Historiae Adversum Paganos
Orosius, Paulus
Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.
itaque si interrogare possem hanc de qua loquimur nationem, quid tunc, cum haec ipsa sustinebat, de illis temporibus iudicarit, responderet ut arbitror dicens: \'sic me illa tunc febris exsanguem reddidit ac frigidam fecit, ut etiam haec, quae omnes paene perstrinxit, feruefacere uel commouere nequiuerit, atque ita me Romani inclinauerunt, ut nec ad [*]( 1 lu∗es (er. c) R|| grauior D 2 inpatientiaus (a alt. statim del.) P 〈i〉npatientius 8 imp- R3 3 stante PR1 || profeteri (et minus certae) 8 || seru〈i〉tutis 8 4 ossibus R2 5 illum Sa || galidae R1 6 intelligebat D 1 ill(a) 8 ||tam] tamen PR || frequens contra uetita] contra uetita (e ex ae P) frequens PB || uetitam D || praesumtio Sa PD 8 inuadebatur (an i om. F) 8; male cum praece- dentibuв coniunxerant υ || et pro υ || libertatem D || inportuna] SPR1Dυ imp- R3inopportuna Lh 9 praereptamque] sripsi, praereptaque PbDυ pręrep〈t〉aque S praeruptaque L praeceptaque PaR1 perceptaque R2 -|| pot(i)undi S || licentiam] Pa et a. ras. R lẹ̍centia (corr. m. 1?) 8 licentia LPb, B p. r., Dυ 10 restingere LDa || augebat∗∗ (possunt erasae esse ur) B 11 in argutior desanit S 12 infestior (e in ras, m. 2) B || inmitior PR1 13 domandam (a alt. in ras. m. 1) R dominandi D || impatientiam R3 inpatientia D ||nec∗∗remediis (er. circ. 2 litt.; r inras. m. 1) D 16 iudicaret D || tunc me illa L solus 17 axsanguem∗∗∗∗∗∗ t reddidit (e alt. in ras., m. 1 ?) B euguem reddedit D 18 haec] haec estas (estas s. a. m. ut uid. 1) B || pstri∗xit (er. c) B perextrinxit D praestrinxit LH constrinxit 0 19 nequiuerat Ra || adque Pa )
sed ne ipsa quidem Roma clades, quas intulit, euitauit exercitae diu auctaeque sunt per totos mundi cardines potentiae ducum uiresque legionum, quae in sese concurrentes eius damno uincerent, cuius periculo uincerentur. nam uictorem Caesarem de Gallia reuersum ciuilia bella comitata sunt aliaque grauissima mala, interfecti apud Parthos Crassi et trucidati exercitus. praecesserunt.....
Anno ab Vrbe condita DCXCVII Crassus in consulatu collega Pompei prouinciam sortitus in Parthos, homo inexplebilis cupiditatis, audita in Hierosolymis templi opulentia, quam Pompeius intactam reliquerat, in Palaestinam deuertit, Hierosolymam adit, templum peruadit, opes diripit.
inde per Mesopotamiam tendens in Parthiam, quacumque iter habuit sociis ciuitatibus auxilia indixit. pretia exegit moxque ut Euphraten transiit, ilico Vagesen, legatum ab Horode rege Parthorum ad se missum, obuium habuit, a quo uehementer increpitus est, cur contra foedus Luculli et Pompei auaritia inductus Euphraten transierit. quamobrem sine mora futurum, [*]( AVCTORES 5 nam uictorem sqq, fort. adhibitus Eutr. 6, 18 d 19 cap. 13 § 1 Anno—Pompei.. in Parthos Eutrop. 6, 18 (prouinciam sortitus Orosiana uidentur esse) || homo et q. s. Liuius 105 ac fort. 106 § 2-§ 4 Liuius 106 ) [*]( 1 gothus D guttus L ||adsurgam D 2 exercitụę P ||diu] atque din fsh namque diu ed. 1542 || auctaeque] LPRD (-quae D) actaeque (-teque E) EZ1 υ auctae fs actae h || totos] tutius D 8 quae in] quaeI L 4 dampno a. ras. B || uicerent D || periculum D 6 galliam D et a. r. B 8 DCLXLVII PR1 sescentensimo nonagenlimo septimo- L sexcentissimo nonagensimo septimo D U cracus D 9 prouinciam (n in ras. al. m., c ex t al. m.) B 10 hierusolimis D ||opulentiam Pa et a. r. B 11 palestinam LPRD || denertit] DB diuertit LPB; renertit 0 || hierosolyma R1 hierusolimam D 13 quamcumque P 14 expraeḍa (corr. m. 2) P praeda R praecia D ||ex∗egit (eras. a) B exigit D .15 eufraten LPRD || ilico uag.) ibi cobogeren D || uagensem LH bagesen PRKM; bogeaen GT bogessen 0 bageten N ||horode] PBID herode LR2 16 se (s s. 8.) L 17 increpitus (erasa correctura) B increpidus D || cur] LPRD quod υ 18 eufraten LPRD )
itaque cum prope Carras uentum esset, Parthi subito ingruentes cum Surena et Silacea praefectis sagittis oppressere Romanos. cecidere ibi plurimi senatores, aliquot etiam consulares et praetorii uiri; Crassus quoque filius Crassi, lectissimus iuuenis, in acie occisus est. praeterea quattuor cohortes cum Vargunteio legato mediis deprehensae campis et interfectae sunt.
Surenas rapto equitatu Crassum persequi intendit eumque circumuentum ac frustra conloquium eius petentem interfecit, quamuis uiuum auferre maluisset. pauci noctis beneficio liberati Carras confugerunt.
cognita clade Romanorum multae Orientis prouinciae a societate uel fide populi Romani defecissent, ni Cassius collectis ex fuga militibus paucis intumescentem Syriam egregia animi uirtute ac moderatione pressisset; qui et Antiochum copiasque eius ingentes proelio uicit et interfecit, Parthos quoque ab Horode in Syriam missos iamque ingressos Antiochiam bello expulit duoemque eorum Osagen interfecit. [*]( AVCTORES § 5 Liuius 108 ) [*]( 1 setrico (t del. m. 1 [?], e in y corr. m. 2) P se∗ rico (erasa t uid. quae linea iam deleta fuerat) B 2 charras PRD ||esse D II parchi D II inruentes (irr- NZ) LM2NZ 3 syrina D || silacea] LP2RKМT (lilace a- P1) sylacae a- D; sylacia H sylaccea G syllacea N aillatia 0; Sillace fsh II caecidere PRa 4 aliquod PaR1D 6 fillius| (iu non sine ras., ex fulu..) B ||inuinis D 6 bargunteio (eio in ras. P) PR 7 depraehensae (-se D) LPRD 8 surenas] B sorenas L surenos (o in a corr.) P syrinas D II r∗apto B II equi. tatum D n persequi qui D 9 ac] a R1 II frusta D || colloquium R3 10 quamuis uiuum] quam siuiuum D || maluis|∗∗∗set (er. uis) D II beneficio noctis PR 11 charras PRD 12 orientis (ri in ras.) P II a om. D ||uel] et D || r̄. L 18 ni] nisi D ||fagam (. dubium est) D 14 anima D II praessisset PaR2 praesisset R1D (pr∗ess- R3) 15 antbiocum PR1 (-chum R2) 16 horode] PR1D herode LB\' 17 anthiociam P anthiochiam (ch al. m. ex t ut uid.) B antiocia D || haec ducemq (sic) — interfecit uersu extr. add. m.1 in D || osagen] LPRDKМNTO2 (sagen O\'.); ossagenG osagenen H; Osacen fsh )