Historiae Adversum Paganos

Poblius uero Crassus cum in Aquitaniam peruenisset, bello exceptus est. namque Sontiates magno equitatu pedestribusque copiis praeualidis Romanos adorti diu grauiter turbauerunt;

post uicti atque in oppidum Sontiatum coacti obsessique, cum se expugnari uiderent, armis traditis in deditionem recepti sunt.

Aquitani clade permoti undique exercitum contrahunt; de citeriore quoque Hispania auxilia accersunt; duces bello maxime eos praeficiunt, qui cum Sertorio militauerant.

ii omnes dum obsidionem Crasso parant, in castris suis Crasso obruente deleti sunt nam ex Aquitanis et Cantabris, quorum quinquaginta milia tunc in auxilium uenerant, triginta et octo milia [*]( AVCTORES § 18 Caesar B. G. 9, 17 et 19 § 19-§ 22 Caesar B. G. 3, 20.21.23-26 ) [*]( EXPILATORES 2 Titurius-Lixouiosque, 4 incredibili - 5 Crassus compilauit Paulus 143 14 ex Aquitania et C., 15 xxxvɪɪɪ—p. 377, 4 ferunt compilauit Paulus 143. ) [*]( 1 hisdem LPRD 2 titurios sabino s- D II aulerchos L aluercos PRDB albercos A || eburouices] LPBDB Eburonices h || lixonioeque] LPRDU (-qui D) lixiuiosque B; Lexouiosque h 8 cura|uctoris (oris in ras. m. 1) D II nolent L 4 interfecerunt PR (ce s. 8. al. m. in B) || (in)credibili incipit S || p̄. L p 8 5 aquitanicam LD ac〈qui〉tanicam 8 || praeuenisset PR 6 sotiates LPR sociates D so|tiates 8 II pedestribusque (st in ras. ampliore) P 8 adque PR1 adqe〈e〉 8 || sptiatum LP sociatam SRD II obsessoique (o aU. del.) L 9 e〈x〉pugnari 8 II armis traditis in in ras. m. 1 D || arm〈is〉 8 10 aquitane R1 Aquitan〈i〉 B || e〈xer〉citum 8 || trahunt L || de ceteriore PaR1 delteriore L de c〈i〉teriore 8 11 hispiania D hispan〈ia〉 8 || accersunt] LPBD (pr. c ex r corr. ut uid., sed m. 1 D) arcesserunt 8 II duc〈es〉 bello maxime eos p〈rae〉fi desinit 8 12 serturio D || mllitauerunt R || hii] P hi∗ (er. i 9) B hi LD 14 dileti R1 II aquitanis (s m. 1 in ras. ex a) D || et cantabris om: L || quinquagenta D L PB 15 in ex corr. add. P || trigenta et octo D xxx et uɪɪɪ PR )

Caesar Germanos, qui Rhenum cum immensis copiis transmiserant, simul et totas Gallias subicere sibi parabant, bello adortus usque ad internecionem cecidit. quorum fuisse numerum ad quadringenta quadraginta milia ferunt.

Tunc Caesar in Germaniam facto ponte transgreditur, Sugambros et Vbios obsidione liberat; Suebos maximam et ferocissimam gentem, quorum esse centum pagos et populos multi prodidere, totamque Germaniam aduentu suo terret; mox in Galliam rescisso ponte concedit.

inde ad Morinos uenit, unde in Britanniam proximus et breuissimus transitus est. nauibus circiter onerariis atque actuariis octoginta praeparatis in Britanniam transuehitur. ubi acerba primum pugna fatigatus, deinde, aduersa tempestate correptus plurimam classis partem et non paruum numerum militum, equitum uero paene omnem disperdidit.