History of the Peloponnesian War

Quod autem verissimum est, cognoscite ex iis, quae nos certo intellexisse arbitramur; nimia enim malorum magnitudine fracti, et praesentis difficultatis vi coacti in desperatione sunt constituti, non apparatu freti potius, quam temeritate fortunae, quam, quoquo modo pos sunt, periclitari volunt, ut aut per vim navibus elabantur, aut postea itinere terrestri se recipiant, quippe qui pejore conditione nunquam sint futuri, quam nunc sunt.

« Adversus igitur talem confusionem et infestissimorum bominum fortunam, quae se ipsam tradidit, iratis animis contendentes pugnam conseramus, et existimemus, simul quidem aequissimum esse in adversarios, si qui in

Inimicos autem illos atque adeo inimicissimos esse, omnes nostis, si quidem in nostram regionem nos in servitutem redacturi venerunt, quam rem si feliciter gessissent, viros quidem acerbissimis cruciatibus, liberos vero et uxores summa turpitudine affecissent, universam vero rempublicam turpissima cognomenti infamia.

Quibus pro rebus neminem rem molliter gerere decet, neque pro lucro ducere, si illi sine nostro periculo abeant. . Hoc enim etiam si vicerint, non minus facient; si vero gestis, ut par est, rebus iis, quas volumus, et isti puniantur, et universae Siciliae libertatem, qua prius etiam fruebatur, firmiorem tradamus, hoc vero praeclarum certamen est. Atque ea pericula sunt rarissima, quae, si offendas, minimum damnum, si rem feliciter geras, maximas utilitates afferant. »

Atque Syracusanorum quidem duces et Gylippus his verbis et ipsi suos milites adhortati vicissim naves suas statim implere coeperunt, postquam animadverterunt, Athenienses idem facere.

Nicias vero propter praesentem rerum statum animo perculsus, et animadvertens, quantum periculum, et quam vicinum jam esset, quando jamjamque hosti erant occursuri, et existimans, id quod hominibus in magnis certaminibus accidere solet, sua omnia neque re ipsa jam satis parata neque verbis satis explicata esse, iterum unumquemque trierarchorum vocabat, singulos et patrum et tribuum et propriis nominibus appellans, exigens, ut et pro se quisque, cui aliquid splendoris inesse!, id ne proderet, neve illi, quorum majores illustres essent, patrias virtutes obscurarent, patriae etiam eos admonens, quae liberrima esset, et in qua unicuique arbitratu suo citra praescriptum vitam instituere liceret, et alia praeterea commemorans, quaecumque homines in hujusmodi temporie articulo jam constituti dixerint, non caventes, ne cui inculcare res obsoletas videantur, et quae similia pro universis, de uxoribus et de Uberis et de diis patriis, proferri consueverunt, sed ea in praesenti pavore utilia dictu putantes, alta voce pronuntiant.

Atque hic quidem non tam quod satis esset quam quod necessarium ad milites admonendos α se dictum esse ratus, ex concione digressus peditatum ad mare ducebat, et instruxit aciem quam latissime potuit, ut iis, qui in navibus erant, hoc quam maximum esset ad fiduciam animo concipiendam adjumentum;

Demosthenes vero et Menander et Euthydemus (hi enim duces in Atheniensium naves adseenderant) a suorum castrorum statione solventes, sine mora navigarunt ad portus claustra et exitum in iis relictum, ut per vim erumperent.