Commentarii in Apocalypsin

[Post haec aidi: ct cccc turba multa, quam dinumerare nullus poterat, ex omni gente et tribu et populis et linguis amicti stolas\'[*]( 7, 9 )[*](II in ΥΦ = capitis VII u. 9 expositio in S (V 331 M) )[*]( 10 Deut. 32, 8 )[*]( 1 post motae add. sunt I post nouissima TD (persecutio add. Dm21, nouissimam CB, Nouissima persecutio 1K transitur ad uerba: arundinem similem uirgae etc. (Et data est mihi liarundo etc. add. IK) id est ad capitis XI u. 1 expositionem; huius autem loci id est capitis VII u. 1 interpretationem post caput XII u. 5 a continuari ex apparatu critico apparet, qui illic exstat nouissima .. fugientes praebet S bis: hoc loco et cap. XII u. 5 a Sequuntur tria additamenta llieronymi (T), quorum ordo in recensione (I) ita seruatwr, ut textus apocalypsis accedat, in recensione mixta S mutatur, ut primum capiti IX u. 13 et 14, alterum cap. VII u. 9, tertium cap. VIII u. 1 adiungatur 3 Post haec... Eufraten add. X Post haec] et S cum Vulg. unum] uocem unam g cum Vulg. 4 dicens] dicentem sexto g cum Vulg. 5 stantes in] id est g angulis IK 6 ad fiuuium magnum Euphratem g 7 quattuor angelos otn. X angeli CB 8 uenti CB flunien DHIKM, flumine TFS, fluuium CBg 9 post sunt quattuor add. quattuor uero IKM genti] generi I a deo om. HS 10 lex om. CB eos] terminos gentium I, cf. Vulg. super numeros CB 11 expleatur g 12 egredientur IKM 13 ueniunt MS, ueniant F 14 Post... albas add. X uidi turbam magnam HK cum Vulg. et ecce turbam magna 1 nullus] nemo Mg cum Vulg. 15 ex omnibus gentibus et populis H amictis Fill stolas albas F, stolis albis cet. cum Vulg. )

albas.] Quod autem dicit: turba multa ex omni tribu, ex [*]( 7, 9 ) omnibus credentibus electorum numerum ostendit, qui per [*]( 7, 14 ) sanguinem agni — baptismo purgati — suas stolas fecerunt candidas, seruantes gratiam quam acceperunt.

[*]( 8, 1 )[Et cum aperuisset signaculum septimum, factum est silentium in caelo fere medium horae.] Septimo aperto sigillo silentium fit in caelo semihora: initium est quietis aeternae; sed partem intellexit, quia interrupto silentio eadem per ordinem [*]( 8, 1 ) [*](III in ΥΦ = capitis VIII u. 1 expositio in S (V 333. 332 M ) repetit. nam si esset iuge silentium, hic finis narrandi fieret.

[*]( 7, 2 )[Et uidi angelum ascendentem a solis ortu, habentem signaculum dei uiui.] Angelum autem ascendentem ab oriente sole: Heliam prophetam dicit, qui anticipaturus est tempora Antichristi ad restituendas ecclesias et stabiliendas a magna et intolerabili persecutione. haec in apertione libri et ueteris testamenti et noui praedicata legimus; ait enim dominus per Malachiam: ecce ego mittam uobis Heliam Thesbiten, [*]( 17 Mal. 4, 5. (5 ) [*]( 1 autem om. X dicitur IK turbam I multa] magna K ex omnibus tiibubus II et ex omnibus FII ex omnibus om. CB 2 credentibus] gentibus F in sanguine S cum Vulg. 3 per baptismum S 5 Et.. horae add. X sigillum K cum Vulg. silentium .. horae om. S 6 fere] quati II cum Vulg. rnedium F, medio K, dimidium 31 dimidia hora JI, media hora 1 cum Vlllg. Septimo.. sigillo om. S aperto] autem B 7 semihora] st-niora F, media ferme hora g post semihora add. spmihora CB. add. per quod significatur X est om. X 8 interruptio e silentio om. DCB pandem C, eam g 9 repetiuit IK hie] id F 11 Et.. uiui add. X post uidi add. alterum g cum Vulg. ab ortu solis HIK cum Vulg., om. F sigt.uni FH cum Vulg. 12 Angelum .. sole om. X 13 solo Dml, solum CB est] erit I, erat KM. om. CB 14 a om. FH 15 intollerabili IKM haec ... legimus] quae in libris et ueter;s et noui testamenti praedicta legitur 1K apertione] appetitione F librorum e et (ante ueti-ris) om. CBg 16 noua F dominus om. g 17 malachim T, malitiam F mitto FIK tesbiten TF, prophetam I ) [*]( XXXXIX. Victorinus Pet. ) [*]( 6 )

conuertere corda patrum ad filios et cor hominis ad proximum suum, id est ad Christum per paenitentiam; (conuertere corda patrum ad filios': secundum tempus uocationis Iudeos ad sequentis populi fidem reuocare. et ideo ostendit etiam, ut diximus, numerum ex Iudeis crediturum et ex gentibus magnam multitudinem.

Mitti etiam de caelo orationes ecclesiae ab angelo et suscipi illas et contra iram effundi et scotomari regnum Antichristi per angelos sanctos in euangelio legimus; ait enim: orate, ne incidatis in temptationem. erit enim angustia magna, qualis non fuit ab origine mundi, et nisi adbreuiasset dominus dies illos, non esset salua omnis caro. hos ergo archangelos magnos septem ad percutiendum regnum Antichristi mittet. nam et ipse ita dixit: tunc mittet filius hominis nuntios suos et colligent electos eius de quattuor angulis uenti a. finibus caeli usque ad fines eius. [*]( 5 cf. Apoc. 7, 4-9 8 cf. ibid. 8, 3 sqq. 9 cf. ibid. 8, 6 sqq. 10 Matth. 26, 41 (= Marc. 14, 38; Luc. 22, 46) 11 Matth. 24, 21. 22, cf. Marc. 13, 19. 20 15 Matth. 24, 31 ) [*]( 1 et cor.. ad filios om. g propter homoeoteleuton 2 proximum] propriuin H 4 et om. DCB 5 etiam om. g ut diximus (quae uerba sunt Hieronymi interpolatio) om. CB, maximus T ex Iudeis om. I crediturorum S, creditorum H et om. FHI 6 post multitudinem add. quam nemo poterat dinumerare S 8 mittit H etiam om. T in caelum e 9 illos Fg ira T, ire F scotomari (deriuatum a Graeco oxdtu)p.a) TH, stotomari Dml, scuto mare M, scomari CBml, scopari Bm2e, estimari S, substernari ImlK, substerni Im2, totum maro F, per totum Dm2 10 post sanctos add. ut K legimus per angelos in euangelio I 11 intntis IS cum Vulg. temptatione T, temptationibus F 13 esset] fieret H cum Vulg. 14 magnos] malos CB regnum Antichristi] antichristum DCB 15 mittet FS, mittit TIKM, missurus est H 16 colligant D a quattuor uentis H cum Vulg. 17 angulos TIS finibus] summis IKM cum Vulg. caelij eius CB eius] terrae H ) [*]( G* )

et ante ait per prophetam: tunc erit pax terrae nostrae, cum surrexerint in ea septem pastores et octo morsus hominum et indagabuntAssur-hocestAntichristum-in fossa Nebroth: in damnatione diaboli. Ecclesiastes similiter: cum moti fuerint custodes domus. ipse autem dominus in parabola ad apostolos sic ait: cum uenissent ad eum operarii et dixissent: domine, nonne bonum semen seminasti in agro? unde ergo ibi lolium? respondit eis: inimicus hoc fecit. cui dixerunt: uis ibimus et eradicabimus illud? qui ait: non, sed sinite utraque crescere usque ad messem. et in tempore dicam messoribus colligere lolium et facere manipulos et cremare igni aeterno, triticum autem colligere in horrea mea. hos messores et pastores et operarios hic apocalypsis ostendit esse angelos.