Liber Apologeticus

de Domino euangelista [*]( AVCTORES 5 Cor. 1, 12, 4-6 10 Cor. 1, 12, 11 16 Coloss. 2, 3 18 loh. Ep. 1, 5, 20 19 Coloss. 2, 9 21 descendens — 22 ipso Ioh. 1, 32 23 qui a te petit Matth. 5, 42 ) [*]( 4 |fidei — 5 pdi in ras. m. 1 2 || chorinthios ØX 7 ministrationum] operationum Øa 8 haec idem uero deus-9 enumerationes plurimas om. Υψν 12 comparationem ΣΧψ 13 ex om. hg. 14 nullam 2 15 menbrorum X || opere TZ operum ØX || compage Χψ 16 quo sunt] ΣΦΧ quo Υψν 17 et scientiae sunt absconditi v 22 in ipso] ψν in ipsum ΣΥΦΧa. ipsum (addita interp. ante ipsum) Xb; fort. corr. in ipso ipsum || si et] ΣΥΦΧ et si W si ν 23 qui] quia v 24 accepit fshg || alienum Φa )

et cum hoc in apostolis ita est, in quorum electione uniuersum Ecclesiae corpus adsumptum est, quid nos — nos, inquam, et singuli — quid post eos uideri possumus, nisi secundum apostolum Petrum homines ignari credentes tantum per fidem euangelico pheticoque sermoni, tamquam lucernae lucenti in caligoso loco?

quasi inlnstrati etiam ipsi persuademur, nt praeparatae in operibus bonis sint lucernae ardentes in manibus nostris, quae multimodis temptationibus fatigatae et defectu semper proprio et uerbere periclitantur alieno. unde et Dominus in Euangelio ait: et si ipsa lux, quae in nobis est, tenebrae sunt: ipsae tenebrae quantae erunt?

Sed concedo, ut hoc, quantulumcumque lumen est, indefioienti usque in finem uigore permaneat, id est donum illud, quod sortitus est specialis gratiae, non amittat — alioquin plenitudo lucis adsistit in toto, caligo non remanet: caliginem autem dico insipientiae de peccati sordibus accidentem - quid si conpetens ratio est, ut quantum de luce [*]( AVCTOHES 1 loh. 1, 9 3 Matth. 5, 14 9 credentes-11 loco Petr. 2, 1, 19 12 Luc. 12, 35 15 Matth. 6, 23 ) [*]( 1 illuminat Σψ4 tota in ras. ψ6 electionem ΣΦΧ 7 quid post] qui post Xm 10 tanquam V || lucerne Φ || caligoeo] ΣΥΦΧ caliginoso Vv 11 quasi] ΣΥΦΧψ qua cfsg quum h || illustrati V ,12 preparatae Φ || post bonis trium litt. spat. relictum in Φ || lncerne Φ1 13 urls (i. e. uestris) X || fatigare ΥΦ1 14 defecto ΥΦ1|| semper] p X || pereclitantnr Σ1 16 tenebre Φ || sunt ipsae tenebrae om. ΣΥΦΧ || quante s 17 eruntJ Vv sunt ΣΥΦΧ 18 eat om. 2 19 id corr. in ida\' m. 1 s JdS (quod tam idem quam id eat significare potest) 2 U donum] domum sic T 20 alioquin] aliquando V Alioquin si S 21 assistit V 23 competens V )

porro antem difficillimum est, ut offendiculum caligo non habeat. neoesse est homini, in quantitate luminis et in reliquiis caliginis constituto, uolenti bonum et non effugienti malum, et subsistere adiutorium et non deesse peccatum.

quod si cuiquam obscure dictum uidetur,, accipiat exemplum conuersationis humanae. duo singuli habent dona diuersa, unus ut sit humilis in silentio, alter at sit suadibilis in docendo. ille, cui silentium cordi est, si forte poscatur rationem de fide reddere, putasne nullam in disserendo patietur offensam ? aut si is, cui doctrina in docendo commissa est, si de arrogantia castigetur, putasne nullam adsumit in humilitate fallaciam?

aut facile arbitraris, ut simplex scurrilitate careat, laetus uerbo, ollioitus iracundia, patiens neglegentia, mitis pigritia, doctus iactantia, submissus inuidia, extra illam, quae est omnium bonorum operum caligo generalis, uanae gloriae concupiscentiam.

quodsi hoc pie sancteque intellegitur, unusquisque nostrum adsumat conparationem, ut magis semet ipsum in melioris praelatione condemnet quam in minoris despectione iustificet. ita demum inuicem membra sociabit, praecipue si, una caritate ueluti pelle ossa circumdante neruisque iunctis indigentia, sui conscius homo hanc ipsam quam habet gratiam donum intellegat esse non debitum et magis ex eo unde accepit glorietur in Domino quam unde [*]( 3 reliquiB ΣΦaψa 5 cuiquam (cui in ras. 4 circ. litt.) ψ 9 haec in disserendo —11 castigetur pntasne nullam om. v || diserendo ΣΥΦ 10 si is] ΣΧψ si*is Φ si his T 11 adsumit (t eraf. et in marg...) ψ 12 hnmilitatS ( erasum) ΦΧ || fallatiam 2 || uerba facile —13 Let9 om. sed in marg. inf. add. m. 1 X || **arbitraris # || ut in ras. V || scurilitate V 13 Ictus £ laetas hoc sed hoc expunctum s || negligentia W 11 submissus (sub in ras.; in marg. sum praescriptum) ψ summissus ΥΦΧ silmus 2 15 genera| Σ1 16 sanctaeque s 17 intelligitur V || assumat W |j comparationem Σψ 18 condempnet ΣΥΦΧ19 despectione] 2X dispectione (\' eras.) Φ dispectatione TW despectatione ν || menbra X 20 sociebit s || precipne E praecipwe (a altera erasa) Φ || caritas ΣΥΦΧ || eircundante X 21 conscius] conscius sui sed sui erasum Φ 22 intelligat ψ || debituin] ΣΦΧψ dnbitum T meritum ν )

nos enim cum essemus naturaliter filii irae propter delictum nostrum, facti sumus filii misericordiae propter clementiam Domini, nihil digni nisi damnatione. non ingeramus Domino de non accepto querellam sed de accepto gratiam repensemus gloriam solo illi creatori redemptorique nostro Domino Iesu Christo, quem posuit Deus propitiatorem in sanguine suo, utinnomine eius quern genu curuetur caelestium et terrestrium et infernorum, quem in illa praedicta potestate iudicantem omnis caro uideat et cui omnis lingua fateatur.