Historiae Adversum Paganos

Sulla, cui post consulatum Mithridaticum bellum obuenerat, Archelaum apud Piraeum, Atheniensium portum septemplici muro conmunitum, diu obsedit, ipsam Atheniensium urbem ui cepit. postea iusto proelio cum Archelao conflixit: centum decem milia de exercitu Archelai [*]( EXPILATORES § 3 Orosius secundum Augustinum C. D. 3,22 § 4 Eutropius 5, 6 exceptis partim ui partim deditione ex Livio 81 sumptis § 5 et g 6 Eutrop. 5, 6 insertis § 5 cui—obuenerat et Atheniensium—conmunitum Liuianis 81 ) [*](1 pylemenetnicomede L || pylemene PB pylemne D p〈yl.. 〉mene̢ 8 || nicbodeme B || re〈gibus〉 8 || post om. B 2 eph(e)sum S epheum R cepherum L || (edic)to S || asiam ut L 3 quicunque D c〈qui〉cumq: S II inuenti (i fin. in ras.) P || fuissent L || (ciues) 8 || r̄. L || or(nnes) 8 4 negarentur D || (est) S || conpraehendi LPR1 com- B* conpr(ae)hendi 8 5 uerbi(s po)teet 8 || po∗∗est (er. st) D || multiti(tdo) S 6 sint L II meror SPBD memor L || plurimarum— occidendorum (rum usque ad occidendorum in ras. angustiore m. 1) D || plurir(na)rum S ||g(emi)tus 8 7 pari〈ter〉 S ||adque SP1R1 U fu(e)rit 8 fuerat L 8 quiq(ue) 8 || ant] au D || innocente(a) 8 || a(ut) S 9 perectitari B1 (i 4) || poen(a) S || hostium P1 (corr. m. rec.) || cogerentι 〈ιr〉 desinit S 10 metridatis D || . CXX. L CXX (c m. 1) B centum uiginti D || milibuB] milia P mil R || adque PRa 11 greciam BD || fpartem P et a. r. B 12 partem P et a. r. R || dedicione P || sylla LPBD 18 metridaticum D || archilaum D || aput P || pireum LPB p r reum (sic) D 14 communitum PB cummonitum D conminutum L 15 adtheniensium D || ce̢pit a. r. B H ac postea v || prelio D 16 archelao (o ex u) B archilauo D || cx PB; oxx Eutr. || archilai D )

conperta clade Mithridates lectissima septuaginta milia militum Archelao in subsidium misit ex Asia. secundo proelio quinquaginta milia ex his interfecta sunt ibique Diogenes Archelai filius trucidatus est.

tertio bello omnes copiae, quas Archelaus habebat, extinctae sunt. nam uiginti milia militum eius in paludem pulsa cum Sullae fidem inplorarent, insatiabili uictoris ira interfecta sunt totidemque alia in flumen coacta ac necata, reliqui miserorum passim trucidati sunt.

porro autem Mithridates in Asia nobilissimarum urbium principes occidere bonaque eorum publicare animo intenderat. cumque iam mille sescentos ita interfecisset, Ephesii exemplum uerentes excluso praesidio. eius portas obiecerunt; similiter Smyrnaei Sardi Colophonii Trallianique fecerunt.

perturbatus Mithridates per Archelaum ducem suum cum Sulla de pace pepigit. interea Fimbria Marianorum scelerum satelles, homo omnium audacissimus, Flaccum consulem, cui legatus ierat, apud Nicomediam occidit;

ac mox arrepto exercitu Mithridatis filium ex Asia ad Miletopolin fugat, stationem regis inuadit ipsumque Pergamo pellit fugientemque insecutus apud Pitanam obsedit, et profecto [*]( AVCTORES § 7 usque ad extinctae sunt Eutrop. 5, 6, reliqua Liuiana sunt lib. ut uid. 82 § 8 Liuius 82 § 9 —§ 11 Liuius 82 et 83 ) [*]( 1 interfecta uix decem milia om. D || x PR || comperta R*D 2 metridates D || LXX PR 3 subsidio L n quinquaginta] LD \' L PR; quindecim ex Eutropio corr. Fabricius sh 4 diogenis L diugenua D || archelei R\' (a 4) || trucipatus D 5 extincte D 6 xx PR || militum] milete ∗∗∗∗|| (circ. 5 litt. eras.) D 7 syllae LPR syUe D n impl- JBb || insatiabilis L 8 todidemque (i in ras. ampliore) P U flumine D || negata D 9 metridatis D 10 prin ∗cipes B 11 mile D || sexcentos R4 aex centus D || ita om. D 12 epbesi LD ephesii (ii in ras.; fuerit iũ) P 13 smyrnei PRD smyrnes L H calophonii L aulo funi D 14 gallianique R || metridatis D || archilaam D 15 doce eno L || sylla LPRD || phimbria L 17 ι̃e.rat (ptmCta add. m. 3) L || aput L || ∗∗nicomediam B nicomidiam D 18 mitridates PaR1 (-is PbR2) metridatis B || mili. topolim LPRD 19 stationemque PR 20 fugientem que (que ex quae) R || secutus L )

inde Fimbria Iliensibus iratus, a quibus pro Sullanae partis studio obiectu portarum repulsus uidebatur, ipsam urbem Ilium, antiquam illam Romae parentem, funditus caede incendioque deleuit. sed eam Sulla continuo reformauit. idem Fimbria apud Thyatiram cum ab exercitu Sullae obsideretur, desperatione adactus in templo Aesculapii manu sua interfectus est.

Fannius et Magius de exercitu Fimbriae profugi Mithridati sese adiunxerunt: quorum hortatu Mithridates cum Sertorio per legatos in Hidpaniam missos foedus pepigit. Sertorius ad eum M. Marium firmandi foederis causa misit: quem rex apud se retentum breui ducem fecit in locum Archelai, qui se ad Sullam cum uxore liberisque contulerat.

Marius et Eumachus duces a Mithridate aduersus Lucullum missi, magno exercitu breui congregato cum P. Rutilio apud Chalcedonam congressi sunt eumque cum plurima exercitus ipsius parte ceciderunt.