Panarion (Adversus Haereses)

καὶ ὅτι ἐκ τοῦ πλήθους πάντὸς <τινὲς> καὶ μέθυσοι καὶ ἔμποροι καὶ πλενεέκται καὶ τοκισταὶ *, καὶ πάντως ὅτι <καὶ αὐτοὶ> τὰ τοιαῦτα ἔχουσι καὶ τὰ τούτοις ὅμοις, <καὶ> ὅτι καὶ ψεύσματα ἑκάστῳ αὐτῶν παρακολουθεῖ.

πῶς οὖν δύνανται ἑαυτοὺς Καθαροὺς ἀποκαλεῖν, <ὡς> διὰ τῆς μιᾶς ὑποθέσεως τῆς πάσης κατὰ θεὸν πραγματείας περὶ πάντων τῶν σφαλμάτων ἀσφαλιζομένης; οὐκ ἔγνωσαν δὲ οὗτοι τὰ ἀκριβῆ τοῦ κηρύγματος αὐδὲ τίνι ἀφώρισε τὸ ἀκρίβασμα τοῦτο τῆς διγαμίας.

Ἀλλὰ καὶ οἱ ἀπὸ τοῦ διωγμοῦ παραπεπτωκότες καὶ αὐτοὶ ἐὰν ἐνδείζωνται τε λείαν τὴν μετάνοιαν, ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ καθεσθέντες καὶ κλαύσαντες ἐνώπιον κυρίου, δυνατός ἐστιν ὁ εὐεργέτης καὶ αὐτοὺς ἐλεῆσαι· οὐ γάρ τι φαῦλον γίνεται ἀπὸ μετανοίας.

δέχεται μὲν οὖν τοὺς μετανοοῦντας ὁ κύριος καὶ ἡ αὐτοῦ ἐκκλησία, ὡς ἐπέστρεψε Μανασσῆς ὁ υἱὸς Ἐζεκίου καὶ ἐδέχθη ὑπὸ κυρίου, καὶ ὁ ἀρνησάμενος πρὸς ὥραν ἅγιος Πέρτος καὶ κορυφαίοτατος τῶν ἀποστόλων,

ὃς [*](12 vgl. Sir. 27, 2 – 27 II Chron. 33 , 13 – Mark. 14, 66ff u. Par.) [*](M U) [*](1 vor καθαρὸς + καὶ Μ 3 καθαρὸν hinter ἀποφήνας U 5 διὰ ἕν τι] εἲναί τι U 6 κρίμα *] κήρυγμα M U (u. hinter ἀληθές0 | φέρειν *] φάσκον M U 8 [τὸ] * |<ἔστι>* κήρυγμα M U | Λοιδωρεῖν Μ 10 καὶ < Μ 11 ἐμπονεύεσθαι U 13 ἀνὰ μέσον + τῶν U | συντρίβεται U 14f πάντως U πάντος u. + οἱ Μ 15 <καὶ> |καὶ μέθυσοι < Μ | ἔμποροι] πόρνοι U | * <εὑρίσκονται, τίς ἀμφιβάλλοι;> * 16 πάντως ὅτι = jedenfalls gilt, daß | <καὶ αὐτοὶ>* 17 <καὶ >* 18 <ὠς> * | ὑποθέσεως *] ὑποσχέσεως MU 24 vor αὐτοὺς + δι’ Μ 25 μὲν < U 26 ὁ < ἅγιος + ὁ U)

πρῶτον μὲν ὅτι ὡμολόγησε »Χριστὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος«, καὶ ἤκουσεν ὅτι »ἐπὶ τῇ πέτρᾳ ταύτῃ τῆς ἀσφαλοῦς πίστεως οἰκοδομήσω ὅτι ἐκκλησίαν«, ἐπειδὴ σαφῶς αὐτὸν ὡμολόγησεν υἱὸν ἀληθινόν. τῷ γὰρ εἰπεῖν υἱὸν θεοῦ ζῶντος μετὰ προσθήκης »τοῦ ζῶντος« ἔδειξεν υἱὸν γνήσιον εἶναι, ὡς ἑν πάςῃ μοι σχεδὸν αἱρέσει περὶ τούτου εἴρηται.

8. ἀλλὰ καὶ περὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος ὁ αὐτὸς ἀσφαλίζεται ἡμᾶς, λέγων τοῖς περὶ Ἀνανίαν· »τί ὅτι ἐπείρασεν ὑμᾶς ὁ σατανᾶς ψεύσασθαι τὸ ἅγιον πνεῦμα; οὐκ ἀνθρώπῳ ἐψεύσασθε, ἀλλὰ θεῷ«, διότι ἐκ θεοῦ τὸ πνεῦμα καὶ οὐκ ἀλλότριον θεοῦ.

ἀλλὰ καὶ ἐνταῦθα στερεὰ πέτρα οἰκοδομὴς καὶ θεμέλις οἴκου θεοῦ γεγένηται, ἐν τῷ ἀρνησάμενον αὐτὸν καὶ πάλιν ἐπιστρέψαντα εὑρεθέντα τε ὑπὸ κυρίου καταξιωθῆναι πάλιν ἀκοῦσαι »ποίμαινε τὰ ἀρνία μου καὶ ποίμαινε τὰ πρόβατά μου«.

ὁ γὰρ Χριστὸς ταῦτα λέγων εἰς ἐπιστροφὴν ἡμᾶς ἤγαγε μετανοίας, ἵνα ἐν αὐτῷ πάλιν οἰκοδομηθείη ἡ ευθεμελίωτος πίστις, ἡ μὴ ἀπαγορεύουσα ζωὴν τῶν ἀνθρώπων, ὅσοι ἐμπνέουσι τῷ βίῳ καὶ μετανοοῦσιν ἐν ἀληθείᾳ καὶ διορθοῦνται τὰ ἑαυτῶν σφάλματα ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ.

9. Ὡς καὶ ἐν τῷ ᾄσματι τῶν ᾀσμάτων ἔφη αὐτὴ ἡ νύμφη πρὸς τὸν νυμφίον λέγουσα »ἀποκρίνεται ὁ ἀδελφιδοῦς μου καὶ λέγει μοι· ἀάσταἐλθέ, [ἡ] πληρίον μου, μαλή μου, περιστερά μου, ὅτι ὁ χειμὼν παρῆλθεν«, τὰ στυγερά τε καὶ ζοφώδη τῆς συννεφίας καὶ φοβερώτατα * ὡς εἰπεῖν * παρῆλθεν, »»ο ὑετὸς ἀπῆλθεν, ἐπορεύθη ἑαυτῷ.

τὰ ἄνθη ὤφθη ἐν τῇ γῇ ἡμῶν, καιρὸς τῆς τομῆς ἔφθακε, φωὴν τῆς τρυγόνος ἠκούσθη ἐν τῇ γῇ ἡμῶν. ἡ συκῆ ἐξήνεγκε τοῦς ὀλύνθους αὐτῆς, αἱ ἄμπελοι ἡμῶν κυπρίζουσιν, ἔδωκαν ὀσμήν«·

ἵνα δείξῃ [*](1 ff vgl. Ancoratus c. 9, 4; I 16, 17ff — 3 Matth. 16, 16 – 4 Matth. 16, 18 – 18ff vgl. Ancoratus c. 9, 2; I 16, 9ff c. 118, 1f; I 145, 27ff –9f Act. 5, 3f – 14 Joh. 21, 16. 17 – 21 – 27 Cant. 2, 10 – 13) [*](M U) [*](2 ὡκοδόμητο U 3 vor υἱὸν +τὸν U | υἱὸν] Ἰησοῦν Μ 5 τῷ]τὸ Μ 6 τοῦ *] τῆς Μ U 10 ψεύσασθαι + ὑμᾶς Μ | τὸ πνεῦμα τὸ ἄγιον U 11 καὶ οὐκ ἀλλότριον θεοῦ < Μ 13 ὑποστρέψαντα U | τε] δὲ Μ 14 καταξιωθῆναι *] καὶ καταξιωθέντα ΜU 14f πρόβατα u. ἀρνία vertauscht U 16f εὐθεμελίώτατος (2 Akzente) U 18 ἐμπνέωσι Μ 20 ὡς < U | αὕτη Μ |[ἡ]*, vgl. S 374, 22 24* etwa <τῶν χειμώνων>* |* <τῶν ἁμαρτημάτων>* 25 vor καιρὸς + ὁ U | τομῆς] φθογγῆς Μ | ἔφθασε U)

ἀλλὰ καὶ ἄνθη ἐχβαλλοίσης καὶ τοῦ κηρύγματος τῆς φωνπης ἐν τῇ ἐρήμῳ βοώσης τουτέστιν ἐν τῇ γῇ ἡμῶν καὶ συκῆς τῆς ποτε καταραθείσης ἐκβαλλούσης τοὺς ὀλύνθουσ, τοὺς καρποὺς τὴς μετανοίας ἥδη ἐπὶ τοῖς κλώνεσι καὶ δένδρεσι φαινομένους, ἀμπέλουσ δὲ ἥδη κυπριζοίσας τὸ εουδμον τῆς τοῦ εὐαγγελίου πίστεως κήρυγμα.

ἐπειδὴ δὲ εὐθὺς κέκληκε τὴν τοιαύτην καὶ εἶπεν »ἀνάστα ἐλθέ«, * ἀνάστα ἀπὸ νεκρότητος ἁμαρτημάτων καὶ ἐλθὲ ἐν δικαιοσύνῃ, ἀνάστα ἀπὰ παραπτώματος καὶ ἐλθὲ ἐν παρρησίᾳ, ἀνάστα ἀπὸ ἁμαρτιῶν καὶ ἐλθὲ ἐν μετανοίᾳ, ἀνάστα ἀπὸ παραλύσεως καὶ ἐλθὲ ἐν τελειότητι, ἀνάστα ἀπὸ λωβήσεως καὶ ἐλθὲ ἐν ὑγείᾳ, ἀνάστα ἀπὸ ἀπιστίας καὶ ἐλθὲ ἐν μετανοίᾳ, ἀνάστα ἀπὸ ἀπωλείας καὶ ἐλθὲ ἐν εὑρέσει.

ἐπειδὴ δὲ ἥδει τὸ θεῖον λόγιον ὅτι μετὰ πρώτην μετάνοιαν καὶ μετὰ τὴν πρώτην κλπησιν καὶ ἴασιν, ὡς εἰπεῖν, συμβαίνει τῇ ἀνθρωπότητι πολλὰ παραπτώματα, πάλιν λέγει »ἀνάστα ἐλθέν, ἡ πλησίον μου, καλή μου, περιστερά μου, καὶ ἐλθέ, σὺ περιστερά μου«.

δεύτερον ταύτην καλεῖ καὶ οὐχ ἅπαξ. τὸ δὲ δεύτερον οὐκ ἴσον τῷ πρώτῳ. φησὶ γὰρ ἐν τῇ προτέρᾳ κλήσει οὕτως »ἀνάστα ἐλθέ, [ἡ] πλησίον μου, καλή μου, περιστερά μου«. τὸ μὲν πρῶτον »ἀνάστα ἐλθέ«, καὶ οὐκ εἶπεν »ἐλθὲ σύ«.

καὶ τὸ δεύτερον προστίθησι τὸ ἄρθρον, ἴνα δείξῃ κλῆσιν οὐ δευτέραν, παρηλλαγμένην μετὰ τὴν πρώτην, ἀλλὰ ἐν τῇ πρώτῃ ἀπὸ παραπτωματων πάλιν ὀρεγομένην χεῖρα ἐπιδέξειον καὶ ἐπουράνοιν φιλονθρωπίας.