitur Persarum sultanus. Puzanus aulcm , admotis Nicaeae copiis urbeque ilerum atque saepius frustra teutata, cuni Apelchasem

[*](D)[*](Ρ. 178)

fortiter resisteret atque auxilia ab Alexio et pelerel et acciperet, ad ceteras urbes oppidaque expuguanda animum advertit; indeque profectus, castra ad Lampen posuit, qui fluvius est circa Lopadium. is ubi discessit, tredecim Apelchasem mulis tantum auri imposuit, quantum lerre poterant , atque ad Persarum sultanura profectus esl, donum allatiirus, ne praefectura sibi ahrogaretur. assequitur eum ad Spacha coinmoranlem; sed cum ne in conspectum quidem ab sultano admitteretur , intemunciis utebatur; quibus vchementer instantibus, ille "quoniam semel inquit, inquit, Ameri Puzano provinciam istam ipsi eam eripi nolo. det ergo Apelchasem aurum atque ad Puzanum se conferat, quocum, ut volet, de rebus suis agat. quidquid illi visum fuerit, etiam mihi placehit." diu igitur ihi commoratus, cum multum sollicitando nihil profecisiel, ad Puzanum iter ingressus, ducentis obvius fit viris lectis atque satrapis , qui a Puzano adversus eum missi rant. neque enim hunc latuerat, Apelchasemum Nicaea profetum esse. isti captum laqueo ex nervo torto strangularunt. quan-

[*](V. 142)[*](Β)[*](C)

qnam eius rei auctor ex mea qnidem sententia non Puzanus erat, sed sultanus ipse , qui insidias Apelchasemo strui iusserat. hactenus de Apelchasemo. imperator, lectis sultani lilteris , ne advertere quidem animum ad ea , quae significata sibi erant, voluit. quomodo enim? regia filiola, quam illius natu maximo filio desponderi epistola postulabat, sane erat infelicissima, ut apparet, si in Persidem profecta, regni facla esset consors quavis egestate tristioris. sed neque divina id lex sinebat, neque imperator liaec ita perficienda censebat, vei si in summas angustias res suae redigerentur. risit igitur statim, cum primura litteras legeret, barbari spem, quam a daemone ei suggestam csse dicebat. sed de affinitale licet ita imperator sentiret, tamen inani spe suitani animum suspeudi oportere ratus , Curticium cum tribus aliis arcessivit eosque legatos ad eum misit cum litteris, quibus pacis conditionem libentissime se accipere postulataque concedere significabat; expeteus simul et ipse alia quaedam, quibus lempus duceretur. sed priusquam Byzantio missi legali Ghorasanum pervenisseut , audita

[*](D)[*](P.179)

siiltani caede , reverteriint. nam frater eius tutuses, postquam et Amerem Solymam et generum ex Arabia adversus se profectum occidit, insolentia inflatus, cum sultanum de pace cum imperatnrc agere comperisset, ad fralris necem animum advertit. duodecim igitur Chasios, ut Persarum lingua dicuntur, caedein spiraiites arcessivit et legatorum nomine nomine ad sultanum statim misit, simul fraudis rationem indicans, "ite, inquit, atque primum prae vobis ferte arcana quaedam sultano vos nuntiattiros esse : adinissi, quasi ad aurem loqui velitis, accedite et statim fratrem meum " legati igitur vel potius sicarii, ut ad convivium seu eptilas missi, alacres ad sultani caedem properaruut. ebrium cum eum invenirent, quoniam omni libertate utebantur, iis, quibns custodia sultani credita erat, procul stantibus, aiccdebant ad eum gladiisque, quos sub ala gestabant , eductis, infclicem illico interficiunt. talis enim est ista Chasiorum gens, quae sanguine delectetur et voluptuosissimum ducat gladium in homi-

num visceribus figere. ceterum, si forte eo ipso momento alii aggressi eos discerpunt, summo honori talem mortem habent, velut paternam hereditatem cruentum istutl artificium alius ah alio accipientes atque rursus tradentes. illorum quidem nenio ad Tutusen reversus est, cum mercedem quasi sceleris contrucidati darent. Puzanus, ut haec andiit, in Chorasanum cura copiis omnibus movit; appropinquantem excepit occisi sultani frater Tutuses. pugna statim cominus commissn, postquam strenue uterque exercitus pugnavit, et neuter neutri victoriam (loncessit, Puzanns etam lethali vulnere percussus cecidit, fortiter pugnans et universos conturbans ordines, milites eius fuga salutem pertierunt, alii alio dispersi. Tutuses autem victor inCliorusanum rediit, iam sultanicii dignitatem adeptum se ratus. sed periculum capiti eius impendebat. etenim occisi Taparae sultani filius, Pargiaruch. obviain ei factus, velut leo gavisus est, qui magnum in corpus inciderit, ut poeta ait, atque omnium virium contentione eum aggressus, Tutusis copias disiecit, disiectasque sumina vi persecutus est. cecidit et ipse Tutuses, ad Novati instar inflatus. Apelchasemo cum pecuniis ad

[*](P. 180)[*](Β)

Chorasani sultanum profecto, ut supra narravimus, frater eius Pulcliases Nicaeam occupavit, de qua re imperalor cerlior factus, largissima ei dona pollicitus est, si urbe sibi tradita decetleret. Pulchases conditioneni non aspernabatur quideni, sed Apeicliasemum repiciens cunctabatur, et alias atque alias morae causas adversus imperatorem praelendebat, suspendens quasi eiim, re vera fratris reditum operiens. interim tale quid contigit. trucidatus a Chasiis Chorasani sultanus Aineris Solyinae filios duos ceperat. hi post illius necem ex Chorasano aufugientes, Nicaem celeriter se conferchant ; quos conspicati, qui Nicaeae erant, tumultuantes ingenti gauilio exceperunt; eperunt atque Puchases Pulchascs ut paternam hereditatem Nicaeam sine nora ii3 tradidit. eorum natu maior , Clilxiasthlan nomine , sultanus creatus, uxores et liberos eorum , qui tum Nicaeae degehant , arcessivit eamque urbem incolere iussit, in qua urbo sultanorum, ut dixerit aliquis, domicilium rursus collocavit. ita Nicaeae rebus constitutis, Pulchasen praelectura movet, et archisatrapae Muchumeti princi-

[*](C)[*](V. 144)[*](D)

patu tradito satraparuin, qiii Nicaeae erant, ipse liunc ibi relinquens, adversus Melitenein profectus est.

Elclianes auteiu arcliisatrapa, occupatis Apolloniade et Cyzico, quae urbes niari adiacent, inaritimain orain universani infestam habebat. qtio iinperator aiidito, navigiorum, quae ad manus erant, (nain classis nonduin erat parata,) satis niulta expedivit, et luachinis niilitibusque fortibus inipositis, Eupliorbeno Alexandro, qui et genere et virtute ciarus erat , iinperiuin eoruin tradidit, atque adversus Elclianein euin misit. is ubi Apolioniadein pervenit, urbein statim adortiis, post oppugnationem sex ilieruin, ne noctu quideni plane omissam, exteriorem arcis circuitum occupavit, quod proinurale liodie vocari solet. Elclianes autein lortiter obstitit, auxilia mox adventiira sperans. cumque revera barbarorum exercitum satis magnuin subsidio Elcliani venire Alexander aniinadverteret , suos autein ne multesimam quidem advenientiuin copiarum partem esse ; satius duxit, quamvis

[*](Ρ. 181)[*](Β)

victoria non reportata, suos incolumes servari. sed res suas in summas angustias adductas esse cernens, neque ullam salutis viam superesse, ad mare tendere statuit , et navigia ingressus, secundo fluvio eo traiecit. odoratus Elclianes Alexandri consiliiim, praeoccupavit lacus ostium et fluminis pontem, in quo etiam templum dudum a sancta Helena in honorem magni Constantini exstructum erat , unde appellationem pons iste hodieque habet. ad istud igitur ostium et in hoc ponte milites fortissimos ab utraque parte dispositos navigiorum transitum exspectare iussit. iam cum omnes naviculis illis , quas dixi, per lacus ostium vecti , in insidias ab Elchane structas inciderent , imminentis periculi metu nescii quid agerent, navibus ad littus appulsis, in terram egrediuntur. quos ubi Turcae assecuti sunt, gravis committitur pugna. multi nobilium hominum capti, multi etiam fluvii orticibus hausti sunt. quibus cognitis, imperator cladem inultam non erens, Opum cum idoneis copiis terrestri itinere adversus eos misit. qui ostquam Cyzicum pervenit , statim urbem cepit. electos autem e co

[*](C)[*](D)[*](V. 145)[*](Ρ.182)

piis suis viros fere trecentos , munitionibus accedere paratos atque ad pericula promptos , adversus Poemanenum misit; qua arce illico occupata, qui intus erant partim trucidnntur, parlim capti ad Opum mittuntur; hic ad imperatorem celeriter eos misit. ipse inde profectus, Apolloniadem pervenit eamque irbem obsidione clausam tentare non destitit. Elclianes, deficientibus tum quidem copiis , oppidum ultro tradidit atque una cum consanguineis ad imperatorem transiit. a quo cum alia innumera, tum quod maximum est , sanctam evangelii lucem consequitur. qui Opum sequi nolnerant, Scaliarius et qui postea hyperperilampri i. e. clarissimi titulo ornatus est * * *, (archisatrapae hi quoque erant ex illiistribus) cum audissent, quanta humanitate ac munificentia ab imperatore exceptus Elchanes esset, accesserunt et ipsi et quae vellent consecnti sunt. quippe erat imperator religiosissimus, atque virtute et rognitione, ut ita dicam, omnis pietatis sacerdos summus. paratissimus idem ad praecipiendum dogma nostrum, atque apostolicus et volnntate et oratione, fidei nostrae con-

ciliare cupiebat non nomados tantum istos Scythas , sed etiam Persidem universam et quotquot Aegyptum Libyamque incolunt barbari , Moamethis sacris initiati.

Sed de his satis. graviorem autem et maiorem supfriora in imperium Romanum impetum cum enarratura sim, ab initio rursus repetenda res est: nam alii ex aliis ciebantur fluctus. gons quaedam Scythica, a Sauromatis quotidie vexata , relictis sedibus, ad Danubium descendit. cumque necesse ipsis esset cum iis, qui Danubium pacisci, pacisci, consentientibus omnibus, conveniunt principes, Tatum et Chalem et Seslhlabum et Salzam, (nam oportet nominatim laudare viros inter barbaros nobilissimos, licet historiae elegantiam vocabla deforment,) quorum ille Dristrae praeerat, reliqui Bitzinae ceterisque oppidis. cum his igitur ubi pacti sunt , secure Danubio traiecto, finitimas rogionos depopulbatur oppidaque nonnulla occupabant. sed Traulus iste Manichaeus cum iis , qui eum secuti erant, et qui oppidum, in Roliatobes colle positum, tenebant ipsi obnoxii, de

quibus supra pluribus egimus, ubi de Sytharum rebus audiere, quod dudum jiarturierant, enixi sunt. occupatis enim viis asperis et angustis, Scythas arcesserunt, Romanorumque dehinc ditionem universam infestam habebant. siquidem Manichaei natura bellicosissimi ac sanguinis, veluti canes, cupidissimi. haec ubi imperator Alexius accepit, domesticum occidentis Pacurianum, quem exercitus ducendi disponendique et aciei instruendae quaui maxime peritum cognorat, una cum Brana, qui et ipse fortissimus erat, coactis copiis, adversus eos proficisci iussit. is cum ad Scythas pervenisset, qui superatis angustiis citra Beliatobam castra posuerant, eosque innumeros esse cerneret, proelio statim abstinuit, satius ducens copias suas, in praesenti pugna non commissa, servari, quam proelio inito acceptaque clade multos perire. sed Branae, qui ad pericula promtissimus atque audax erat, haec non placebant. domesticus, ne pugnam differendo ignaviae suspicionem subiret, Branae importunitati

[*](V. 146)[*](Β)

cedens, poslquam arma capere omnes iussit atque in aciem collocavit, Scythas aggressus est, mediam ipse obtinens aciem. sed quoniam ne multesimam quidem hostium parlem Romanus exercitus aequabat, solo aspectu perculsi sunt omnes. tamen congressi cum Scythis, muiti in pugna occisi sunt; ipse Branas morlifero vulnere ictus cecidit; domesticus autem strenue pugnans et saepius in hostes invectus, ad fagum offensus, animam exteinplo efflavit; reliquus exercitus alii alio dispersi sunt. quo nuntio accepto, impcrator qui in proelio occubuerant, et singulos lugebat et universos simul; domestici autem mortem magis etiam deplorans, lacrimarum vim effudit; quippe quem praecipue diligeret, etiam ante imperium acceptum. neque tamen propterea animo concidit, sed Taticium arcessitum cum pecunia multa Adrianopolim misit, qui et annua militibus stipendia solveret, et coactis undecunque copiis, exercitum satis magnum rursus pararet. Uberto-

pulum autem, relicto Cyzici praesidio idoneo, cum solis Gallis ad Taticium celeriter pergere iussit. hic cum Latinos atque Ubertopulum videret, confirraato animo, (nara idoneum ante exercitum conscripserat,) statim adversus Scythas profectus est. Philippopolin ubi pervenit, in ripa fluvii ad Blisnum fluentis castra metatus est; cumque Scythas a pabulatione redeuntes cum praeda multa atque captivis videret, licet nondum vasa intra vallum deposuisset, iustam in eos militum partem immisit. ipse, armis captis omnibusque se comparare inssis, aciem instruxit et praemissos milites secutus est. ubi Scythas cum praeda et captivis sese reliquo Scytharum exercitu in Euri ripa considentium adiunxisse vidit, bifariam exercitu diviso, classicum utrimque cani iussit, et magno cum clamore barbaros invadit. pugna couserta acri, Scytharum plurimi occubuere, multi dispersi fuga servati sunt. Taticius praeda omni potitus, victor Philippoplin perrexit. ibi cum exercitum omnem collocasset, circuraspiciebat, unde

[*](Β)[*](C)[*](V. 147)

et qua ratione barbaros itenim aggredi posset. verum ciim iunumeras eorum copias esse intelligeret, exploralores dimisit, qui de Scytharum rebus crebro certiorem se facereut. reversi speculatores, maguam barbarorum multitudinem circa Beliatobam versari finitimamque regionem diripere nunliarunt. Taticius, qui adventum Scytharum exspectaret, nec tanlo numero pares haberet copias, plane consilii inops, in angustiis erat. tainen ferrum eacuit atque ad pugnam milites cohortatus est. interim advenit, qui barbaros adventare unntiavit iamue prope adesse contirinavit. Taticius statim in armis erat, et exercitu omni arnia capere iusso, Euroque illieo traiecto. coliortcs turmatim disposuit ipse mediam aciem tenuit. barbari, qui suo more aciem instruerant copiasque suas proelio paraverant, videbantnr quidem pugnae occasionem quaerere et adversarios provocare. sed uterque exercitus timore congressum differebat; Romani enim innumeram

Scytharum multitudinem metuebant, Scythae percellebantur, cum omnes loricis viderent instructos et signa et vestes splendidas et relucentem inde nitorem, siderura radios referentem. soli oninium Latini audaces atque temerarii pugnam occupare poscebant, dentes simul atque gladios exacuentes. Taticius autem eos coliibuit. erat enim animo prudenti et sagax in suspicandis rebus futuris. postquam uterque exercitus, diun alter alterius impetum exspectat, sed ne ullus quidem ex militibus neutra ex parte in medium equitare audet, ad solis occasum constitit, dux uterque in castra revertit. idem duobus factum est diebus. verum licet ad pugnam duces se pararent et aciem utroque die instruerent, quoniam neuter pugnam capessivit, tertii diei diluculo Scythae retro cedunt; qno animadverso, Taticius statim eos sequitur; sed pcdes, ut aiunt, ad Lydium currum. nam occupantes Scythas Sidoram (vallis id nomen est) cum assecutus non esset,

universas copias Hadrianopolin rednxit, Gallisque ibi relictis, militibus autem in suam quoque patriam dimissis, cum parte aliqua cxercitus ipse in urbem revertitur.

Ineunte vere Tzelgu, angiistias Danubio superiacenfes transgressus, (dux hic erat supremus Scythicae militiae,) exercitu octo-

pinta fere millium, ex Sauromalis Scythisque coiiflalo, nec exiguo Dacorum numero, quorum Solomo qui dicebatur dux erat, urbes Chariopoli vicinas devastabal; atque ipsa etiam Chariopoli occupata praedaque multa abducta, in loco consedit, qui Scotinum dicitur. quibus cognitis, Nicolaus Maurocatacalo et Bebetziota, nomen a patria sortitus, cum copiis, quibus praeerant, Pamphyium profecti sunt. cumque eos, qui vicos adiacentium regionum incolebaut, in urbes viderent castellaque summa trepidatione festinantes, Pamphylo quod dicitur relicto, oppidulum Cule petunt copiis omnibus. Scythae, scopum qui dicitur exercitus Romani (vocabuluin hoc iisitatuin est militibus) odorati, pone sequuntur, vesligiis quasi exercitus Romani insistentes. die iam illticescente, copias Tzelgu in aciem collocavit, el pugnam cum Maurocatacalone committere in animo habuit. sed hic cum lectis nonnullis centurionibus iugum, quod supra planitiem incehat, ascendit, barbarorum copias speculaturus ; couspectaquo Scytharum multi-

tudine , flagrabat quidem dimicandi cupiditate, sed cunctabatur cum Romanum exercitum ne minimo quidera barbarorum numero parem esse videret. reversus cum centurionibus totius exercitus et ipso lohanniace deliberavit, anne aggredi Scythas conduceret. quibus proelium suadentibus, cum et ipse ad hoc potius propensus esset copiis in tres partes divisis , bellicum cani iussit et barbaros adortus est. multi eo tempore vulnerati sunt, nec pauciores caesi; quin ipse Tzelgu, postquam fortiter pugnans totas conturbavit phalanges, lethali vulnere accepto, aniinam efflavit; plerique fugientes in rivum Scotino qui dicitur et Cule raedium prolapsi, suffocantur, a se invicem conculcati. splendida igitur de Scythis victoria reportata, Romani urbem repetierunt. ubi cum munera atque honores pro merito ab imperatore accepissent, cura magno domestico occidentis nuper creato, Adriano Comneno, imperatoris fratre, redierunt.

Illi hoc raodo ex Macedonia atque Philippopoli vicinis regioni-

[*](V. 151)[*](D)[*](Ρ. 190)

bus propulsi, ad Istrum reversi consederunt et tanquam suam Romanorum ditionem finitimam summa licentia incursabant. quod cum audisset imperator, intra Romani imperii fines non perferehat Scythas hahitare; simul etiam verehatur, ne angustias montium denuo transgressi, peiora etiam quam antea perpetrareut. itaque exercitu instructo beneque armato, Adrianopolin profectus est; unde hardeam movit, locum inter Diampolin et Goloen situm. ibi gregorium Euphorbenum ducem creatum Dristram mari tendere iussit; imperator ipse quadraginta dies illic commorans, omnes undecunque copias contraxit. idoueo autem collecto cxercitu, deliherahat expediretne, angustiis superatis, pugnam cum Scythis committi, otium omnino iis dandum non osse censens. nec iniuria. neque enim uno ex quatuor anni temporibus coephtae Scytharum incursiones sequenti desiuehant, ut vel a verc usque ad aestatem vel etiam ab hieme ad autumnum lurarent; neque unius orbis hanc claamitatem circumscribebat, sed

[*](Β)[*](C)

per annos multos Romanornm res perturbabatur, quanquam e mnllts pauca tantum memoravimus. neqne in diversas trahi puterant partes, licet imperator saepe vario modo eos tentaret, sed ne clam quidem ad eum quisquam transiit, cum firmo adhuc et constanti animo essent. Nicephorus igitur Bryennius et Gregorins Manrocatacalo, qnem imperator a Scythis captum qnaciraninta millium pretio redemerat, ad Istrum cum Scythis acie decertari neutiquam probabant; Palaeologus autem Georgins et Nicolaus Manrocatacalo, et si qui alii inventute florebant, imperatori obnoxii Haemi valles transire alqne ad Istrum pugnam cum Scythis committere suadebant. quibus accedebant etiam Diogenis imperatoris duo filii, Nicephorns atque Leo, qui patre imperinm iam adepto, in purpura nati, porphyrogeniti appellabantur. purpura autem aedificium est in regiis acdibiis, ab ipsa basi usque ad tecti initium quadrata exstructum forma, hinc in pyramidem desinens, mare versns ad portum spectans, in quo lapidei sunt boves leonesqne. marmore autem et solum constratum est et parietes inducti sunt: non vulgaris quidem generis, nec quale ex pretiosiore marmore

facilius parari potest; sed ex eoriim est lapidum niimero, quos Roma veteres imperatores deportarunt. estis lapis purpureus fere totus, nisi quod puncta quaedam candida ad arenae instar inspersa sunt. ab huius igitur marmoris colore purpuram, aridtror, aedificium maiores vocaruntsed redeo ad rem. cum igitur tubae cantus iter ad Haemum utpote adversus Scythas omnibus indiceret, Bryennius, ut imperalorem ab incepto revocaret, multam dedit operain; cumque non persuaderet, ad extremum" “scito, inquit, imperator, Haemum si uorum qui velociores sint, experiere." quae verba, quid sibi percontanti cuidam, “fugientibus nimirum omnibus" it hic vir, licet ob defectionem luce privatiis, rerum bellicarum et ercitus in aciem collocandi peritissimus atque prudentissimus. quo tem casu excaecatus sit, cuius mentionem modo fecimus, Bryennius defectionem vel potius rebellionem adversus imperatorem Botanian, utque a Commeno Alexio magno tunc temporis occidentalium

atque orienlalium copiarum domestico captus, Borilo traclitus sit integris etiam tum oculis, id qui accuratius cognoscere cupiunt, ad summum remittimus Caesarem. nam Caesar hic et Alexii Romanorum sceptra iam adepti gener erat, et Bryennii illius nepos. verum haec memorans confundor animo luctuque afficior, praestans enim consilio is erat et eloquentia praestantissimus; robur, agilitas, forma, postremo quaecunque sunt animi corporisque bona, ea coniuncta universa hominem ornabant; unum enim illum in omnibus rebus praestantissimum et natura edidit et deus finxit; et qualem Achillem Homerrus antiquitus celebravit, talem dixerit quispiam Caesarera meura inter omnes, qui sub sole sunt, extitisse. hic igitur Caesar cura rei militaris peritissimus esset, litterarum non erat expers; sed omnes libros evolverat, omnibusque artibus imbutus, magnam sibi prudentiam comparaverat et nostrarura rerura et exteruarum; postea etiam ad historias scribendas animum appulit opusque iussu dominae ac matris meae, imperatricis Irenes, exaravit laude et lectione di-

gnum, quo rerum a patre meo ante sumptas imperii habenas geslarum historiam contexuit. in quo libro Bryennii res accuratius enarrat simulque et avi calamitates verissime tradit, et soceri praeclara lacinora refert, neque quidquam mentitur, licet utrique, affinitate alteri, alteri sanguine iunctus. horum mentio etiam in prioribus huius historiae libris facta est. ubi igitur Euphorbenum Georgium cum exercifu satis magno et classe per Istrum proficiscentem contra se Scythae viderunt, (fluvius hic ex occidentalibus regionibus decurrit, atque per cataractas et dein per quinque ostia in Pontum Euxinum effunditur, summa aquae copia, per vastas planities fluens tamque navigando aptus, ut vel maxima et valde onusta navigia ferat. nec tamen unum ei est nomen, sed superior et fonti propior pars Danubius, inferior et ostiis propinqua Ister, mutato nomine, appellatur,) per hune igi-

[*](C)[*](D)

tur fluvium ubi adventantem Euphorbenum Georgium Scytharum pars vidit, terrestri autem itinere etiam imperatorem exercitum maximum contra se iam ducere audiverunt, cum utrique impares se intelligerent, circumspiciebant, qua ratione subito periculo evaderent. itaque mitlunt legatos centum et quinquaginta Scythas, qui pacera peterent, simul minas quasdam orationl intexerent: sin postulatis atque optatis responderet , triginta miilia equitum imperatori se, quando vellet, auxilio missuros pollicerentur. imperator autem cum fraudem Scytharura perspiceret, eosque imminentis pericnli evitandi causa de pace agere , et facultate data , mox occultam odii favillam in magnam flammam excitaturos esse , legationem non admisit. de qua re dura disceptant, Nicolaus , scribarum unus , ad imperatorem accessit inque aurem insusurrans, "hoc, inquit, die solera defecturuni esse exspecta;" quo fidem denegante , iureiurando se non mentiri confirmavit. tum imperator , qua erat ingenii dexteritate, ad Scythas conversus, "deum, inquit, iudicem facio : ac si quidera signum coelo hoc

ipso die apparet, intelligetis sane , snspectam me legationem vestram inerito noa admisisse , quod non vere atque ex animo duces vestri de pace agunt; sin minus , non recuso , quin temere conceptae de voltis suspicionis arguar." nondum effluxerant horae duae, cum sol ita defecit , ut tolns eius orbis absconderetur luna subeunte. subuerunt tum Scythae , imperalor autem Leoni ISiceritae (eunuchus ic erat a puero innutritus castris et virtutis spectatae,) eos cum raesidio idoneo in urbem deducendos tradidit. hic alacri animo Cpoin iter ingressus est; verum barbari in occasionem recuperandae libertatis intenti, ubi Nicaeam parvam pervenerunt, custodibus, qui iiegligentius vigilias agebant , noctu obtruncntis , per obliquas semitas ad eos redeunt, a quibus missi erant. Nicerita cum tribus aegre servatus, Goloen ad imperatorem pervenit.

His auditis imperator, veritus ne legati , universis Scythis instigatis , se adorirentur, non somnio egebat, quo ὢ Atrei quondam

[*](D)[*](V. 154)

Cliiis Agamemnon, acl pagnam concitaretur, sed pugnandi cupiditate flagrans, Sideram cum legionibus transgressus , castra ad Bitzinam collocavit: fluvius hic est ex adiacentibus fluens montibus. tum mnlti pabulandi gratia castris egressi lougiusque profecti , trucidati sunt a Scythis , multi etiam capti. imperator autem primo diluculo Pliscobam celeriter occupat, indeque in iugum , Symeonis dictum, ascendit, quod etiam Buleuterium Scytharum ab indigenis nuncupatur. cadem hic iis , qui pabulandi causa lougius progressi erant , acciderunt. postridie ventum ad flumen est , quod prope Dristram fluil, stadia fere viginti quatuor distans. dum ibi, positis sarcinis , imperator castra munit, irruentes subito Scythae ab altera parte in imperatoris tentorium, magnam stragem edidere levis armaturae militum, quosdam etiam animosius repugnantes cepernnt Manichaeos. multus inde ortus tumultus est atque perturbatio , ut ipsum imperatoris tabernaculum corrueret, equis temere currentibus : quod iis, qui non

amico in impcratorem animo crant , infaustum omen vndebatur. at imperator , posfquam invectos Scythas cxercitns sui parte procul a fentorio propnlit tiimnltumque sedavit , ne sni iterum perturbarentur, motis inde castris, hono orcKne Dristrain pervenit, (nrbs ea est inler oppida ad Islrum sita admochnn celehris,) niailiinis eani oppugnaturus, rem igitur aggressus, nrbe nndicpie circiinulata, per minani unius lateris cum universo exercitu ingreditur. dnas aulem urbis arces tenebant adhuc consanguinei Tati qui dicebatur; ipse paulo ante eo consilio inde profectus erat, ut Comanos in auxilium Scytharum arcesseret. qui cum discederet, valedicens suis, "non dubito, inquit, quin imperator oppugnaturus hoc castrum sit. itaque cum planitiem istam ab eo obsessam videritis, vos quidem festinate imminens praeoccu-

pare iugum inter celera opportunissimum ibique castra collocate ; ne otiose vacare oppugnationi imperator queat, sed ea simul , quae a tergo fiunt, respectet metu impendentis a vobis periculi. vos aulem nec diem nec noctem praetermiltite , quin milites per vices adversus eum succedere iubeatis." imperator cum quid facto opus essetvideret, arcium oppugnatione utpote difficili et longinqua omissa, hinc digressus, ad rivum, qui ab Istro non multum aberat, castrametatus est, ecquid aggredi Scythas expediret , consultans. Palaeologus et Maurocatacalo (iregorius pugnam cum Patziuacis putabaut differendam ; armato instructoque exercitu Peristhlaham magnam proficiscendum censebant. "sic enim, inquiebant , ubi paratos nos et integris ordinibus euntes Scythae viderint, nequacpiam pugnare nobiscum aiidebunt. sin forte equites sine curribus temere aggredi nos conentur, scilo eos victum iri; nobis autem praesidium iam munitissimum fore magnam Peristh -

[*](V. 155)[*](P. 105)[*](Β)

labam." urbs haec illustris, ad Istrum sita, olim non harharum habebat nomen, sed graeco appellata vocabulo, Megalopolis i. e. magna urbs et erat et dicebatur. ex quo autem Mocrus, Bulgarorum rex, quique eo orti erant, et post hos Samuel , qui ultimus Bulgaris imperavit, ut Sedecias ludaeis, Occidentem incursarunt , nonmen nacta Mt partim ex Gracco, partim ex Slavorum genere ductum, ut Peristhlaba magna passim audiat. "ex hac igitur urbe, tanquam tuto perfugio, inquiebat Maurocatacalo, quotidie velitautes, lacessere Schythas non desistemus, nec omnino pabulandi quaeque opus sunt comportandi causa castris egredi eos sincmiis." talia dum pertraclantur, Diogenis filii iuvenes et pugnae discriminum ignari , equis desilientes, fraenis eos demtis, in milii segetem propelhint , simulque "noli , inquiunt, imperator timere; ipsi enim acinacihus strictis concidemus os." imperator ciim ad pericula promptissimus atque ad proelia propensus esset, nulla dissuadentium ratione habita, Auguile taheniaculum et vasa omnia, Cutzomitae Georgio commendata,

Betrinum misit ; exercitui edixit, ne igaem neve lampadem illo uspiam verpere accenderent , sed paratis ad manum equis , ad solis ortum vigilarent. ipse primo diluculo castris ogreditur, divisisque copils et in aciem collocatis, obiens exercitum iustrat. dein mediam ipse tenuit aciem , ubi consistebant , qui vel sanguine vel affinitate iuncti eraut, frater eius Adrianus , qui Latinis tum praeerat, aliique viri fortissimi. sinistro cornu prawefectus erat Nicepliorus Gaesar Melissenus, qui sororem imperatoris in matrimonio habebat; dexlri cornu duces erant Castamonita et Taticius; sociis praeerant Uzas et Caratzas Sarmatse. sex autem numero elegit, quibus sui costodiam crederet, quos sibi solum adesse nec ad alium quenquam animum advertere iussit: filios dico Homani Diogeuis et Nicolaum Maurocatacalonem , magnam longa militia rei bellicae experientiam adeptum, et lohannacem Nampitemque Barangorum ducem , postremo Gulen quendam nomine, famulum paternum. berum etiam Scythae, qui naturalem quandam pu

[*](Β)[*](V. 156)[*](C)

gnandi ordineique instniendi artom habent, ubi aciem institiienint et siiitsidia in occiilto collocarunt, ordinesque copulis, quae ex arte adhiberi solent, devinxerunt, ac velut vallum plaustra obiecerunt, turmatim in imperatorem invecti, iacula eminus miserunt. at imperator, um turmis exercitum coniunxisset, gravis armaturae mililcs prosilire cutorumque contextum rumpere vetuit, donec Scythis appropinquassent; quodsi medium inter exercitum utrumque spatium iam non latius quam in unam equorum admissionein patere cernerent, tunc cum hostibus congrederentur. sic igitur imperatore parato, procul apparuerunt Scythae cum ipsis plaustris et mulieribus liberisque invadentes; proelioqiie commisso a prima luce iisque ad vesperam inagna utrimque cacilps facta est. quo tempore eliam Leo, Diogenis quon dam imperatoris filius, vehementius in Scythas invcclus seque ad plaustra eorum propius, quam par erat, ferri passus, gravi vulnere accepto cecidit. Adrianus autem, imperatoris frater, qui Latinis pracerat, cum Scytharum impetum iam non sustinendum cerneret,

[*](D)[*](Ρ. 197)

admisso equo usque ad plaustra processit, et postquam fortiter pugnavit cum septem tantum comitibus reversus est, ceteris omnibus a Scythis aut interfeetis aut captis. erat anceps adluic belli fortuna et ab utroque exercitu pari alacritate pugnabatur, cum duces nonnulli Scytharum cum triginta sex millibns procul conspiciebantur. tum enimvero Romani, tantis hostinm copiis non amplius pares, terga verterunt. at imperator ante aciem suorum stricto stabat gladio, altera manu Matris verbi divini humerale tanquam vexillum tenens, equitibus viginti fortissimis, Nicephoro Diogenis filio et Michaele protostratore Duca, Augustae fratre, paternisque servis adstantibns, cumque Scythae tres pedites inveherentur, quorum duo utrirnque frenos corripiunt, tertius tibiam prehendit dcxteram, rmperator unius statim abscidit manum, alterum acinace obiecto, graviter interminans, in fugam vertit; eum denique, qui tibiam prehenderat, pulsavit in galea. sed ictum levioreni inlulit, nec tola manu in plagam

[*](B)[*](C)[*](V. 15)

incubuit, veritiis ne ictu gladii vehemenliori, quod fit plerumque, in irritnm cadente, alterutrum accideret, percuteretque aut suum ipsius pedem, aiit equum, quo veheLatnr, ac tali modo ab hostibus caperetur. qiiare aiterain celeriler plagam intulit, cautissinie manum moderans. in omnibiis enim actiunibns verbisque et inotibus rationem habuit quasi doininatricem, nec ira se efTerri, nec cupiditafibus rapi passns. galea autem priore iani ictu deiecta, nudum Scytliae capiit gladio percnssit, ut inutiis Jiic in terram statim procideret. sed effusam ordinnum diiiuin fugani cum protostrator cerneret, (acies enim sohila iam erat, fngieutibus sine respectu copiis,) “quid tu, inquit, imperator, diutius hic morari conaris? quid vitam profnndis, nec ullam salutis tuae iiionem " cui iilc “praestal, generose pugnantem niori, quara iKiva fiipa saiuieni " sed pioloslrator “si unus aliqiiis de mulinquit, ila diceres, laude sane digniis esses; niinc cum in tuo pite publicum agitur discrimeu, cur meliora non pracfers? nam sertus ubi fueris, renovalo Lelio vinces." itaque cum morlem

sibi imperator cerneret, Scythis insolenter irruentibus, omni spe abiecta, “tempus, inquit, iamiam est, saluti ope divina consulere; neque tamen eandem, cpjam fugientes copiae, viam ingredi debemus, ne qui nostros persequuntur, redeuntes occurrant nobis; sed in " manu ostendebat eos Scythas, qui in prima acie stabant, “invehi nos oportet, tanquam hodie natos et morituros, ut deo iuvante, perruptis Scytharum ordinibus, aliam capessamus " his dictis, ubi ceteros adhortatus est, primus ipse ignea celeritate in Scythas involat, primumque obvium percutit atque de equo statim proturbat. ita interrupta Scytharum acie, cum comitibus in aversa pervenit. haec quidem imperator; protostratori autem accidit, ut equo lapso, in terram decideret. sed cum eidem servorum unus suum îco equum ultro suppeditasset, cito imperatorera assecutus, ab eius latere ne unguem quidem latum discessit: tanto eius amore tenebatur. pertur- batione autem orta maxima et fugientium et insequentium, alii rursus Scythae consequuntur imperatorem. qui repeate conversus, instan

[*](C)[*](D)

tem barbanira percntit, neque hunc solum, setl et alios non paucos intopenjit, iit qui praesenteg tuni fuere, enarrarunt. Scytliarum unus Nicepliorum Diogenem, a tergo assecutus, giailio petebat; quo conspecto imperalor, alte voce Diogenem appellans, “vide, inquit, etiara retro, " celerrime liic conversus, barbarum in facie percutit; ac memini imperatorem postea narrare, nullius se unquam tantam velocitatem dexteritatemquc viilisse. “atque ego, addebat, nisi vexillum tenuissem illo die, plus, quam pili in copite sunt, Scytharum " neque tamen gloriosins liaec de se praedicavit; quis liin eo humilitatis atque modestiae processit? sed et narrationis lie et reriim gestaruni natura cogebatur, ut etiam sua interdum facinora in privatis noslris lamiliarium circulis enarraret, idque vehementer instantibiis nobis: adversus alieniores nemo unquam mngnifice ioqiipntom iniprratorem audivil. veuto autein vehementi perflante irruentibusque Patziuacis, iinperalor vexillum vexillum vix polerat: cumque Scytharum unus, haslam lunguni utraque impeileus mauu, clunes

eius percussisset: tametsi cutem non perforavit, gravissimum inussit dolorem, qui multos deinceps annos duravit. taiulem hac re coactus, vexillum complicatum in trixagine posuit, ut a nemine iam conspiceretur. ipse nocturna fnga Goloen incolumis pervenit; unde etiam cives ἁ Dristra fugienti bellum diversoriura Goloe, Comnene." orta, Beroen pervectus, captivos redimendi gratia ibi permansit.

Palaeologus autem, inter fugiendum, ordinibus dissipatis, eo die ecjuo deiectus, hunc amisit; cumque in summis angustiis esset periculumque capiti impendere cerneret, circumspiciens, si forte ille appareret, videt ecce Chalcedonensem praesulem Leonem, cuius supra meminimus, sacerdotali indutum stola, equiun ipsi ultro offerentem; quo ilie conscenso, fugere perrexit: sanctum istum hominem non amplius conspexit. erat is sane animo vel maxime ingenuo veramque sacerdotis speciem praestabat; quanquam simplicioris erat mentis, zelumque nonnunquam haud secundura scientiam ostendebat, ac ne canonura quidem sacrorum exactam habebat notitiam. hinc etiam, quae

supra narravimus, mala sibi contraxit tlironoque excidit. Palaeologus utem perpetuo amplevus est hominem et praecipue propter summas, quibus excellebat, virtutes coluit. utrum igitur propter ferventissimam Palaeologi erga hunc viriim fidem divinae apparitionis compos farlns sit, au aruul fuerit providentiae cousilium arcanum, quod in lioc sacerdote eluxit, non habeo dicere. Patzinacis igitur insequentibus, cum Palaeologiis in paiustrem ac fruticosum lociim delatus eset, milites ibi offcndit ccntum et quinquaginta. hi circumventi a cythis, cum in angustias adductos se esse cernerent, quod tanto Scytharum nuoiero inipares erant, ex Palaeologi consilio pendebant, cuius dudum fortitudinem animique praescnliam cognoverant. is ut ua quisque salute neglecta in Scythas inveherentur, talique modo tam redimerent, suasit. sed iureiurando, inquit, connrmari hoc nsilium oportet, (quod etiam factum est) ut eodem ab omnibus conilio inito, nemo in impetu adversus Scythas faciendo desit, sed mnium et snlutem et periculum ducat suum. vehementi igitur impresne facta, Palacologiis prinium qui occurrit percutit, ut vertigine rreptus, statiin corrueret; ceteri, contractu auinio aggressi, alii

[*](V. 159)[*](Β)