Opus Paschale

Sedulius

Sedulius. Sedulii Opera omnia (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 10). Huemer, Johann, editor. Vienna: Gerold, 1885.

Inde per diuersas urbes et compita perque rura, uicos et castra salutiferos gressus accomodans, cuncta depulsis morborum uitiis membra sanabat: cum repente de medio stipantis turbae concilio uaria leprosus infelicitate perfusus et obsceno factus candore miserior Dominum sic inquiens postulabat: Domine [*]( 7 Ioh. 4, 50 16 Matth. 8, 2 ) [*]( 1 VBI CIRCVIBAT VRBES CASTELLA SANANS OMKEM INFIRMITATEM B (sequuuntur enim cap. 3 et 4, in capitulis p. 24* recte: IIIde puero eenturionis), idem cap. ordo in P, De filio reguli absente dni uerbo sanato H, De filio regnli resuscitato vel sanato v dehinc PB, inde H Bv regnlas P1 corr. m. 2 Bubplioabat P 2 post filii, se x eras. B 3 corporea υ anxiantis (x ex t) P, an*iantis (corr. ui m. 2) H 4 larga] vel large eras. m H, om. v humantaa-q (ni exp.) P 5 domum PBt (corr. m. rec.) eubpendit H qao4 (d a m. 3) B a] eras. in H, om. B" 6 praestetit B 8 imp*eriosa H quae] que eras. in H, q (ui exp.) P 9 aunuit i libri 10 eernat] t a. I. m. 1 B 11 decreuerat υ adfuturum (f a m. 2) P adfuturum] sequ. m (P)B IIII. DE SOCRVPETRI cf. c. 4 12 de eodd. PB uide supra, de eo quod diaeraa loca i tranent (lustrauerit in capitulis) cunctos sanandos H, de sanitate per multa loca multis restitata b compita domos B per que P et aicos r nicos 8. I. B 13 mormoram 1 14 menbra P, men*bra B cum] caput nouum incipit in HB υ: xpo leprosus dicebat si uis domine potes me sanare H, de leproco sanato uel mundato b 16 infecilitate H pfu∗sus (s eras.) B 16 mis*erior (t eras.) ) [*](B)

234
si uis, potes me mundare. non fuit supplicis isto parua fides in uerbo, qui suae mundationis effectum in diuina tantum uoluntate credidit constitutum. namque ut eum Dominus sancta contigit manu dicens: uolo mundare, confestim bicolor aegritudo discessit, ponensque maculosae cutis horrorem peregrina corpus caruit foeditate. cernebatur a populis repentino mutatus auxilio sanamque proferens iam figuram uera magis in specie suoque minus agnosci uisus est in colore.

Petri socrum uiolenter affectam correptis igne uisceribus anhela febris urguebat, ualidique lampas ardoris aestuantibus acriter medullis insederat. pendebat sors animae trepidantis ambigua inter funus et uitam, gelidaeque mortis aduentus nimia coquebatur flamma membrorum. ast ubi Dominus aegram periculis inuolutam salutifero tactu uisitauit, letale subito fugit incendium uiuaci fonte restinctum, surgensque mulier sospitata, sedulis officiosa seruitiis, quae modo languerat, sui medici fit ministra.

Quin etiam diabolicae feritatis insaniam a membris [*]( 4 Matth. 8, 3 ) [*]( 1 potes* (t eras.) P 2 mondationis ex mandationia H* affectum P in din mutatum P 8 nolnmtate B orederit (credidit eorr. m. 2) P institutum H2 (ex conat.) v 4 sacra rl HB" uoln P 5 macnlose P 6 peregna (ri a m. 2) B post cernebatur ras. 3 — 4 litt. in H 7 mntatnr P, m∗tatus H, motatns I 8 spetia suo quae P, specie* (s eras.) quoque H, specie quoque Bv agnoscit (t exp.) P colore] DB PVERO CENTVRIONISB cf. supra c. 8 9 de PB uide supra, de socru Petri a febribus tacta sanatn H, de socrn Petri febre liberata v affectum P correctis P1 (corr. in correptis) 10 nrg*ebat (n eras.) B nalidoque H lapsa H aestnentibus P 11 insederat] r corr. P 12 in B adnentn coni. Hartel 13 nimio quoq;batur P1, coquebatur corr. m. 2 at HB" 14 tactu salntifero HBv loetale BHB, laetale P 16 sospita P officioso P1, -sa P2 sernitntis H, sernitii B qu∗ae (i eras.) P 17 medioi fit (c, i a m. 2) P 18 VBI nr POTESTATE PRECIPIEBAT SPIRITIB. IMMVNDISR, de spituum eipnlaione nigrorum H, Bpiritibus immundia imperat v diabolice P foeditatis P, seueritatis HBv )

235
saepius humanae misericors conlisionis exclusit, ne in diuinitatis opus insertus saeuiret spiritus non diuinus, passimque cateruis innumeris usum corporis sauciati morbis fugientibus reformauit atque uaria populos clade languoris periculo deficiente subtraxit.

Dehinc litoreM harenosi callis oras obambulans paruae lintris tabulata conscendit ac discipulis comitantibus coeperat transfretare; cumque motu carbasi tumentis inpulsa procul ueheretur a litore iam carina, surgit hiems inmitis et aspera, totum mare funditus procellis exagitans ac puppim fluctu recedente submersam undis iterum tumentibus alleuabat. turbauerat maestos salus desperata discipulos nullumque remedium in sua prorsus arte consistere fateri cogebantur et nautae; cuncti se denique iam perire et aut tabularum trabibus inhaerentes aut brachiali remigio peruolutos scopulosis credebant naufragos litoribus conlidendos. Christus autem, uerus gubernator ac prouidus, modico ceruicali suffultus fluctuanti dormiens quiescebat in puppi, sopitus corpore, peruigil maiestate, [*]( s ne in 1 sepius PHB excludit P rem (rem exp., ne in a m. 2) P serairet H, seui ra B sps (8. l. m. 2) P 2 diam* 0 i* corr. m. 2 cateruis om. B ...3 saatiati (corr. m. 2) P 4 atque PH, a∗qu∗ H, aqua BI, fori. aque uel atque a cf. v. 46 langom (A a m. 2) H 6 DB TRANQVILLITATE MARIS B, de temtate (ric) maris imperio dni sedata H, Christo nauigante tempestas discipulos tnrbat υdeinde H, dein Bv orans P 7 consendit (c am. 2) P cominitantibus P 8 inpulai P 9 a litore neheretnr b allitore P iam om. B imitia H, in- ex im B 10 tontum B a c (c a m. 2) B 11 recedentg H summersam P, submersit H alleualabat H 12 meatos PBH, mestos (o ex n m. al.) B disperata P1 R 13 cogebatur H, cogebitor CoL nauta Px corr. m. 2 14 tabulorum P trabibus (in mg. at uib;) B, tractibus PHBv inerentea P 15 aut om. P fort. prouolutos scopiosis (1 a m. 2) P 16 conlidentes H 17 profidus HB (corr. in ui m. al.) I Gall. ccnrieali s. I. P2, ceraicalei B 18 sopitus* P, in eras. in H corpore] eras. in H magestate P )

236
quoniam secundum Dauiticam prophetiam: non dormitabit neque dormiet qui custodit Israhel cumque discipulis una simul uoce clamantibus: Domine, libera nos, perimus, exurgit suscitatus, uentis imperat ut quiescerent, mari praecipit ut taceret, subitoque ponti pariter et aetheris inopinata temperies praesentiae proditrix fit diuinae. quid igitur conuenit illa de tempestate censeri? numquidnam pelagus saeuas erexit procellas in Dominum, ant seditiosum flabra luctamen contra suum mouere nisa sunt conditorem?absit ut hoc elementa temptauerint, quod iniuriam ingereret maiestati: sed ut cuncta Christi uirtutibus humili deuotione subiecta potius sentiamus, omne creditur fretum Dominica nauigatione laetissimum, quod uenerit obsequens ac procurrens ex imis undarum sedibus aestu candidiore feruescens. sic etiam leuium praepes natura uentorum puppim, qua Christus insederat, alis uolucri iucunditate diffusis tamquam regia ducis castra coetu famulante uallauerat. neque enim cui uiolentae potestatis licentia suffragatur imperioso facile cogitur obedire domino, sicut [*]( 1 Psal. 120, 4 3 cf. Matth. 8, 25 ) [*]( 1 q⁂(qum) H, om. B prophetiam d. ΗΒυ dormitanit (u ex b) HB 2 castodiet (e exp.) P 3 uocę simul P mare 4 eisurgit PB suscitatis P tonare (tonare ezp., mare a m. 2) P 5 praecepit PB pariter iter HB υ, patuit iter Col. in b baeris (h a m. 2) H oppinata (op- exp.) P, p ante p eras. uid. in B 7 numquid∗∗ H 8 i H 9 moue.re B ut om. « P B H haec H 10 ∗lemta (1 ex d) B temtauerit (p, n a m. 2) P incuriam P gereret PRB, generent H, ingereret v (generet Col.), fort. ingererent magestati P 12 censeamus 0 om.ne (i eras.) B 13 obstrepens coni. Hartel pcurrens P, pcure rens B 14 aestuand. P praepens P 15 natura P, post natnra ras. 4 vel 5 litt. in B puppim (p, exp.) P xpo P alios H uolucris PHB 16 iocunditate libri (di 8. I. B) regia] s. I. B* 17 uilente P, uiolentiae Bv, uioe∗∗∗ (enti\' eras. uid.) H, uolente B, fort. uolenti 18 imperiose B cogitur R, coitur P, cogatur HBv dno PRH υ, dominio B )
237
aequor et uenti diuinis Christi iussionibus inclinati cursus rapida commotione praecipites languenti subito deposuere torpore.

Interea quieti iam gurgitis Dominus lenitate transueetus relicto nauigio per oram uicini litoris incedebat, cum repente duo uiri saeuissimi torua daemonum legione possessi de sepulchralibus monumentis fremitu prosiluere terribili et ob hoc ferreis catenarum nexibus innodati. heu quam grauis est furoris condicio! qui uim sustinet lacerantis insaniae, illum necesse est et uinculis poenalibus subiacere. conuenienter tamen spiritus ille nequissimus inter busta magis habitabat et cineres, cui nihil est cum uita commune. tunc Domino ueniente perterritus et a sedibus purgatae mentis exclusus, in humanam rursus effigiem, quam Christum uidebat gerere, metuens intrandi licentiam postulare, pecus inmunda sordium obscenitate laetissimum et olentis caeni semper amicitiis inuolutum pro suis adire meritis impetrauit. quippe niger, hirsutus et horridus, propriae deformitati consimilem studuit eligere mansionem tristisque continuo phalangis incursus [*]( - 1 1 aequrum HBv xpi (i ex s) B inclinata R 2 ra*pida (p eras.) B deposciere H 3 torpore] t ex c P, torpere H 4 DE D,OB- TIRIS d QB- DEMONIA ELECIT R, de lectione demonioxum misaa in porcos H (corr. m. 2), Demones in porcos immissi v qaiet∗am (i eras.) P, quietiam B, quin etiam Hv gitis (gur a m. 2) B dns͠ s. 2. Bl 5 eum P 6 torua B, eras. in H, tnrba PB, turba uel turba et b sepulchralibus libri 7 *et (s eras.) H 8 post ferreis, modi exp. in P psili*ere (i, ex u) B innodati om. P, n, ex d, d ex n m. al. in B qua H 10 et om. P ninclis b conuenit (en am. 2) R, ∗∗ conuenient (et eras.) H 11 **bnsta (ar eraa.) H magis abita magis habitabat P, m. habitat B 13 sepedibus (pe exp.) P mtis (tis ex te) B excloai H 14 metuens (me a m. 2) H 15 licent*iam P o inmunda (a ex o) R1 16 *ceni (s eras., o am. 2) R, ceni* (s eras.) H amicitiis] haud suspecta uox Gall., amicis H 17 addire P 18 yrsutas P 19 tristesq; PB, a tristeq- (s a m. al.) B falangis la P, palangia H, phalanges B triatesque-phalangas ν (exc. Col.))

238
gregem peruasit, impulit ac necauit in marina praecipitem fluenta porcinum. nec inmerito diabolus generaliter dicitur inimicus, qui cunctis ita sit noxius, ut et quos odit impetat et quos amat extinguat.

Hinc Dominus nauigio rursus famulante snbuectus natalis soli fines intrauit, ubi quia creator omnium nasci se uoluit, illius regionis oppidum suam patriam nuncupauit. tunc ad eum quattuor uiri ceruices lecto suppositi quendam detulere languentem, uix adhuc hominem, iam cadauer. cuius uita motu corporis carens funeream praeludebat imaginem. ita membra iacentia, resolutis neruorum uinculis ac dimissis, per fluxos artus et saucios morboque marcidae tabis alienos uti propriis officiis non ualebant. quem ut Dominus supernae uirtutis egere uirium restitutione conspexit, a peccatis prius curauit absoluere, quae malorum omnium sunt radices, ut in hominem depulso sordium squalore mundatum tamquam praeparatam sibi salus introiret in domum. dicit ergo iacenti tunc misero, sed felici protinus adfuturo: surge, tolle grabatum tuum et uade in domum tuam. nec moratus [*]( 18 Harc. 2, 11 ) [*]( 1 in marina s. I. R3 praecipitem ex percipitem P 3 ita eras. in H, om. ν et, s. I. P impetrat P post quos ras. 3 litt. in B 5 DB PARALYTICO B, de paratico dimisso sanato grabatttl C m. 2) tollit H, de infirmo qui inssns (uel iussum) grabatam tollit ν hinc (h corr.) P uectus 2 subuett (in mg. snbnent\') P naturalis fines P 6 post soli ras. 3 litt. in B ubi quia] ubique HB, ibique v, ubique ued et ubi coni. Gall. post ubique ras. 3 ud 4 litt. ita H om P nascisse P, nesci B 7 illins s. I. R2 12 Nexos B, fnsas (as corr. ex ns) H martidetalis P alienis H ut B 13 nolebant P superne P 14 nirigium r.. P conpexit (f a m. 2) P 15 abssolnere P quia P1, eorr. in quae m. 3 oms P, *ominn (h eras.) H in om. B • 1 16 dpnlso B tanquam (ta corr. m. 2) P 17 dicet (corr. m. 2) H 18 affuturo H, affecturo B, efFecturo Col. Gall., foro Par., futuro Arev. grabbatum PB, grabattum RH )

239
ille parere iussis adsurgit, ex inbecilli ualidus, ex desperato confisus, ex moriente uicturus, tollensque lectulum in quo iacebat inmobilis et ipsius arentis ligni robore factus aridior, suis tandem plantis incedens alienis se gaudet caruisse uestigiis grataeque mutua redhibitione mercedis uectorem proprium humeris famulantibus mox reuexit.