Liber Apologeticus

dicit et Ecclesiastes: nihil sub sole nouum, nec ualet quisquam dicere: ecce hoc recens est; iam enim praecessit in saeculis quae fuerunt ante nos; et nouorum dogmatum instructor adfirmat: potest fieri, quod numquam factum est! non requiras utrum fuerit, quod posse non ambigas.

aedificari domum uoluit Deus nomini suo at hoc, ut non nisi innocens et bene inmaculatus exstrueret. duo ad [*]( AVCTORES 2 Psalm. 18, 13 3 Reg. 1, 13, 14 et Act 13, 22 4 Act. 13, 22 8 Paralip. 1, 28, 3 13 Goliath cum armigero sno cf. 2 § 5 15 Ecclesiastes 1, 10-) [*]( 1 nichil ΧΨ || inimicus∗ Φ|| eum ΣϒΦbΧ 2 clamat ΥΦΧ|| attende ΣΨ || ocultis X occl\'u (sic! altera i ex 8 corr.) V 4 quem] sic 4 X (itemque u. seq.) 5 uncxit T || ille quẽ pph\'ici sp̄c scificatione in ras. angustiore Ψ|| quem] que T || profetici ΦΧ 6 donauid T 7 et ut] ei ut in rasura m. 2 Φ ut fshg U ocultis X 8 edificabis (c ex 1 corr.) V || nomine Σ1 10 eum om. ΣϒΧ 11 praeparet Φa 12 sed] si T || constructione v 13 coudempnat ΣϒΦΧ || goliath] ΣϒΦΧΨ ||cal̆̆̆ŭpniatur X 14 fatiat T || n̅ù X nunquam V 15 scio ΦΧΨ|| dicit et] dicit Φah || nichil ΧΨ 17 iam in ras. V || sclis ΣΦΧΨ18 Instunctor (u m i nadendo mut. I) ΦΧ H affirmat W 19 n̅q̋, X nunquam V 20 poue] posBe esse v b ambigis Ψv || domum] X, om. ΤΦΧΨvR deus] deus templum Ψv 21 immaculatus W || eitrueret ϒΦΧΨ )

ex his duobus templum Domini unus praeparat, alter aedificat; praeparat senex, perficit puer. dignum est enim, ut sanctum Domini templum sanctus aedificet. praeparat, ut dixi, senex, sed quasi postquam peccare ceesauit; perfioit puer, sed paene cum adhuc peccare non. coepit. ille ante peccauit, hie postea. ille multo peccato aedificar non meruit, iste multum peccando quod aedificauerat dereliquit.

et inter haec mirabiliter sibi ordinatio sancta disposuit, ut inter duas aetates, quod perpetuum in homine esse non poterat, pro captu temporis inueniret. uterque aliquando non peccaui, tamen uterque sine peccato esse non potuit: ut sit Deus uerax, omnis autem homo mendax, sicut scriptum est; uani filii hominum, mendaces filii hominum in stateris.

Habentes utique gratiam et adiutorium Dei, tamen sine peccato esse nec obtinere Dauid nec Salomon ualuit custodire; et Iouiniani filius, ut omnipotens Deus pro ipso discipulisque eius tantum rerum ordinem mutet, sperat! quod si factum forte non fuerit, Deum inpossibilitatis accuset?

\'potest, inquit, homo esse sine peccato, tamen cum Dei adiutorio*. quid [*]( AVCTORES 3 Psalm. 88, 25 4 Paral. 1, 28, 6 16 Bom. 3, 4 (seriptum est: Psalm. 115, 11) 17 uani sqq. Psalm. 61, 10 ) [*]( 1 canctu] iunctis Σ2 || utr∗sque (eras. i aut 0) Φ1 || ad om. Φ1 2 utrique (tri in ras. m. 2, //////S m. 1) Φ 4: elige Φ1 5 ei] eH 2 illi... || p̃parat∗∗∗ (uid. fuisse pparauit) V 6 perficit puer] puer perficit T 7 sanctum] secandam ΣΥ || sanctus] scd ex scs corr. m. 1 X 8 preparat s 9 sed] sed tamen v || poene Φ 10 cepit TX9 || hic 8. lin. add. m. 1 aut 2 X 11 mnlto (o in a eorr. X) ZTX || peccato 2 12 dereliquid T 14 temporis] teporis T 17 nane ΣΥΦΧ1 20 ee (prius e corr., ex c ut uid.) # || optinere ? 22 ordine sed cum ras. supra e X || ante sperat rasura 5 litt., in qua uid. fuisse VUque, tertia lite. aut e aut o (non i) fuit & 23 impossibilitatis Ψ || inquid TX ) [*]( 41* )

nunc demum mihi uelnti ad exordium propositionis sermo reuocandus est et paulisper iniuriae dolore seposito cum reuerentia disputandi ad celsitudinem capitis recurrendum.

capnt enim nostrum est Christus Iesus, quem, sicut apostolus ait, proposuit Deus propitiationem per fidem in sanguine ipsius ad ostensionem iustitiae, propter remissionem praecedentium delictorum, in sustentationem Dei et ostensionem iustitiae eius in hoc tempore, ut sit ipse iustus et iustifieans eum, qui ex fide est Iesu.

itaque propitiator per fidem in sanguine suo positus ad ostensionem formamque iustitiae ipse est mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus. de quo Iohannes usque ad ipsam paene inaccessibilem lucem introductus exclamat in principio erat Verbum et Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum. hoc erat in principio apud Deum, omnia per ipsum facta sunt.

ac post paululum exposita diuini operis ueritate subiungit: etVerbum caro factum est et habitauit in nobis; et uidimus gloriam eius, gloriam tamquam unici nati a Patre, [*]( AVECTORES 9 Rom. 3, 25 et 26 16 Tim. 1, 2, 5y 19 loA. 1, 1-3 22 Ioh 2, 14 ) [*]( 1 interim (teri m.|1 in ras.) Σ\' 3 patefaciat (pater in ras. m. 1; prima fuisse s aut f uidetur) 2 || enim (e ex i corr. et supra emen datio erasa)2 Ψ f 7 se∗∗∗posito (e ex i corr. et 2 aut 3 lin. erasae; uid. fuisse snpposito) Ψ 8 capnd T 9 proposuit d. propitiationem] posuit deus propitiatorem 18 § 6, cf. infra § 5 _10 ostensionem I iustitiae eius (omissis 11 propter remissionem —12 et ostensionem iustitiae) Z 12 snbstentationem ΦΨ sobtentationem T 18 inuterodactns Φ1 21 ac] at Ψ 22 neritate. (eras. m) X 23 habitabit Σ1ΥΦΧ1 .24 gloriam eius gloriam] scripsi, gloriam eius Z honorem eios gloriam ΥΦΧΨv || ttnquam r )