Vita Constantini
Eusebius of Caesarea
Eusebius. Eusebius Werke, Volume 1. Heikel, Ivar, editor. Leizpig: Hinrichs, 1902.
Καὶ μὴν καὶ ὅσοι τῆς εὐγενείας πρὸς βίαν στερόμενοι τοιουτότροπόν τινα γνῶσιν δικαστῶν ὑπέστησαν, ὥστε ἢ γυναικείοις ἤ λινοϋφίοις ἐμβληθέντες ἀήθη καὶ ἄθλιον ὑπομένειν πόνον ἢ οἰκέται νομίζεσθαι τοῦ ταμιείου, οὐδὲν αὐτοῖς τῆς προτέρας ἐπαρκε-
[*](18, 19 Sozom. H.E. I, 8 (30).)[*](1 μετὰ — βιοῦν < VJMBA | εἶναι < VB1 | 2 οἷς + vor καὶ εἰς VJMBA | μόνον FHL, μήποτε VJMBA | Wortfolge εἴη τῶν ἀτοπ. ἄν HSS | nach ἀτοπ. + τι VJMBA | ἄν < VJMBA | 3 μήτι] μήτε VMBA | γε δὴ καὶ < VMBA | οἰκέτας V1, οἱ καὶ τὰς über der Zeile V2 | ἀλλοτρίαις V1, ας über der Zeile V2 | ἁμαρτίαις V | 4 πέφυκεν V | 5 γὲ μὴν V, FHL, μὲν οὖν JMBA | 6 πρὸς < VMBA | τοῖς < MB, F | προσδημοσίοις (so!) F | 7 γλύκεον MBA | 8 τὸν] τῶν VJMB, H | 9 δὲ < JMBA, über der Zeile in H | τῆς δὲ V | 10 ἀποπνέοντες V1, πεσόντες über der Zeile V2 | 11 ἐχωρίσθησαν J, FHL, χωρισθεῖσαν VMBA | 14 ἐν V, FHL, ἐπὶ JMBA | 15 δι᾿ ἀπηνῆ VJMBA, διὰ τὴν ἀπηνῆ FHL | 16 προτιμότερον . . . ἦγον FHL, προυτίμησαν VJMBA | 17 αἱρετὸν + vor ἔστω VJMBA Ι ἢ] εἰ V Ι 19 θέραν — σχόλην FHL u. Sozom., ἐλευθερίαν VJMBA | τὸν] τὴν A | 23 καὶ < vor ὅσοι JMBA | στερούμενοι V | 24 nach ὥστε + καὶ VJMBA | 25 δούλην νυμφίος V1, ἢ λινουφίοις über der Zeile V2 | 25 ἐμβληθέντας F | ἀήθη Wil, λήθη FHL, ἀπηνῆ τε VJMBA, vgl. 41, 5 | πόνον FHL, κόπον JMIiA, κόπρον V | 26 οἰκέταις, ι vor σ ausradiert, F | ταμιείου FHL, ταμίου V, ταμείου JMBA.)σάσης γενέσεως, οὑτοι τιμῶν τε ὡν ἀπέλαυον πρόσθεν καὶ τοῖς τῆς ἐλευθερίας καλοῖς ἐνευφραινόμενοι, ἀνακαλεσάμενοι τὰς συνήθεις ἀξίας, μετὰ πάσης λοιπὸν εὐφροσύνης βιούντων. καὶ ὀ δουλείαν γε μὴν ἐλευθερίας ἀλλαξάμενος ἀθεμίτῳ τινὶ καὶ ἀπανθρώπῳ δήπου ἀπονοίᾳ, πολλάκις τε τὰς ἀήθεις διακονίας ἀποδυράμενος, καὶ οἶον αἰφνίδιον οἰκέτην ἑαυτὸν ἀντ' ἐλευθέρου γνούς, ἐλευθερίας τῆς πρόσθεν καθ’ ἡμέτερον λαβόμενος πρόσταγμα, ἀποδότω τε τοῖς λεννήτορσιν ἑαυτὸν καὶ πόνους τοὺς ἐλευθέρῳ πρέποντας μετίτω, ἃς προεμόχθησεν οὐκ οἰκείας διακονίας ἐκβαλὼν τῆς μνήμης.“
Παρεατέον δὲ οὐδὲ τὸ τῶν οὐσιῶν, ὡν ἕκαστοι κατὰ διαφόρους ἐστερήθησαν προφάσεις. ἀλλ' εἴτέ τινες τὸν ἄριστόν τε καὶ θεῖον ὑποστάντες ἀγῶνα τοῦ μαρτυρίου ἀφόβῳ τε καὶ θαρραλέᾳ τῇ γνώμῃ τῶν ὄντων ἐστερήθησαν, εἴτέ τινες ὁμολογηταὶ καταστάντες τὴν αἰώνιον ἐλπίδα παρεοκεύασαν ἑαυτοῖς, ὅσοι τε μετοικῆσαι καταναγκασθέντες, ὅτι μὴ τοῖς διώξασιν εἶξαν παριδόντες τὴν πίστιν, τῶν ὄντων ἐστέροντο καὶ αὐτοί, ἢ εἴ γέ τινες οὐδὲ καταγνωσθέντες θάνατον στέρησιν ἐδυστύχησαν τῶν ὄντων, τούτων τοῖς πρὸς γένους προσνέμεσθαι τοὺς κλήρους προστάττομεν. πάντως δὲ διαγορευόντων τῶν νόμων τῶν ἀγχιστέων τοὺς ἐγγυτέρω, ῥᾀδιον διαγινώσκειν οἶς προσήκουσιν οἱ κλῆροι, καὶ ὅτι οὑτοι κατὰ λόγον ἐπὶ τὴν διαόοχὴν ἔλθοιεν ἄν,. οἵπερ ἠσαν οἰκειότεροι καὶ αὐτομάτῳ χρησαμένων ἐκείνων τῷ τέλει.
Εἰ δὲ τῶν ἀγχιστέων μηδεὶς ὑπολείποιτο μηδενὸς τῶν προειρημένων κατὰ λόγον ἂν γενόμενος κληρονόμος, μήτε τῶν μαρτύρων φημί, μήτε τῶν ὁμολογησάντων, μήτε τῶν μετοίκων τῶν ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ μεταστάντων προφάσει, ἡ καθ’ ἑκάστους ἀεὶ τοὺς τόπους ἐκκλησία διαδέχεσθαι [*](1 ἀπέλαυον VL, ἀπήλαυον F, aber η auf Ras. F2, ἀπέλαβον H, ἀπήλαυον JMBA Ι 2 εὐφραινόμενοι VJMBA Ι 3 λοιπὸν < J Ι βιούντων VMBA, vgl. S. 55 βιοίτωσαν J, FHL Ι γε μὴν ἐλευθ. V, μὲν ἐλευθ. J, H, τῆς ἐλειθ. FL, A (in A undeutlich), τὴν ἐλευθ. MB Ι 4 ἀπανθρώπου VMB Ι δήπου FHL, πολίτου VJBA, πολητοῦ Μ Ι 5 τε] δὲ J Ι ἀποδυρόμενος VMBA Ι 6 Wortfolge ἑαυτὸν οἰκέτην VJMBA Ι 8 προεμόχθησεν FHL, πρότερον ἐμόχθησεν VJMBA Ι 9 μνήμης] ψυχῆς A, μελλούσης BS μν (so!) B2 Ι 10 τὸ] τὰ A Ι ὦν] δι' ἃς A, < MB Ι 11 Wortfolge ἄριστον ὑποστάντες καὶ θεῖον ἄγωνα VJMBA Ι 12 θαρραλέα J, FL, θαρραλαία V, H. aber das zweite ρ über der Zeile H, θαρσαλέα MBA Ι 13 τῇ < vor γνώμῃ Hkl εἴτέ τινες] καὶ MBA Ι 15 καὶ + vor ὅτι VJMBA Ι διώκουσιν VJMBA Ι εἶξαν, ει auf Ras. von zweiter Hand, F Ι προδόντες VJMBA Ι 16 ἐστέρηνται V, ἐστέρηντο MBA οὐδὲ VJMBA, τοῦδε FHL Ι 17 τούτοις B1 Ι γένους VMBA, γένος J,FHL | 18 προσ- τάττομεν, μεν auf Ras., F Ι 19 τοὺς] τοῖς FHL Ι 20 Wortfolge κατὰ λόγον οὐτοι A Ι 21 καὶ + vor οἰκειότεροι JMBA I 25 nach μετοίκων + μἐντοι FHL Ι 26 τοὺς < vor τόπους)