Historiae Adversum Paganos

cui tandem dubium est, quanto nunc mitius quantoque clementius excitata, ut dicunt, bella ciuilia geruntur, immo reprimuntur potius quam geruntur?

quia enim unum ciuile bellum per decem annos his temporibus agitatum audierit? quis uno bello centum quinquaginta milia hominum, uel hostium ab hostibus, ut non dicam ciuium a ciuium, caesa meminerit?

quis illam, quam explicare longum est, optimorum atque inlustrium uirorum [*]( 1 praesumserit P 2 inprobi P2R1 (-ni Pi) improbit D || tyrranni Pa II timere LD II p- L II usurpantesque L 3 abraperit B\' II adque P1R1 4 bella (a ex u corr.) L || iniusta] liusta L iniusta (niu in ras. m. I) D II inportarint in ras. P imp- R2 inportarent D 5 brittania PRlD II gallisque populis erecti et instructi v || creatis PR II et eras. in R, om. in D 6 in externis L 7 ipsi. P || nec PR 8 serturii D II perpennae] LPR perpinnae D II cryxi P cryxi B chrysi L crisi D || spartbaci LPB partici D 9 uel defectu] defectu PR || perduelliones R2 10 inore D 11 existeret PBbD U uel grauis pugna uel cruenta ufotoria om. D 12 in om. L 13 afferant R2 II uel coprohibendo (eo pro co m. 3) L 15 a∗otiorum (er. fort. B maior, s m. 2) B || murendo R1 merendo B\' || oui (er. i) R 17 geruntur] ingeruntur D || uerba immo repr. p. q. geruntur om. D 19 his temp. ag.] agitatum his temporibus PR || CL PB 21 ciuium (u alt. in ras. m. 1) D 22 adque P1R1 y illustrium R2 )

ac non potius omnibus notum sit, una cunctos pace compositos atque eadem salute securos uictos uictoresque pariter communi exultasse laetitia, at etiam in tantis totius imperii Romani prouinciis urbibus ac populis uix paucos aliquando extitisse, quos iusta ultio inuito etiam uictore damnarit?

et, ut uerbis uerba non onerem, non temere dixerim, tantam uel in bello saltim extinctam modo fuisse gregariorum militum manum quanta tunc caesa est in pace nobilium.

Igitur Bulla mortuo Lepidas, Marianae partis adsertor, aduersus Catulum Sullanum ducem surgens, rediuiuos bellorum ciuilium cineres suscitauit. bis tunc acie certatum est; plurimi Romanorum, iam ipsa paucitate miserorum et adhuc illo furore insanientium, caesi sunt.

Albanorum ciuitas, obsidione oppugnata atque excruciata fame ultima, miserabilium reliquiarum deditione seruata est; ubi tunc Scipio, Lepidi filius, captus atque occisus est. Brutus in cisalpinam Galliam fugiens persequente Pompeio apud Regium interfectus est.