Historiae Adversum Paganos

sane illud, ut dixi, denuntiandum puto, quia, sicut Aegyptiis post has decem plagas dimissos Hebraeos persequi molientibus inruit per superductum mare aeterna perditio, ita et nos quidem libere peregrinantes superuentura quandoque persecutio gentilium manet, donec mare Rubrum, hoc est ignem iudicii, ipso domino nostro Iesu Christo duce et iudice transeamus.

hi uero, in quos Aegyptiorum forma transfunditur, permissa ad tempus potestate saeuientes grauissimis quidem permissu Dei Christianos cruciatibus persequentur; uerumtamen idem omnes inimici Christi cum rege suo [*]( 1 saccidui tres v 5 omnium∗∗ B || idolorum perditio (Va) V 7 sensit (n m. ant. in ras.) P || probauit] et probauit DV (om. et seq. V) || ac per hoc-9 probauit om. V 8 sub uerbis hic rex— 10 permisit m. ut uid. 1 linea ducta P, om. KMbG (lacuna relicta in K) || rex — 9 liberum del. sed m. rec. restit. (ubi predicauit pro probauit) W 9 credit V || hoc om. V 11 hinc (n del. m. ant.) P || postea om. PB post dei exhibet V || idolatriam PRD cf. 506, 7 12 egiptiorum D || praetiosa (-ciosa D) PRD || hebreia PMD 13 eclesias P ecclesia (sic) RD 14 cesserunt] c in ras. m. ant. P cessarunt R2 15 aegiptiis D || decim D || hebreos PKD 16 molientibus (i prior 8. s. m. ant.) P || irruit B* 18 gentilium] gentium PR 19 nostro] sic: N. P n̄∙ (nro 8. s. m. rec.) B 20 uero (u s. 8. m. ant.) P || aegiptiorum D 21 promissa D 23 tamen om. VXt || idem} PB om. D || anthichristo ante ras. B ante christo D ) [*]( 32* )

Igitur mortuo, ut dixi, Constantio in Britanniis Constantinns imperator creatus, primus imperatorum Christianus excepto Philippo, qui Christianus annis admodum paucissimis ad hoc tantum constitutus fuisse mihi uisus est, ut millesimus Romae annus Christo potius quam idolis dicaretur.

a Constantino autem omnes semper Christiani imperatores usque in hodiernum diem creati sunt excepto Iuliano, quem impia, ut aiunt, machinantem exitiabilis uita deseruit.

haec eet lenta illa paganorum poena sed certa; hinc sani insaniunt, hinc non unlnerati conpunguntur, hinc ridentes gemunt, hinc uiuentes deficiunt, hinc secreto excruciantur, quos nemo persequitur, hinc iam paucissimi remanserunt, qui numquam aliquo persequente puniti sunt.

nernmtamen qualis tunc persecutores illos, de quorum impunitate non solum gloriari sed etiam insultare conantur, finis mansit, expediam. [*]( AVCTORES g 1 mortuo, ut dixi, — creatus cap. 25 § 16 § 2 ut aiunt, ) [*]( EXPILATORES 4 Constantinus imperator .. primus — 11 deeeruit compilauit Anonymus Valesianus § 33 4 in Britanniis — 5 creattu (in Britanniis male coniunctis cum seqq.) compilauit Beda D. t. r. 4259 ) [*]( 1 accepto D II inpediente PR1 2 uide∗tur (fort. eras. n) D || per tuam D 3 inmortalibus PBl || arsauri (a att. del. m. 1) P || sortientur (e ex u corr. m. 1) P -orientur D 4 mor.tuo (eras. i) P || Constantino (errore typogr.) h || brittaniis PB britaniis D U constantinos D 5 estoreatus G2av * creatus ẽ. (eras. 8 uid.) X. creatur N 7 usus R1 (corr. m. coaeua) II millensimus P millesimus (sim in ras. m. 1) B II romę (3 in raa., m. 2 ?, ex e, guae ex ae) B 8 decaretur (prior e in i corr. m. ut uid. X) P 9 autem om. DTO || semper omnes v 10 diem∗ creati (eras. ̃, m cr in ras. m. 1) B U ∗∗sunt (2 uel 2 litt. er.; au tegratae m. 1) D 11 exitialis Anon. 13 compunguntur B* 16 quales (corr. m. ant.) P qualI a(corr.m.2)RNpereecntor1b; (cvrr.m.aat.)Ppereacntores R|| quales (corr. m. 2) B U persecutores (corr. m. ant.) P persecutores∗∗ B || illos (corr. m. ant.) P 17 inpunitate PB1 )

Constantino in Galliis strenuissime rempublicam procurante praetoriani milites Romae Maxentium filium Herculii, qui priuatus in Lucania morabatur, Augustum nuncupaneruat.

Maximianus Herculius, iam ex Augusto privatus et adhuc publicus persecutor, occasione filii sollicitatus, qui imperium abiecerat, arripuit tyrannidem.

Galerius Augugtus Seuerum Caesarem aduersus Maxentium Romam cum exercita misit.

Seaerus cum Vrbem obsideret, militum suorum seelere desertus et proditus atque ex eo fugiens Rauennae interfectus est.

Herculius Maximianus, perseentor et ex Angqsto tyrannus, confirmatum iam in imperio filium ueste ac potestate regia spoliare conatus, conuiciis autem ac tu multibus militum palam conterritus in Galliam profectus est, ut Constantine genero aeque dolis iunctus auferret imperium.