Historiae Adversum Paganos

quattuor milia autem Italici uiri ex ea caede profugi iugum montis [*]( AVCTORES § 16 Liuius libro ut uid. 73 § 17—§ 21 Liuius 74 (ad § 17 cf. Periocha) ) [*]( 1 ercitn Ra |- imperator om. D 2 saga] LPB\'D sagã B7 || erroris D 3 exhorto Pa || sociali (eoci in ras. ampliore) P sotiali R1 || sumserat PD || hac] ac D || arridente PRD || adque LP1R1 5 marrorom D || caecidit PRD || vn PR || ∗∗armis B || sylla LPRD || XXIIII PB 6 eserniam LPR aeserniam D || ubi artissima (nbi arti in fas. m. 2) \' B || arti essima P 7 miles L || praemebantur LPaR1 8 eotiosqae R1 sotiasque D || gn- L gneus PRD || pο̃∗peius P 9 laticlauiae L 10 cqtera ante ras. B || dignitas L* || totas L 11 nietoriae L || respirante] LPRD respirans h; cf. Grubitz || sumsisse P 12 portius B || praetor (o m. 2, ex e 9) B || etruscos (o ex u corr. am. I) L & rusticos (o in u m. 2) B || plosins PB 13 impenso Rs || difflcilimo L 14 gn- L gneo PRD || punpeio D || lucio PRD || portio R || conss- L consul- B 15 obsedit ascalum (t as in ras.) P || asculum] D ascalum LR n ciuitate P* || nec tamen] nee|| L 17 xvm PR II mil. P || marrorum D 18 frauco] LPBD; Franco v || tria] tri D || quatuor D IIII PR 19 antem milia v )

namque ita, ut attoniti timore hostium steterant, alii stirpibus uel saxis reclines, alii armis suis innitentes, patentibus cuncti oculis dentibusque nudatis uiuentium in modum uisebantur; nec ullum erat procul intuentibus mortis indicium nisi diuturna immobilitas, quam nullo modo humanae uitae uegetatio diu perpeti potest.

eadem die Picentes congressi et uicti sunt, quorum dux Vidacilius conuocatis principibus suis post magnificas epulas largaque pocula cunctos ad exemplum sui prouocans hausto ueneno absumptus est, cunctis factum eius laudantibus sed nemine subsequente.

Anno ab Yrbe condita DCLXI cam ad obsidendos Pompeios Romanus isset exercitus et Postumius Albinus uir consularis, tunc L. Sullae legatus, intolerabili superbia omnium in se militum odia suscitasset, lapidibus occisus est.

Sulla consul ciuilem cruorem non nisi hostili sanguine expiari posse testatus est: cuius rei conscientia permotus exercitus ita pugnam adortus est, ut sibi unusquisque pereundum uideret nisi uicisset. decem et octo milia Samnitium illo proelio caesa sunt; Iuuentium quoque, Italicum ducem, et magnum [*]( AVCTORES § 22 cum ad obBidendos—§ 24 Liuius 75 (cf. Per.) ) [*]( 1 coacti L || forte om. L || consederant (a ex o corr. a m. 1) L || ubi] ibi B 4 seclinis D || cunctis PR 5 uisaebantur P 7 imnobilitas PB\' 8 potest; Eadem (t; E ex t e ut uid., m. 2) R 9 uidacilius] LPBD; Iudacilius v 10 aepnlas B || sua (prima litterae u pars in ras., i add. m. 2) P 11 absum PR1 || lat dantibus (pr. t del. m. 1) P 13 ∙DC∙ mo ∙LX∙ mo primo L sezcentissimo sexagisimo primo D in quo hic uersus ANNO — SEXCENTISSImo litt. maiusc. rubris scr. est || ad (d in ras. m. 2) B || pompeius L ponpeius D 14 romanus (us in ras. m. 2) B 15 luci∗syllae (s in ras.; fuit fort. lucis yllae) P; haec L. Sullae et 17 consul fort. Orosii potius errori quam glossatori debentur || luci. (i 8. s. m. 2) a lucius D || syllae LRD || intolerabili* P intollerabili (pr. 1, er.) R_ 16 sylla LPR silla D 19 ∗unnusquisque P 20 decim et octo D XVIII. PR || samnicium D samnitum Ra || ∗∗∗illo P eo v 21 iuuentium] LPR iouentium D; corruptum ex 1. cluentium ; )

Porcius Cato consul Marianas copias habens cum aliquanta strenue gessisset, gloriatus est, C. Marium non maiora fecisse, et ob hoc, cum ad lacum Fucinum contra Marsos bellum gereret, a filio C. Marii in tumultu belli quasi ab incerto auctore prostratus est.

C. Gabinius legatus in expugnatione hostilium castrorum interfectus est. Marrucini Vestinique Sulpicio legato Pompei persequente uastati sunt. Popaedius et Obsidius, Italici imperatores, ab eodem Sulpicio apud flumen Teanum horribili proelio oppressi et occisi sunt.

Pompeius Asculum ingressus praefectos centuriones cunctosque principes eorum uirgis cecidit securique percussit, seruos praedamque omnem sub hasta uendidit, reliquos liberos quidem sed nudos et egentes abire praecepit; et cum de hac praeda opitulationem aliquam in usum stipendii publici senatus fore speraret, nihil tamen Pompeius ex ea egenti aerario contulit.

namque eodem tempore cum penitus exhaustum esset aerarium et ad stipendium frumenti deesset expensa, loca publica quae in circuitu Capitolii pontificibus auguribus decemuiris et flaminibus in possessionem tradita erant, cogente inopia uendita sunt et sufficiens pecuniae modus, qui ad tempus inopiae subsidio esset, acceptus est.