Panarion (Adversus Haereses)

»καὶ ἐλθέ« φησί »<σὺ> περιστερά μου ἐν σκέπῃ τῆς πέτρας, ἐχόμενα τοῦ· προτειχίσματος«· »ἐν δκέπῃ πέ- τρας« <τουτέστιν< ἐν φιλανθρωπίᾳ Χριστοῦ καὶ ἐν ἐλέει κυρίου· [*](4f vgl. Matth, 3, 1 — 9 Cant. 2, 10 — 17 Cant. 2, 13f) [*](U M.) [*](1 ἔαρος] ἀἐρος Μ 1f καὶ θαλά σσης—ὑετοῦ διελθόντος<Μ 3* <παρα- φυάδων<* 4 ἐκβαλούσης U 8 κηρύγματος Μ 9 εὐρέως U | τοσαύτην Μ | * <τουτέστιν>* 12 εἰς μετάνοιαν U 15 ἤδη Μ | θεσαύ] δευτέρα Μ | μετὰ τὴν μετάνοιαν καὲ < Μ 17 f ἐλθὲ—περιστερά μου, καὶ<U 18 καὶ ἐλθέ, σὺ περιστερά μου <Μ 19 δὲ Μ| οὐκ] οὐχ Μ 20 προτερᾳ] δευτέρα Μ | ἐλθὲ <U | [ἡ]*, vgl. Z. 22 ἐλθὲ σύ] καὶ ἐλθὲ U 22 ff die Stelle zeigt, daß Epiph. einen Text Voraussetzt, in dem sowohl das ἡ als das σύ das erstemal fehlen 23 ἀλλὰ + καὶ U 24 τῇ (vor πρώτῃ)<Μ 25 νοr φιλανθρωπίας+καὶΜ | <σὺ>* 27 <τουτέστιν>*)

»ἐχόμενα τοῦ προτειχίσματος«, τουτέστιν πρὶν ἢ κλεισθῆναι τὴν πύλην, πρὶν ἢ εἴσω περιβόλων γενόμενος ὁ βασιλεὺς μηκέτι εἰσδέξηται, τουτέστιν μετὰ τὴν ἐντεῦθεν ἀπαλλαγήν τε καὶ θάνατον, ὅτε οὐκέτι »ἐχόμενα τοῦ προτεισχίσματος«, ἀλλὰ ἀπεκλείσθησαν αἱ πύλαι καὶ οὐκέτι ἔνι διορθώσασθαι.

10. Ἐν γὰρ τῷ μέλλοντι αἰῶνι, μετὰ τὴν τοῦ ἀνθρώπου ἐντεῦθεν ἀπαλλαγὴν οὐ νηστείας πορισμὸς οὐ μετανοίας κλήσις οὐκ | ἐλεημοσύνης ἐπίσοσις, ἀλλ’ οὕτε ἐγκλημάτων ἔργα οὐ όλεμος οὐ μοιχεία οὐκ ἀσέλγεια, ἀλλ᾿ οὔτε δικαιοσύνη καὶ μετάνοια.

ὡς γὰρ μετὰ θερισμὸν τοῦ στάχυος οὐκ ἔνι παχυνθῆναι τὸν κόκκον, οὐκ ἀνεμόξθορον γενέσθαι * οὐκ ἕνι εὐπάθειά τις ἑτέρα.

ἀλλὰ μὴ λέγε μοι τῆς ἀποθήκης τὰ φθάρματα, τουτέστι καὶ σκώσηκας καὶ σῆτας· ταῦτα γὰρ διὰ τὰ ἐν τῷ αἰῶνι γινόμενα εἴρηται, τὸ δὲ ἀπεικονισμένον καὶ ἐν πύλαις ἡμῖν εἰργμένον καὶ ἀποθήκῃ ἠσφαλισμένον πίστεώς ἐστιν ὑπόδειγμα καὶ ὑπογραμμός, »ἕνθα οὕτε λῃσταὶ διορύττουσιν οὔτε σῆτες ἀφανίζουσιν«, ὡς ἕχει ὁ θεῖος λόλος. * οὔτε ὁ μὴν πορισμὸς ευσεβείας, οὔτε μετανοίας <κλῆσις> ὡς ἔφην, μετὰ θάνατον.

οὔτε γὰρ Λάζαρος ἄπέρχεται πρὸς τὸν πλούσιον ἐκεῖ οὔτε ὁ πλούσιοςπρὸς τὸν Λάξαρον, οὕτε Ἁβραὰμ ἀποστέλλει σκύλλων τὸν πένητα πλουτήσοντα ἐς ὕστερον, οὔτε ὁ πλούσιος πένης γενόμενος ὧν αἰτεῖται <μετα>λαμβάνει, καίπερ μετὰ ἱκεσίας τὸν ἐλεήμονα Ἀβραὰμ παρακαλέσας.

ἐσφράγισται γὰρ τὰ ταμιεῖα καὶ πεπλήρωται ὁ χρόνος καὶ [*](2f vgl. Matth. 25, 10 — 13 vgl. Matth. 6, 19 — 16 vgl. Matth. 6, 20 — 19ff vgl. Luk. 16, 19ff) [*](M U 19—S. 376, 5 Anastasius Sinaita quaest. 22; Migne 89, 540 A Lemma τοῦ αὐτοῦ (sc. Ἐπιφανίου) ἐκ τῶν αὐτῶν (sc. τῶν Παναρίων)) [*](1 τοῦτο γάρ ἐστιν*] τουτέστιν MU 2 τουτέστιν + τὸν υἱὸν Μ | ἢ<Μ 4 τουτέστιν<U 5 ὅτε] ὅτι Μ 6 Οὐκέτι ἔνι] οὐκ ἔστιν Μ 9 ἐπίδοσις] ἐπίδειξις U 10 ἀλλὰ M 12 * etwa <οὕτως μετὰ θάνατον τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔνι αὔζησις τῆς ἀποθήκης> * 12f λέγε μοι + <εἶναι καὶ>?* 14 γινόμενα εἴρηται*] γίνεται ΜU 15 εἰργμένον] εἰρημένον U | ἀποθήκης γίνεται>* 18 <κλῆσις<*, vgl. Z. 8 | οὐκ ἔστι <μετάνοια> μετὰ θάνατον Anast. Sin. 19 oὔτε1] οὐ U | ἀπέρχεται hinter πλούσιον Anast. Sin. 20—23 oὔτε Ἀβραὰμ — παρακαλέσας <Anast. Sin. 20 σκύλλων pet.] σκύλων ΜU 21 πλουτήσοντα *] πλουτήσαντα Μ πλουτῆσαι U | ἐς <U | πένης γενόμενος <U 22 <μετα<λαμβάνει*] λαμβάνει Μ < U 23 καὶ 1 < U)

ἕτι δὲ ὄντων ἐν τῷ αἰῶνι πάντων, καὶ μετὰ πτῶσιν ἔνι ἀνάστασις, ἔτι ἐλπὶς ἔτι θεραπεία ἔτι ὁμολογία, κἂν εἰ μὴ τελειότατα, * ἀλλ’ οὖν γε <καὶ>· τῶν ἄλλων οὐκ ἀπηγόρευται ἡ σωτηρία.

11. Πᾶσα δὲ αἵρεσις ἀπὸ τῆς ἀληθείας ἐξοκείλασα ἐν σκότῳ τυφλώττει καὶ μυωπάζει, ἕτερα ἀνθ’ ἑτέρων διανοουμένη. ἔοικαν γὰρ οὖτοί τισιν ἀτέχνοις καὶ μὴ γινώσκουσι τὰ <περὶ> ἑκάστης ποιότητος καὶ χρήσεως καὶ κόσμου ἑκάστου μέλους καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν (γελοιῶδές τι ὃ προβάλλομαι λέγειν, ὅμοιον <δὲ> τῆς αὐτῶν ἀνοησίας) ὡς περιτιθέασι τὰ ὑποδήματα τῇ κεφαλῇ, τὸν δὲ στέφανον τοῖς ποσὶ καὶ κλοιὸν χρυσοῦν περὶ τὴν γαστέρα·

τὰ δὲ ἄλλα πέδιλα ὡς εἰπεῖν, τὰ ἐξ ἱματίων γεγενἢμένα, ἅ παρά τισιν ὀδώνια κέκληται ἢ βράκαι, χερσὶ περιτιθέασι, δακτθλίους δὲ τοὶς ποσίν.

οὕτω γὰρ ἡ τῶν τὴν ἄγνοιαν κεκτημένων σφαλερὰ καὶ ἄτακτος εὑρίσκεται διαταγή. τὰ γὰρ ἐπὶ τῆς ἱερωσύνης ἠσφαλισμένα περὶ δευτέρου γάμου καὶ τῶν ἄλλων οὗτοι εἰς ἅπαντα τὸν λαὸν * νενομίκασι καὶ τὰ δι’ ὑπερβολὴν στρυφνότητος ὑπὸ θεοῦ κεκηρυγμένα, ἵνα μὴ ῥᾳθυμήσαντές τινες παραπέσωσιν, αὐτοὶ εἰς ἀπανθρωπίαν θεῷ προσῆψαν.

καὶ ὡς ἐὰν εἴ τις ἀπὸ ἱματίου χειρίδα κατασχὼν [καὶ] ἕως μότον ἀγκῶνος ἀπὸ καρποῦ χειρὸς τοῦ καλουμένου σκεάζοι ἑαυτόν, προφέροι δὲ πρὸ ὀφθαλμῶν καθ’ ἑκάστην ὥραν τὴν χειρίδα καὶ ἐπιτωθάζοι τοῖς ἄλλοις, ἐπιλησθεὶς ὅτι ὅλον τὸ σῶμα αὐτοῦ γυμνητεύει,

Οὕτω καὶ οὗτοι σεμνυνόμενοι μὴ δέχεσθαι διγάμους τὰς πάσας ἐντολάς.

τὰς ὁμοίας [*](M U Anast. Sin. (bis Z. 5 ἐκδημίαν)) [*](1 καὶ ἐκενώθη τὸ σκάμμα<Anast. Sin. 2f καὶ οἱ ἀγωνισάμενοι—εὐποροῦσι <Anast. Sin. 3 εὐπαροῦσι U | ἡττηθέντες] τεθέντες Μ|ἡττηθέντες vor ἐν τῷ σκάμματι Anast. Sin. 4 τὰ < Anast. Sin. | ἐνθένδε Anast. Sin. 6 θεραπεία] θέα Μ 7 * <τῶν δεύτερον μετανοούντων>* | <καὶ> 8 ἐξωκείλασα ΜU 10 τὰ <Μ |<περὶ> * 11 ἔπος <U 12 γελοιῶδές τι ὃ *] γελοιωδῶς ὅ Μ ληρπωδὲς τι εἰς ὃ U | <δὲ> * 13[ὡς]?* 14 κλυὸν χρύσεον U 15 γεγεννημένα Μ 16 δὲ<U | τὴν <U 17 εὑρίσκεται < U 19 πάντα U | * etwa <κηρύττεσθαι> * 20 στριφνότητος ΜU 21 ἀπανθρωπίαν + <τρέψαντες>? * συνῆψαν U 21f ὡς ἐὰν εἴ τις] ὡσεὶ ἥτις Μ 22 ἀπὸ 1 <U | χειρίδα κατασχὼν] χειρὶ διακατασχὼν U | [καὶ]* 23 σκεπάζοι *] σκεπάξει MU | προσφέρει U | πρὸ<Μ 24 ἐπιτοθάζοι Μ)

Καὶ ὦ τῆς πολλῆς τῶν ἀνθρώπων ματαιοφροσύνης. πᾶσα δὲ πρόφασις ἑκάστην αἵρεσιν, κἄν τε βραχεῖά τις ὑπῆρξεν, ἀπὸ τῆς ἀληθείας παρείλκυσε καὶ εἰς πολλὴν φορὰν κακῶν κατήγαγεν.

ὥσπερ γὰρ | εἴ τις διασφαγὴν εὑρὼν ἐν φραγμῷ παρὰ λεωφόρῳ [καὶ] νομίσῃ διὰ ταύτης βαδίζειν καὶ καταλιπὼν τὴν ὁδὸν ἐκεῖσε τρέπηται, νομίσας ἐγγύτατον ἔχειν ὅθεν διακάμψας πάλιν τῆς ὁδοῦ ἐπιλάβοιτο, ἀγνοήσῃ δὲ ὅτι τεῖχός ἐστιν ὑπέρτατον καὶ μακρῷ διαστήματι ᾠκοδομημένον,

ἐπιτρέχοι δὲ μὴ εὑρίσκων διὰ ποίας τὴν διέξοδον ποιήσηται, ἀντὶ ἑνὸς σημείου ἤτοι μιλίου προκόπτων κατὰ χεῖρα ἔτι πλέον, μὴ εὑρὼν τὴν ὁδόν, καὶ οὕτως τρέπηται ἐπὶ τὰ πλείω, κάμνων δὲ οὕτω καὶ μὴ εὐπορῶν διὰ ποίας ἐπὶ τὴν ὁδοιπορίαν ἑαυτὸν ἀγάγοι, τάχα γε μήτε εὑρεῖν δυνηθείη, εἰ μή τι ἂν ἀνακάμψῃ δι᾽ ἧς καὶ εἰσῆλθεν, —