Historiae Adversum Paganos
Orosius, Paulus
Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.
sed de uarietate disoordantium historicorum aliquanta iam diximus, quorum sufficiat detecta haec et male nota mendaciorum nota, quia parum credendum esse in ceteris euidenter ostendunt qui in his quoque, quae ipsi uidere, diuersi
sunt — igitur post extincta totius Achaiae praesidia destitutarum euersionem urbium Metello praetore meditante consul Mummius repentinus cum paucis uenit in castra. qui dimisso statim Metello Corinthum sine mora expugnauit, urbem toto tunc Orbe longe omnium opulentissimam, quippe quae uelut officina omnium artificum atque artificiorum et emporium [*]( AVCTORES 12 diximus cf. 4, 20 § 7—9 ) [*]( 1 metellus (u al. m. ex 0 ?) R metillus D1 || acheos RD1 achios D2 || boetioBque LR2 byotiosque R1 byociusquae (u in 0 corr., a del. 2) D 2 primum] LD primo Rv || termopylas R 3 inphocideuicisset L cum focis deuicisset R in focis deuicisset D; in Phocaeis deuicisset v || sic quorm̃D 4 XX. milia L uiginti milia D || septem LDR 5 nalerius et] LBD et del. v male || anthias BD || XX. milia L uiginti milia D || acheorum LRD 6 duces uo diae. ocecidisse D\' duces uo/ diae.̊οcecidisse (i. e. ut uid. — diaeoo —) D2 ||diaeo] L1R diaeoun L3 || caecidisse Ra || confirmant] LRD confirmat v || polibius D 7 achibus R || affrica D || scepione D1 8 qui|ad domesticam D 9 critulao D || asserit R 10 conpressum D 11 uariaetate Ra 12 et del. al. m. B 18 mendaciorum (ci al. m. in ras.) R || cęteris Ra 15 totius (t pro in ras. ?) R || praesidia∗ R 16 pretore R 17 repentenus (rop in ras. m. 1, -tinus 2) D 18 urbem] orbe L 19 orbe] urbe D1 20 offici∗na (er. u F) R || arti∗∗ficiorum R || ettemporium L et imptorm (i. e. -rum) D)
permissa crudeliter etiam captiuis praedandi licentia sic omnia caedibus ignibusque conpleta sunt, ut- de murorum ambitu quasi e camino in unum apicem coartatum exundaret incendium. itaque plurima parte populi ferro flammisque consumpta reliqua sub corona uendita est; urbe incensa muri funditus diruti sunt; muralis lapis in puluerem redactus, praeda ingens erepta est.
sane cum propter multitudinem et uarietatem statuarum simulacrorumque in illo ciuitatis incendio permixta in unum auri argenti atque aeris omniaque simul metalla fluxissent, nouum genus metalli factum est, unde usque in hodiernum diem siue ex ipso siue ex imitatione eius aes Corinthium, sicut memoriae traditum est, et Corinthia uasa dicuntur.
Isdem consulibus Viriatus in Hispania genere Lusitanus, homo pastoralis et latro, primum infestando uias deinde uastando prouincias postremo exercitus praetorum et consulum Romanorum uincendo fugando subigendo maximo terrori Romanis omnibus fuit.
siquidem Hiberum et Tagum, maxima et diuersissimorum locorum flumina, late transgredienti et peruaganti C. Vecilius praetor occurrit: qui continuo caeso usque ad internecionem paene omni exercitu suo uix ipse [*]( AVCTORES § 1—6 Liuius 52 (ad § 1—4 cf. Periocha, Florus 2, 17 § 15 et 16, Eutropius 4, 16) ) [*]( EXPILAТORES 21 C. Vecilius—p. 284, 8 cum compilauit Paulus 86 not. ) [*]( 1 commune asiae atque cnropae om. D || europe R 8 completa R 4 al picem B 5 flammisque (f ex q corr. m. 1) L 6 deruti L 10 adque RaD || metella D 18 corynthium L || et om. L || corynthia L 15 hisdem LRD || uiriatus] LRD 18 subigendo (littera G lunula eius inferiore ut saepius euanida cum c esse uideretur, i m. 9 s. scripsit) L subigendo (i in ras. et g 8. s. al. m., ex g ut uid. B 19 fuit omnibus h 21 g. L gaius RD; sextus B || Vetilius (Vetulius in textu ed. 1582 f) fh || occurrit L || qui (i ex e ?) B 22 ad 8. 8. al. m. in R || internitionem (i alt. in e al, m.) R internecionem (in et i m. 2) D || pene LaRb )
deinde C. Plautium praetorem idem Viriatus multis proeliis fractum fugauit. pos etiam Claudius Vnimammus cum magno instructu belli contra Viriatum missus quasi pro abolenda superiore macula turpiorem ipse sunt infamiam.
nam congressus cum Viriato uniuersas quas secum deduxerat copias maximasque uires Romani amisit exercitus. Viriatus trabeas fasces ceteraque insignia Romana in montibus suis tropaea praefixit.
Eodem tempore ccc Lusitani cum mille Romanis in quodam saltu contraxere pugnam, in qua LXX Lusitanos, Romanos autem cccxx cecidisse Claudius refert;
et cum uictores Lusitani sparsi ac securi abirent, unus ex his longe a ceteris segregatus cum, circumfusis equitibus pedes ipse deprehensus unius eorum equo lancea perfosso ipsius equitis ad unum gladii ictum caput desecuisset, ita omnes metu perculit, ut prospectantibus cunctis ipse contemptim atque otiosus abscederet.
Appio Claudio Q. Caecilio Metello consulibus Appius Claudius aduersus Salassos Gallos congressus et uictus quinque milia militum perdidit. reparata pugna, quinque milia hostium [*]( AVCТORES § 7-9 Liuius53 (cf. Periocha et ad § 8 Obseq. 2, qui omRomae sd Lunaandogynum esse refert) ) [*]( 1 c̄. L gaium RDB 2 idem∗ B II uiriatus] LRDB II post haec claudium unimammium cum omni exercitu superauit B 3 unimammus] B unima~̇mus| et in marg. m. 1 Ν̊ ~̊ I L (qui m notat sic ~̊nec nisi u. extremo) unimamus D Vnimanus fh || instructo L 4 uiariatum D II superiore∗∗∗ B 5 hausit L 6 exercitus amisit v || amisi R2 7 uiariatus D || ce̢teraq; Ra II romana romana L 8 tropea DR1 trophea R2 9 trecenti LD 10 septuaginta D LXX mil. L II lusitanosaromanos L 11 trecentos (-tus1) uiginti D2 || caecidisse (a er.) B II ∗clavdius (c in ras. al.) R 12 abierent D II iis h 18 circumfusis] a circumfusis L II ∗equitibus R || depraehensus (-hin- D\') LD deprehensus sit B || unius om. L 14 ęquo R2 || lacia (c in nc m. 1, i in e m. 2) B II ∗equitis R 15 ∗ictum B 16 cuntis D || contentim R1 contemtim D\' || ad que adque (posterius del. m. 2) D || otiosus (o alt. in ras. al. m.) B 17 laudio R1 || q. L quinto D quinto et R II cecilio ex cilicio al. m. R || conss . L 18 salassos (o al. m., ax u fort.) B || quinq. mil. L )