Liber Apologeticus

stat etiam inmanissimus superbia Goliath carnali potentia tumidus, omnia se per se posse confidens capite manu, ac per totum insuper corpus plurimo aere uestitus, habens post se armigerum suum, qui etsi ipse non dimicat, cuncta tamen aeris ac ferri suffragia [*]( AVCTORES 15 Ecclesiastic. 34, 28 17 Goliath -19 aTmigerum snum (quibus significat Pelagium et Caelestium, cf. 24 § 3) sec. Reg. 1, 17, 4-7 ) [*]( 1 et] ex ΥΧΨ || mnltipharia Ψ multafaria Σ1 || suaneolentia] suauioleutia Σ1Υ sua uiolentia W 3 estuantium . Φ|| fraglantissimum Σ1ΦΧΨ flagrantissimum T || tymiama ΣΥΦΧΨ 5 contendere auctore E 6 alitu Ψ 9 exponnnt* (interpunctio ut uid. erasa) Φ || nichil Ψ || dampni T || arbitrantur T\' b 10 quae] qui Ψ || optinet ΧΨ 11 linguas∗ (interpunctio ut uid. erasa) s || menbris X || anputentur X 12 pudori Σ2 13 quasi uero ullus (lin. deletiles add. m. 1) Φ || eialationis ΣΥΦΧ1Ψ 15 non] ZTXWcf (on ex corr. m. 2; fuisse uid. ch; an cn ? Ψ) nunc Φshgb 16 proficiens Ψ 17 immanissimus ΦΨ || superbia om. Ψ 18 se per se posse] per se posse se X || capite] ΣΥΦΧ caput Ψv || manu] ΣΥΦΧ manus Ψv || ac per totum] ΥΦΧ et per totum 2 actotum Ψ totum v 19 plurimo aere] scripsi plurimo Σ1ΥΦΧ plurimo aere ferroque V (ex coniect. ut uid.; cf. lin. 20) plurimo apparatu Ψv 20 qui] Σ2ΦΨ quem Σ1ΥΧ || ∗ęns (sic m. 2 ex aeris) ac (c m. 2 in ras.) X || ac] et v )

ab Ecclesia siquidem haereseos impugnator expellitur et nutriri in sinu Ecclesiae haereticus inuenitur, et propter hoc per Spiritum Sanctum inde Israel stare pronuntiatur, hinc hostis. et hoc saepe. nam et rex Dauid usque ad impium filium pius pater ab Hierusalem deposito regis habitu fugatur: ubi protinus Absalon tyrannus ingreditur.

stat ergo Goliath - pro dolor! — ex hac parte, id est in Ecclesia, et non solum stat, uerum et prouocat, simulque per dies plurimos sanctum Israel manifesti timoris exprobrat.

Ne, quaeso, beatissimi sacerdotes, quisquam me arbitretur sub praetextu speciei Goliath Dauid nomine gloriari: uos me participem certaminis uestri esse uoluistis, ut auxiliator non auctor accederem.

latebam siquidem in Bethleem, ignotus aduena pauper — quid miser ego sic loquor, iterum forsitan iactantiae notandus? quoniam quidem et ipse Dauid et talis et inde processit — latebam ergo in Bethleem, traditus a patre Augustino, ut timorem Domini discerem sedens ad pedes Hieronymi. inde Hierusalem nobis accersientibus uocatus adueni; dehinc in conuentum uestrum una uobiscum Iohanne episcopo praecipiente conscendi.

ilioo a pusillitate mea postulastis uniuersi, ut si quid super hac haeresi, quam Pelagius [*]( AVCTORES 2 Beg. 1, 17, 3 5.6 Reg. 1, 17, 3 ) [*]( 1 sumministrat (sum s. 8. man. poster. T) ΥΦΧΨ || hunc] huc X 2 phylistiim Nb philistim Σ1 phylistun Φs3 in marg. ad u. siquidem — 4 nutrire nota adscr. r: X || heraseos ΣΦ heresęos X 4 inpugnator ΦΧ || expelletur ΥΦΧ || nutrire TcJX j[ hereticus ΣΦ om. W 6 isrt ΣΦΧΨ(sic omnes passim) || hoc sepe (oc s in ras. m. 2, e prior ex ę radendo mut.) X || nam et] Nam X 7 inpium X || iherlm X ierl\'m V 8 tirannus Ψ 9 ph Ψ 11 israhel Z iarl\' Ψ 14 pretextu ΣΦ || specie ΦΧ15 nou auctor om. X\' 18 tales Φs 21 liieronimi ΣΥΦ iheronimi X ieronimi Ψ || iherl\'m X ierl\'m Ψ || nobis Φa || accersientibus] ΣΥΦΧΨ 23 conscendi (seen in ras. m. 1) Ψ consedi v || pusillanimitate Ψ || postulatis Σ1Χ1 24 heresi ΣΦ )

exposui coronae uestrae breuiter ut potui, Caelestium iam ad honorem presbyterii subrepentem apud Carthaginem plurimis episcopis iudicantibus proditum auditum conuictum confessum detestatumque ab Ecclesia ex Africa profugisse;

contra librum uero Pelagii beatum Augustinum discipulis ipsius Pelagii prodentibus ac petentibus plenissime respondere, extare etiam in manibus meis epistulam supra memorati episcopi, quam nuper ad Siciliam ordinasset, in qua multas quaestiones haereticorum retudit: quam etiam ibidem ut legerem praecepistis et legi.

ad haec Iohannes episcopus ut Pelagius coram intromitteretur expetiit. cui et propter paternitatis ipsius reuerentiam et propter actionis utilitatem, dum praesentem ab episcopo rectius crederetis confutandum, intromittendi coniuentia praestita est.

Intromissum Pelagium unanimiter omnes interrogastis, an haec, quibus Augustinus episcopus respondisset, se docuisse cognosceret. ilico ille respondit: cet quis est mihi Augustinus ?\' cumque uniuersi acclamarent, blasphemantem in episcopum, ex cuius ore Dominus uniuersae Africae unitatis indulserit sanitatem, non solum a conuentu illo uerum ab omni ecclesia pellendum, episcopus Iohannes ilico eum, hominem uidelicet laicum in consessu presbyterorum, reum haereseos manifestae [*]( AVCTORES 3 iam — 4 subrepentem ex Augustini ad Hilarium_ Epist. 157, 3 § 22 7 Augustinum .. 8 respondere] libro De natura et gratia; cf. infra 4 § 5 9 Augustinus Epist. 157 ad Hilarium Syracusanum ) [*]( 1 colestius codices || affrica Σ1Ψ 3 presbiterii ΣΥΦΧ psbiterii y presbyteri (-bi- s) cfshg 4 cartaginam ΣΨ kartaginem ΥΦΧ 6 eccła Φ || affrica (ff ex f m, ut uid. 2 X) Σ1ΨΧ 8 respondere] ΥΦΧ Wv respondisse Z (scil. ex Un. 17) 9 epJam 2 epl\'am (sic fere ubi- que) Ψ || memoraui ut uid. Σ1|| nup in ras. m.1 9 10 questiones T || hereticoram ΣΦ 11 retudit] ΥΦΧ retulit ΨΨυ 15 coniuentia] W conibentia (ntia m. 2 in ras. paullo minore X) ΣΥΦΧ || praestata E 16 pelagiv (ṽ m. 2 in ras., uid. & fuisse) E 17 respondissa| as 19 oniuersa Σ1 20 affricę 2 affrice W 21 Cuentu in ras. minore m. 1 Ψ 22 iohanñ.|E 23 consesBn (prima a radendo ex f corr.) X || prtrorQ Z presbiterorum ΦΧΨ || hereseos ΣΦ|| manjfestę ØX manifeste ΣΥΨυ (non b), cum seqq. coniunxerunt Σ1ΦΧυ )

\'Augnstinus ego sum,\' ut scilicet persona quasi praesentis assumpta. liberius ex auctoritate eius qui laedebatur ignosceret et dolentium animos temperaret.