Historiae Adversum Paganos

Marius et Eumachus duces a Mithridate aduersus Lucullum missi, magno exercitu breui congregato cum P. Rutilio apud Chalcedonam congressi sunt eumque cum plurima exercitus ipsius parte ceciderunt.

Lucullus Mithridatem Cyzicenos obsidontem fossa cinxit eumque quod faciebat pati [*]( AVCTORES § 12 et § 18 Liuius 93 § 14 — § 18 Liuius 94 (§ 16 sq. cf. Seruius ad Aen. 9, 716: Liuias in libro nonagesimo quarto Inarimem in Maeoniae partibus esse dioit, ubi per quinquaginta milia terrae igni exustae sunt; ubi inaryme codex Par. 7929, idem tamen in praccedd. inarimem, Georgio Thilone teste) ) [*]( 1 coepisset L c∗episset B || lucinus PRD || luculus PR || ciuilius D || reip- L 2 pertalisset P pretulisset (re m ras. m. ut uid. 4) R 8 fimbriam D || ayllana LPRD || aliensibusR1 (i 3) 5 illam] illi D || parententem D 6 sylla LPRD 7 thiatyram LP thiatiram JB tyatiram D, Thyatira corr. fsh || syllae LPR sillae D 8 desperationS P || escolapii L ascuiapii D aesculatpi (Bed t del.) P aeecula pi R 9 fannius (fan radendo in fl mut.) D fanine R 10 methridati D || adiuncxerunt (c er.) R || ortatu PR\' (corr. R1) hotatu D || metridates D 11 ser turio (er in ras. 2 uel 3 litt. m. 1) D 12 serturius D || m̄. L marcum PRD 13 rex} sex D 14 archelai (alt. a m ras.) B || aea Pa || syllam LPRD 15 eumachis D || methridate D 16 luculum R1 || congregatus D || publio (u m ras. m. 1 D) PRD 17 apud (quasi nom. propr. esset) L || calchedonam (h erasa in R) LPRD 18 part∗e (er. a) R || caeciderunt LPD et a. ras. R || locullus D || mitridatae r add. m. 2) P mitridate (ae in en m. X) B metridatem D || cyxecinos L ciyiicenos P 19 cincxit D et a. ras. R )

Mithridates inopia laborans partem copiarum instructam armis domum abire praecepit: quam Lucullus excipiens uniuersam disperdidit, nam amplius quam quindecim milia hominum tunc interfecisse narratur.

tunc etiam Fannius, qui se Mithridati iunxerat, et Metrophanes regius praetor a Mamerco uicti, cum duobus milibus equitum in Moesiam profugerunt atque inde in Maeoniam digressi in colles camposque Inarimos inciderunt.

ubi non solum montes usti uel saxa quasi quadam fuligine ob-\' fuscata cernuntur, uerum etiam campi ambusto solo squalidi per quinquaginta milia passuum sine ullo ignis uel fornacis indicio et pendulo in profundum cinere putres iacent; tribus etiam locis torridae uoragines ostenduntur, quas Graeci physas uocant.

in quibus diu oberrantes inopinatis tandem periculis exempti sunt et clam in regis castra uenerunt. Deiotarus rex Gallograeciae praefectos regis bello trucidauit.

Interea Mithridates apud Cyzicum eadem mora, qua obsidebat, [*]( AVOTORES § 19 — § 24 Liuius 95 ) [*]( 1 compulit R1D II adque P || ipso Ra || cyzicenos (pro y fuit i) L cyizinoe D 2 namdi L 8 ∗∗utribus B || lantisque L 4 septe D || mithridatis L mitri∗dates (er. a uel d) B metridatis D 5 inoffia D || partae Ra || copiartl C add. m. 2) P || donum D , 6 abire] habere D || locollos D 7 xv PR 8 fanias B || mithridati iunxerat et om. D 9 methrofanes PR metro fanus D || praetor a] apraetore D 10 ∗equitum (er. a) B || mosiam D || adque P1R\' || meoniam LD moeoniam PR 11 degressi R1 II inaremos LPR1 inheremos R2 inerimus D 12 usti (s corr. erat, in i° ?) B If quaedam P quaedam (. 2) R || figuline L falgine D || ofPuscata (f pr. ilico ex b inchoata corr. D) PRD 13 solo squalidi] solus, quaeualidi D 14 quinquaginta] L P∙ʟ∙ 8. lin. add. m. 1 in R 15 inditio Ra n cineres PaR1 || putres (t in ras. ampliore) P 16 graeci B\' graci D || pyiar L phyras B\'D 17 ∗oberrantes (er. \' a) B 18 ezemti PD II reges P* || deiotaros D || rex] ex L 19 gallogreciae B || reges ante corr. L rere D 20 metridates D || cyticum (pro y fuit i) L cizicum D || eadem D || mora∗∗∗| (er. qua?) B )

Lucullus, incruento milite spectator cladis alienae, nouum genus uiotoriae adeptus est; mox Marium adortus uicit fugauitque: in quo proelio plus quam undecim milia Marianorum militum interfecta referuntur.

Lucullus postea cum eodem Mario nauali proelio congressus triginta et duas naues regias et conplures onerarias ant demersit aut cepit. multi ibi ex his quos Sulla proscripserat, interempti sunt.

Marius postera die de spelunoa, ubi latebat, extractus meritas hostilis animi poenas luit.

eodem uero Lucullus impetu Apamiam uastauit et sub monte Olympo Prusam munitissimam ciuitatem captam expugnatamque diripuit.

Mithridates aduersus Byzantium instructa classe nauigans tempestate correptus octoginta rostratas naues perdidit; ipse cum quassa iam naui mergeretur, in myoparonem Seleuci piratae ipso pirata iuuante transiluit. inde Sinopem ac post Amisum cum magna diffioultate peruenit. [*]( 1 peetilentiamqae] pwtia quae D 2 coc PR 3 amisse R1 amissise D 4 clam aufugit R2 II fugit. P || e] de D || luculllus B 5 genes D 6 quo 8. lin. add. m. 1 in B || prolelium D 7 undicim D || militus D 8 mario om. D 9 tregenta et duas D XXXII PB || complares R1 cumpluris D || demersit (t in ras.) P dimersit RD 10 c∗epit B II his (h m. I) B || sylla LPR syllas D || proscribserat L 11 intempti (t pr. m. 2 in d deinde m. 2 in t corr.) R || speluncha L 12 poenas om. pag. extr. sed m. 2 in mg. add. penas (e in oe 4) B 13 uestauit D 14 priusam L prius ad (ad del. in R) PR prosa D || minutissimam B || ciuitate D || oaptam om. D II expugnatam qui D 15 metridatis D II aduersuam D || bisantium B 16 correptu L || oc∗togenta (er. u inchoata ?) D LXXX PR 17 quassa] LD taquassa∗∗ta P quassata tam. 2) R quassata (eed omisso iam G) Gv || naui∗ P || mo eo paronem (s. 8. glossa n̄∙ nauis.) P mi∗o paronem (i∗ ex oe m. 2) R⌣meopatronem D || serleuci (r dd.) P 18 iuuante] DGv iuuente L iubente PBZ || transiliait PRDZZ, fsh || sinopen PBD 19 amjsam L amison D anison PR )

Eodem anno apud Romam Catilina moesti accusatus, quod cum Fabia uirgine Vestali commisisse arguebatur, Catuli gratia fultus euasit.

Lucullus Sinopem expognatnrus obsederat; hanc Seleucus archipirata et Cleoohares spado, qui praesidii causa praeerant, expilatam atque incensam reliquerunt.

Lucullus miserorum hostium intestina clade permotus celeri occursu inmissum restinxit incendium. ita misera ciuitas uersa uice hostium sociorumque unde defendenda disperdita et unde disperdenda seruata est.

at uero M. Lucullus, qui Curioni in Macedonia successerat, totam Bessorum gentem bello adpetitam in deditionem recepit.

Eodem tempore Metellus Siciliae praetor cum foedissima illa C. Verris praetura Siciliam adflictam inuenisset, maxime Pyrganione archipirata nefariis praedis et caedibus dilacerante, qui pulsa. classe Romana Syracusanum portum obtinuerat — quem mox nauali terrestrique proelio comminutum Sicilia decedere conpulit.

praeterea Lucullus transgressus Euphraten et Tigrim, apud Tigranocertam urbem cum Mithridate et Tigrane congressus paruissima suorum manu magnum hostium numerum occidit; nam triginta milia hominum in eo bello [*]( AVOTORES § 1-§ 8 Liuius lib. ut uid. 97 §4 Liuius 97 § 5—§ 7 Liuius 98 ) [*]( 2 fabi R* faniia D || commi∗sisse| (sse ex cqrr. add. ?) R commississet D II catuli (11 supra 1 scr. m. 2) R 4 locullus D || sinopen PRD || obsiderat R1 II seleuc∗ us B 5 cleoclares D || haec -res spato q: (t. e. que) psidie causa perant om. sed m. 1, ilico ut uid., in marg. inf. add. D || causa qui praesidii causa L || praeerant (n m. rec. P, m. 2 R) PB 6 adque P1R1 || relinquerunt L 7 imm- R1 8 restincxit (c er.) JB 9 defedenda R1 (corr. 4) 10 at] an D || marcus PRD n qui] que D || cononi R2D || machedonia PR (h er. R) 11 succusserat R* succenserat D II appetitam PR appetita D 13 sicilliae (1 pr. er.) P || cum om. R1 14 g- L gai∗ P gai RD || ueris D || afflictam (f jpr. in ras. m. 3 R) RD || maxime a. r. R 15 perganionem (m del. P) PR purganione D || axohipirati R* II praedia] i predis D 16 qui] que D 17 quem] LPRDςv om. X2Z eum Y, mox eum Z1; cf. Apoi. 5 § 3 || ∗∗t̃restriq: P et terrestri (et add. ante u. m. 2) R || proelium D 18 compulit R\' II eufraten LPR eufratin D 19 tygrim B tigri|jn D || metridate D 21 xxx PR uiginti D )

Tigranes uix ceutum quinquaginta equitibus comitatus aufugit diademate et tiara ne agnosceretur abiectis. tunc ad Lucullum totius paene Orientis supplices uenere legati; imminente hieme per Armeniam in Mesopotamiam regressus Nisibin urbem illis tunc locis inclitam expugnauit et cepit.

Isdem diebus piratae per omma sparsi maria et iam non tantum intercipientes nauium commeatus sed etiam insulas prouinciasque uastantes, inpunitate sceleris et auiditate praedae uulgo sese adsociantibus in inmensum augebantur: quos Cn. Pompeius post multam quidem uastationem, quam terra marique diu egerant, mira tamen celeritate conpressit.