History of the Peloponnesian War

Thucydides

Historia Belli Peloponnesiaci. Haase, Friedrich, translator. Paris: Firmin Didot, 1869.

Hi autem a Demosthene intervallis interpositis instructi sunt, ita ut in quoque loco duceni, et plures, in nonnullis etiam pauciores essent, occupatis locis superioribus, ut hostes quam maxima dubitatione undique circumventi premerentur, nec haberent, adversus quam partem instructi in aciem prodirent, §ed undique telis expositi essent multitudinis, si in frontem procurrerent, a tergo petili, si in latera, ab alterutra parte.

A tergo autem levis hostium armatura, et adversus quos minime ratio aliqua reperiri poterat, ipsis, quocunque se vertissent , semper haesuri erant, sagittis et jaculis et lapidibus et fundis eminus multum valentes, quos ne persequi quidem licebat; nam et fugiendo adversarios vincebant, et cedentibus instabant.

Tali igitur consilio Demosthenes et ante copias in insulam exponere cogitarat, et in ipsa re gerenda instruxit;

at Epitadas et quae maxima erat militum in insula interceptorum manus, quum vidissent et primum praesidium profligatum, et exercitum contra se venientem, adeat instruxerunt et in gravem Atheniensium armaturam ire contendebant, eo consilio, ut ad manus venirent; haec enim a fronte erat collocata, a latere autem levis armatura et a tergo.

Sed cum gravis armaturae militibus non potuerunt manus conserere, neque sua pugna* peritia uti; levis enim armaturae milites eos utrinque telis petentes prohibebant, simul etiam illi contra eos non procurrebant, sed in suo loro se continebant; levem autem armaturam, quacunque impetu facto eos maxime infestabat, in fugam conjiciebant; haec vero iterum conversa eos propulsabat, quod homines essent expediti, et qui facile fugam capesserent, antequam hostis eos assequeretur, idque ob locorum difficultatem, et ob eo-rurodem asperitatem a pristina solitudine manantem, per quae Lacedaemonii, quod arma gestarent, insequi non poterant.