Historiae Adversum Paganos

ut e proximo repetam et infame illud seruile praeteream, Iugurthinum bellum nondum adhuc ab Africo perdetonuerat, iam Cimbricum a circio fulminabat.

de Cimbricis illis nubibus adhuo foedi uastique torrentes effusi sanguinis agebantur, iam socialis belli nebulas in magna continuo malorum nubila coituras misera exhalabat Italia.

adhuc uero post infinitam crebramque Italici belli tempestatem discurri tuto per Italiam minime poterat, ita omnes absque illis periculosissimis inimicarum urbium uoraginibus dissoluta ac lubrica pace titubabant;

iam sibi [*]( AVCTORES § 9—§ 19 Orosim Liuio in his quoque fort. usus (§ 16 Domitius Cinnae gener.. Perpenna in Liguria, § 19 fugitiui—caesi aont) ) [*]( 1 vi PB || m PR || ciuilium P2D 2 oeteri qui] L ceteriq: PB citeri quae D || labsi L lassi D 3 clonplures P conpluris D || ducisD || atriti D contriti PR 4 at ego iterum (at ego i in ras. angustiore) P at e.go iterum (er. r) D || at] ad R1 || quidnam (id in ras. m. fort. 1) B 5 conparationem PaR1D, (comp- m. 3 et eras. m B) || aliquae D || \'empora L tempo ra (o in ras. et inter o et r fort. ras.) D 6 horreat (t in ras. m. i) D 7 seruiliana L || fngitinornmque (que 8. lin. add. P) Ρυ || ne] nec D || sic] sic quidem fsh 8 saltim PBlD || magnis om. D 9 se∗∗cuntur (c m. S in ras.) B sequentur D || sed] et PR1 || formis- (er. oi fort.) P 10 proximum D 11 praeter ea D 12 adhuc om. D || perdetonuerat] LPB per dito nouerat D detonuerat υ || dmbricam a] cibricum (om. a) D || cirtio B 18 nubilibus (s in ras. m. 1 ex r) D || torrentis La 16 cohitaras Pa R1 cnituram D || exhalabat (1 radendo ex b f) B exlabat D 16 crebamque R* crebra quae D || itali PR1 18 pericnlosisimis (-is ez -ns) B ∗pericnloaissimis (er. p ut uid.; p in ras. m. 1 et e redintegr. m. 1) D 19 titubant D || iam corr. ez ac L )

de Mariana face rogus Sullanae cladis accensus est, de isto rogo funestissimo Sullani et ciuilis belli per plurimas terrarum partes ardentes sudes sparsi sunt multaque inoendia ex uno fomite diffuderunt.

nam Lepidus et Scipio in Italia, Brutus in Gallia, Domitius Cinnae gener in Africa, Carbo in Cossura et Sicilia, Perpenna in Liguria et post cum Sertorio in Hispania, omniumque atrocissimus Sertorius in eadem Hispania haec tunc ciuilia, uel quo alio dicenda. sunt nomine, bella excitantes, de uno multa, de magno magna fecerunt;

absque illis tribus uastissimis bellis, quae tunc externa uocabantur, hoc est Pamphylico Macedonico atque Delmatico, dissimulato etiam magno illo Mithridatico longe omnium diuturnissimo infestissimo ac formidulosissimo;

deinde, adhuc Hispaniensi Sertoriano nondum finito immo adhuc ipso uiuente Sertorio, hoc fugitiuorum et, ut uerius dicam, gladiatoricium bellum inhorruit, iam non spectandum paucis sed [*]( 1 adque PB* U cinnanom D || parturiaebat (a alt. er.) P || alintque P1 aliud quae D etaliud υ 2 adque P1R1 || mitridaticum PB metr- D || minabatur q. q. mithr. om. L 8 quidam D || mitridatieam PR metridaticum D 4 porregit D II sjllanae LPR syllane D 5 rogo] riga D U funistissimus yllane D || syllani LPB 7 fomitę G. ras. B || lepidos D 8 in italia] italia D n domicius D || cmnalegerunt ffriga tiico corr. in cunnaegerejṅ affriga (· supra n temere pos.) D 9 cossura] P\' cossora L cassura P2R coscora (c alt. minus clara) D || luguria Ra ligiria D 10 serturio D serto L || -que om. L U serturius serturius (s tertia in ras. m. 1) D 11 qualio P1 (corr. ab m. 2 ?) qualia B1 quoalia (sic) R2 R1 19 magno (o in ras.) B; paruo fsh, alii aliter interpolauerunt 18 tribu∗∗sB 14 enema (t in ras. m. 1) D || machedonico LPB1 || adque PR1 15 dalmatico PBD || illo magno L || mitridatioo PR metridatico D 16 diuturnissimo] b diuturno LPRDς; fortaue glossa est praecedentis magno || formidulo∗sissimo (n in 0 3, ssi in ras. 2) B formidolosissimo D 17 hispaniense PR || serturiano D sertorio R1 || ipso adhuc h 18 serturio D || fugiuorum D || gladiatoricium] LPB\' (-tium B) gladiatorium R2Dh gladiatorum fs 19 inurruit D || ezspectandum P expectandum B spectaudo D )

quod quia fugitiuarum bellum dicitur, nemini uile habeatur ex nomine: saepe in eo singuli et aliquando simul cum agminibus frustra iunctis ambo consules uicti sunt plurimique nobiles trucidati; ipsi autem fugitiui plus quam centum milia fuere, qui caesi sunt.

ei quo admonemus, ut ipsa se consoletur Italia de uexatione externorum praesentium per recordationem praeteritorum ex se atque in se et ipsam se incon parabiliter crudelius dilacerantum suorum.

Quamobrem huic nunc quinto uolnmini iam finem fecerim, ut bella ciuilia externis ubique permixta, uel quae dicta sunt uel etiam quae sequuntur, quia sio sibi serie temporum et malis sequacibus cohaeserunt, libri saltem. termino separentur. [*]( AVCTORES § 19 plus quam centum milia] 6000 et 30000 [35000 Periocha] et 60000 caesos memorat Orosius § 6 et 7 § 20 cf. Augustin. C. D. 3, 29 sqq. ) [*]( -1 fugiuorum. D 4 nobile R1 || a** (t sola ut uid. er.) P || fugitiui plus] fugitiui (a pr. radendo ex in) D 5 c PB || foere qui] fueri D || caesi (s in ras.) P 6 consuletur LPR1D 7 adque P1R1 atquae D || in se et ipsam se] L in ae et ipsa se D in se ipsam et ipsam se PB 8 incomp- Rs || crudelis LaPaR1 || dilacerantom] LPDa dilaceraatnr (-tium m. 2) R1 delacerantur Db dila- ceratam 5h || suorum] LPRD nonerit a suis ςh; haec 7 ex se sqq. alii aliter interpolarunt 9 nunc (n pr. in ras.) P || iam finem] LPRD iam om. h 10 permax∗ta (i supra priorem a scr., cras. i, t corr. ex alia litt.) P || que R1 11 secuntur R2D || sio (c eras.) B si D || sibi in ras. P 12 coheserunt PR1 cohererunt D || saltim PR1D. ) [*]( PAVLΙ·ΟROSΙΙ·LIB · (rubris) | V·ΕΧΡLIOIT (nigris) | INCΙΡ·LΙΒ·VΙ· (r.) I Tum uncialibus litteris minoribus sed haud dubie ead. manu statim scripta: conflectus codex in statione magistri niliaric antiquariif ora pro me soribtore sic dum· habeas protectorem L ) [*]( Finit liber quintus. Incipit pauli horosi pSbi hiat liber - ui P FINIT I LIBER quintus · Iɴcɪpɪт pauLI hoʀosɪ J PEBI hɪsт Lɪвєʀ VI. :· R ) [*]( EXPL ʟɪвū (nigris) I INC·Ρ: OROSII⋮L\'BER⋮ uɪ⋮ (rubris litteris) D )