Vita Constantini

Eusebius of Caesarea

Eusebius. Eusebius Werke, Volume 1. Heikel, Ivar, editor. Leizpig: Hinrichs, 1902.

Τοιαύτης δὴ καὶ οὕτως βαρείας δυσσεβείας τὰ ἀνθρώοὔτε [*](1 S. 51, 28 Ι καλλίων, aber ν ausradiert, L Ι 2 ἂν < vor ἀπεικ. 3 συμβαίη J, συμβαίνει MB Ι 6 αὐτῶν FH Ι 7 οὐκ < Μ Ι ἄγουσιν] ἐῶσι V Ι 8 τῷ] J Ι 9 Wortfolge οὐδὲ τὰ προσπεσ. βαρέως ἤνεγκαν JMBA Ι δ’ + vor οὐδὲ FHL 11 beide ἢ < VJMBA Ι 13 ὕβρεσιν L Ι ὕβρ. καὶ κολ. < F Ι ὑποβάλλειν H Ι < VJ Ι ἐκόλαζον VMBA, κολάζειν J, FHL Ι 16 τούτων hier das neue Cap. κζ) in VMB Ι 17 πολλαὶ δ’] πάλαι V, FH Ι δὲ πρὸς FHL, δ’ εἰς VJMBA Ι 18 πολέ- μων V, FHL (vgl. S. 12, 24), πολέμου JMBA Ι αἰσχίστην FHL, ἐσχάτην VJMBA 19 ἀνεφύοντο VJMBA Ι 21 ἐπηρμένων V Ι δεινῶν VJ, FHL, κακῶν MBA Ι 23 θά- νατον < MBA Ι 24 ἰσομέτρου F Ι 25 εὕραντό JFH, εὕροντο, ο auf Ras, L, VMBA Ι 26 συμφορᾶς VJMBA Ι τὸ θεῖον H Ι ὡς ᾤετο < Hkl Ι 27 ὑπ’] ὑπ'] A Ι τὰ vor παρὰ VMBA Ι παρὰ] περὶ B Ι 27 χαλεπώτατον MBA Ι 30 δὴ, ὴ auf Ras., V ἀνθρώπινα JMBA.)

v.1.p.53.
πεια κατεχούσης, καὶ τῶν κοινῶν οἶον ὑπὸ νόσου λοιμώδους τινὸς ἄρδην διαφθαρῆναι κινόυνευόντων καὶ θεραπείας σωτηρίου πολλῆς χρῃζόντων, τίνα τὸ θεῖον ἐπινοεῖ κουφισμόν, τίνα τῶν δεινῶν ἀπαλλγήν; ἐκεῖνο δὲ πάντως νοητέον θεῖον, ὅ μόνον τε καὶ ὡς ὄντως ἔστι καὶ διαρκῆ κατὰ παντὸς ἔχει τοῦ χρόνου τὴν δύναμιν. πάντως δὲ οὐ κόμπος τὸ τὴν παρὰ τοῦ κρείττονος εὐποιίαν ὁμολογοῦντα σεμνολογεῖσθαι. τὴν ἐμὴν ὑπηρεσίαν πρὸς τὴν ἑαυτοῦ βούλησιν ἐπιτηδείαν ἐζήτησέν τε καὶ ἔκρινεν, ὃς ἀπὸ τῆς πρὸς Βρεττανοῖς ἐκείνοις θαλάσσης ἀρξάμενος καὶ τῶν μερῶν, ἔνθα δύεσθαι τὸν ἥλιον ἀνάγκῃ τινὶ τέτακται, κρείττονί τινι δυνάμει ἀπωθούμενος διασκεδαννὺς τὰ κατέχοντα πάντα δεινά, ἕν ἅμα μὲν ἀνακαλοῖτο τὸ ἀνθρώπινον γένος τὴν περὶ τὸν σεμνότατον νόμον θεραπείαν τῇ παρ' ἐμοῦ παιδευό- μενον ὑπουργίᾳ, ἅμα δ' ἡ μακαριστὴ πίστις αὔξοιτο ὑπὸ χειραrωrῷ τῷ κρείττονι.“

Ούδέποτε γὰρ ἂν ἀγνώμων περὶ τὴν ὀφειλομένην γενοί- μην χάριν· ταύτην ἀρίστην διακονίαν, τοῦτο κεχαρισμένον ἐμαυτῶ̣ δῶρον πιστεύσας, μέχρι καὶ τῶν ἑᾠων πρόειμι χωρίων, ἃ βαρυτέραις κατεχόμενα συμφοραῖς μείζονα καὶ τὴν παρ' ἡμῶν θεραπείαν ἐπεβοᾶτο. πάντως δὲ καὶ ψυχὴν οὔλην καὶ πᾶν ὅ τί περ ἀναπνέω, καὶ ὅλως εἴ τι τῆς διανοίας ἐνδοτάτω στρέφεται, τοῦτο τῷ μεγίστῳ θεῷ ὀφείλεσθαι παρ' ἡμῶν ὅλον ἀσφαλῶς πεπίστευκα. οἶδα μὲν οὗν ἀκριβῶς, ὡς οὐδὲν τῆς παρ' ἀνθρώπων εὐνοίας χρῄζοιεν ἂν οἱ τὴν οὐράνιον ὀρθῶς μεταόιώξαντες ἐλπίδα καὶ ταύτην ἐξαίρετόν τε καὶ ἀσφαλῶς ἐπὶ τῶν θείων καθιδρυσάμενοι τόπων τοσούτῳ τε τιμῶν ἀπολαύοντες μειζόνων, ὅσῳ περ σφᾶς αὐτοὺς τῶν γηίνων ἐλαττωμάτων τε καὶ δεινῶν ἐχώρισαν. τὰς ἀνάγκας δὲ ὅμως τὰς πρὸς καιρὸν ἐπενεχθείσας αὐτοῖς καὶ τὰς οὐ προσηκούσας βασάνους ἀπὸ τῶν οὐδὲν αἰτίων οὐδὲ ὑπευθύνων ὡς πορρωτάτω ἀνείργειν ἡμᾶς οἰμαι [*](2 καὶ + vor πολλῆς VJMBA Ι 4 ἐννοητέον VJMBA Ι τε u. ὡς < ἐστὶν L, nach ἐστὶ etwas ausradiert in J Ι 5 τοῦ < JMBA Ι δὲ οὐ] δ’ οὐδὲ M, οὐ A, οὐ über der Zeile B2 Ι 6 nach κόμπος + ἂν εἴη VJMBA Ι τὸ J, FHL, τὸν VMBA 7 nach τὴν + γὰρ VJMBA, vielleicht nicht falsch Ι 8 ὃς < Wil. Ι ἐχείνης 10 τινι δυνάμει < FHL Ι 11 πάντα < V Ι ἀνθρώπειον FHL Ι 12 εἰς vor VJMBA (falsch nach Wil.), < FHL Ι νόμον] βίον V Ι παιδευόμενος MBA Ι 15 u. ἂν < VJMBA Ι nach γενοίμην + ποτε Y Ι 16 ταύτην J, FHL, τὴν I τοῦτο < VMBA Ι κεχαρισμένος V Ι 17 δι' ἧς + vor μέχρι VMBA Ι ὅ u. νον VJMBA Ι 10 ὅλον MB Ι 20 εἴ τι] ἔστι J Ι 21 θεῷ] τῷ MB Ι ὅλον < 22 ἀνθρώποις V Ι χρήζοιεν, aber εν + A2 B2 Ι 24 τόπων] τὸ τῶν FHL Ι τοσούτω FH, τοσούτων L, VJMBA Ι 25 ἀπολαβόντες σφᾶς] ἀσφαλῶς MBA Ι 26 ἐχώρησαν VJ, HL, η ändert in ι, L Ι ἀναγκαίας FH Ι 28 νῦν + vor ὡς πορρ. VJMBA οἴομαι VJMBA)

v.1.p.54.
προσήκειν· ἢ γένοιτ' ἂν τὸ ἀτοπώτατον, ὑπὸ μὲν τοῖς διῶξαι τοὺς προθυμηθεῖσιν τῆς περὶ τὸ θεῖον ἕνεκα θεραπείας τὸ καρτερικὸν καὶ στερρὸν τῆς Ψυχῆς αὐτῶν ἱκανῶς διαγνωσθῆναι, ὑπὸ δὲ τῷ θεράποντι τοῦ θεοῦ μὴ οὐκ εἰς λαμπρότερον καὶ μακαριστότερον σχῆμα τὴν δόξαν αὐτῶν ἀρθῆναι.“

Ἅπαντες τοίνυν, εἴτε τινες μετοικίαν ἀντὶ τῆς ἐνεγκούσης κούσης ἠλλάξαντο, ὅτι μὴ τὴν πρὸς τὸ θεῖον παρεῖδον πίστιν, ᾗπερ ὅλαις ψυχαῖς σφᾶς αὐτοὺς καθιέρωσαν, γνώσεσιν δικαστῶν ἀπηνέσιν ὑποβληθέντες, καθ' οὓς ἔτυχον ἕκαστοι χρόνους , εἴτέ τινες βουλευτικοῖς συγκατηριθμήθησαν καταλόγοις, τὸν τούτων πρότερον ἀριθμὸν οὐ πληροῦντες, χωρίοις τε πατρῴοις ἀποκαταοτάντες καὶ σχολῇ τῇ συνήθει τῷ πάντων ἐλευθερωτῇ θεῷ χαριστήρια φερόντων· εἴτέ τινες τῶν ὄντων ἐστέροντο καὶ πάσης τῆς ὑπαρχούσης ὁκοίας αποβολῇ καταπεπληγότες κατηφέοτατον εἰς δεῦρο διῆγον βίον, οἰκήσεσιν τε ταῖς ἀρχαίαις καὶ γένεσιν καὶ περιουσίαις ἀποδοθέντες τῆς παρὰ τοῦ κρείττονος εὐποιίας χαίροντες ἀπολαύοιεν.“