History of the Peloponnesian War

Thucydides

Historia Belli Peloponnesiaci. Haase, Friedrich, translator. Paris: Firmin Didot, 1869.

Procedebat autem ex (Eneone Locridis. Isti autem Locri Ozolae erant socii, eosque cum omnibus suis copiis in loca mediterranea proficisci oportebat, ut illic Atheniensibus praesto essent; quum enim iEtolis essent finitimi et armorum genere similes, propter peritiam pugnae, qua illi utebantur, et propter lororum notitiam, eorum auxilium in hac expeditione magno usui fore videbatur.

140

Qauin autem pernoctasse! cum exercitu in Jovis Nemei templo, in quo ab flUns regionis incolis Hesiodus poeta interfectus esse dicitur, quum oracuhun accepisset, hoc sibi in Nemea eventuram, sub auroram castris inde motis in iEtoliam proficiscebatur.

Atque primo die Potidaniam cepit et secundo Crocyleum et tertio Tichium, ibique substitit et praedam in Eupalium Locridis misit; nam in animo habebat, ubi cetera loca prius in suam potestatem redegisset , ita demum postea adversos Ophiooenses, Naupactum reversus, nisi se dedere voluissent, cum suis copiis proficisci.

Sed hic apparatos /Etotos non latuit, neque tunc quum primum consilium inibatur, et postquam exercitus irruperat, omnes ingenti manu ei occurrebant, ita ut etiam ilii, qui Ophiooensium sunt extremi, qui ad Meliacum sinum pertingunt, Bomienses et Callienses, opem tulerint

Demostheni vero idem hoc Messenii suadebant, quod et initio, docentes eum, Aetolorum debellationem facilem esse, hortabantur, ut quam celerrime vicos illorum invaderet, nec exspectaret, donec universi, copiis in unum contractis, ei occurrerent, sed vicos, ut quisque proxime adjacebat, expugnare conaretur.

Ille vero his verbis adductus, et fortuna fretus, quod nulla in re ei adversaretur, Locros, quos ei auxilium ferre oportebat, non praestolatus (jaculatorum enim levis armaturae opera potissimum indigebat) adversus vEgitium contendebat, et vi aggressus expugnat. Fuga enim se subducebant oppidani et considebant in tumulis oppido imminentibus; nam in locis excelsis erat situm, a mari distans octoginta ferme stadiis.

AEtoli vero (jam enim ad £gitium opem laturi venerant) Athenienses eorumque socios invadebant, ex tumulis decurrentes alii aliunde et missilia ingerebant, et quoties Atheniensium exercitus accederet, ipsi pedem referebant; illis vero pedem referentibus instabant. Et hujusmodi pugna diu est commissa, ut vicissim insequerentur et se rcci perent, quorum in utroque Athenienses erant inferiores.

Quoad igitur sagittariis tela suppeditabant, hLsque uti poterant, hi rem sustinebant; nam A£toli, quod levi arma tura utebantur quum sagittis peterentur, reprimebantur; at quum sagittariorum duce interfecto hi dispersi, et ipsi defessi essent, quippe qui diu eodem labore premerentur, et iEloli instarent, et missilibus eos peterent, ita demum terga verterunt, fugaeque se dederunt, et incidentes in lorrentiura alveos exitu carentes, et in loca, quorum erant ignari, perdebantur; nam Chromo Messenius, qui viae dux iis erat, jam obierat.