De alimentorum facultatibus

Galen

Galen. De alimentorum facultatibus libri tres. Corpus medicorum Graecorum, 5,4,2. Helmreich, Georg, editor. Leipzig; Berlin: Teubner, 1923.

καὶ μέντοι καὶ τῶν φαρμακωδῶν φυτῶν ὅϲα τὰϲ ῥίζαϲ ὁμοίαϲ τοῖϲ εἰρημένοιϲ ἔχει, καὶ τούτων ἀϲθενέϲτερα τὰ φύλλα, κυκλαμίνου καὶ ϲκίλληϲ καὶ ἄρου καὶ δρακοντίου καὶ ἄλλων πάνυ πολλῶν. ὥϲπερ γὰρ ἐπ’ ἄλλων φυτῶν τὸ πλεῖϲτον τῆϲ οὐϲίαϲ ἔν τε τοῖϲ καυλοῖϲ ἐϲτι καὶ τοῖϲ ϲτελέχεϲιν, οὕτωϲ ἐπὶ τούτων ἐν τῇ ῥίζῃ, καὶ ταύτην ἡ φύϲιϲ αὐτῶν μάλιϲτ’ αὐξάνει τε καὶ τρέφει καὶ τὸ μὴ καλῶϲ ἐν αὐταῖϲ κατεργαϲθὲν εἴϲ τε τὰ φύλλα καὶ τοὺϲ καυλοὺϲ ἀποκρίνει. τὴν μὲν γὰρ ῥίζαν ἔχει ταῦτα καὶ διὰ τοῦ χειμῶνοϲ μεγάλην, τὸν καυλὸν δὲ φύει κατὰ τὸ ἔαρ, ἡνίκα πρὸϲ τὸν καρπὸν ἐξορμᾷ.

φαίνεται δὲ κἀπὶ τῶν ζῴων ἡ φύϲιϲ ἐνίοτε τὸ περίττωμα τῆϲ ὅληϲ οὐϲίαϲ τοῦ ζῴου, καθάπερ καὶ Αριϲτοτέληϲ ἔλεγεν, εἴϲ τινων μορίων οὐκ ἀναγκαίων

καταχρῆϲθαι γένεϲιν, ὡϲ ἐπὶ τῶν ἐλάφων μὲν εἰϲ τὰ κέρατα, κατ’ ἄλλα δέ τινα τῶν ζῴων εἰϲ πλῆθοϲ ἢ μέγεθοϲ ἀκανθῶν ἢ τριχῶν.

ἐπιϲκοπεῖϲθαι τοίνυν ἀϲφαλέϲτερόν ἐϲτιν ἕκαϲτον τῶν ἐν τοῖϲ φυτοῖϲ μορίων αὐτὸ καθ’ ἑαυτό, γευόμενον μὲν καὶ ὀϲμώμενον πρότερον, εἶτα καὶ διὰ τῆϲ ἐδωδῆϲ πειρώμενον. ἡ μὲν γὰρ ὄϲφρηϲίϲ τε καὶ γεῦϲιϲ, ὁποῖόν τινα τὸν χυμόν τε καὶ τὸν ἀτμὸν ἔχει τὸ μόριον τοῦ φυτοῦ, διδάϲκουϲαι ϲυνενδείκνυνται τούτοιϲ εὐθέωϲ καὶ τὴν ὅλην κρᾶϲιν αὐτοῦ. διὰ δὲ τῆϲ πείραϲ, | ἐάν γέ τιϲ αὐτὴν ποιῆται μετὰ τῶν οἰκείων διοριϲμῶν, ἀκριβῶϲ ἡ δύναμιϲ εὑρίϲκεται, ϲυνενδεικνυμένηϲ αὐτοῖϲ ἐνίοτε καὶ τῆϲ ϲυϲτάϲεωϲ τοῦ φυτοῦ μετὰ τοῦ κατ’αὐτὸ χυλοῦ.

τινὰ μὲν γὰρ ὑγρὸν καὶ ὑδατώδη, τινὰ δὲ παχὺν ἢ γλίϲχρον ἔχει τὸν χυμόν, ὧν καὶ αὐτῶν ἰδίᾳ πάλιν γεύεϲθαι προϲῆκεν. ἔνιοι μὲν γὰρ αὐτῶν εἰϲι δριμεῖϲ ἢ ὀξεῖϲ ἢ πικροί, ἔνιοι δ’ ἁλυκοί τε καὶ ἁλμυροί, καθάπερ γε καὶ τινὲϲ μὲν αὐϲτηροί, τινὲϲ δὲ ϲτρυφνοί, τινὲϲ δ’ ὑδατώδειϲ ἢ γλυκεῖϲ. οὔκουν χρὴ πειϲθένταϲ τῷ Μ νηϲιθέῳ πιϲτεύειν ὡϲ ὑγιεῖ καθόλου τῷ λόγῳ, πειρᾶϲθαι δὲ μᾶλλον ἑκάϲτου τῶν ἐν τοῖϲ φυτοῖϲ μορίων αὐτοῦ καθ’ ἑαυτό.