Historiae Adversum Paganos
Orosius, Paulus
Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.
qua populus necessitatis atrocitate permotus et periculo libertatis admonitus montem Auentinum occupauit armatus. nec tueri libertatem armis destitit, nisi postquam se coniuratorum conspiratio ipsis quoque honoribus abdicauit.
Tertia et quinta post centesimam olympiade per totum fere annum tam crebri tamque etiam graues in Italia terrae motus [*]( AVCTORES § 6 Liu. 3, 44.48.50 § 5 § 7 Liu. 3, 49 § 1; 50 § 11-13; 54 § 6 § 8 tertia—olympiade ? || crebri sqq.] Liu. 4, 21 § 5 exceptis illis ut de inn.—adsiduis Roma .. fatigaretur Oro- nanis ) [*]( 1 praesuebant P praesu*|mebant R || repente.singuli (s al. fort. m) R 2 cęterisque R* || imperatoriis] LPRBmD (-tur- D) imperauris B* imperii v 3 improbae] LD inprobae PRB || incoepto PR || ablegata] LP oblegata R* obligata RbB 5 decim B || gentes (er. e) R || prima B 6 quoddeponere R || iadem] LPR iuisdem B hisdem D 7 maximam] LPBBD maxima v || appi P. 1 non R) apii D || claudi PRl 8 uerginiae] B (ue in ui corr.) nergimii**P uirgineae L uirgeniae B || uirgini* R 9 causam] cuam P cnram R || uerginins] PR* uirgenius Bm uirginius LRl de lirgeniae B* 10 et om. B || decoris (de s. 8. m. 2) L 11 perstrauit D || qua] quia (i expunctum m. 1* aut 1b, deinde a m. 2 linea traiectumet q in Q mut.) L 13 occupauit (it in ras.) P occupanit (t m. 1) D || ita uerbum armatns deainit B || tneri] uiri D 16 tertia] LPRDG1 Decima G3 || centensimam P || olympiadem PD olimpiadem R 17 etiam om. L ) [*]( V ) [*]( 8 )
deinde ita iugis et torrida siccitas fuit, ut praesentis tunc futurique anni
spem gignendis terrae tructibus abnegarit, lsdemque temporibus cum Fidenates hostes maximorum auxiliorum manu stipante terribiles Romanis arcibus imminerent, Aemilius tertium dictator magnam mali molem ipsis Fidenis uix captis depulit et sanauit.
tanta in ipsis erat malorum animorumque contentio, ut uel domesticas clades superfusa forinsecus bella oblitterarent uel post damna bellorum indutias relaxatas diuersae pestes caelo terraque excandescentes incessabili infestatione corrumperent.
Sicilia ab initio patria Cyclopum et post eos semper nutrix tyrannorum fuit, saepe etiam captiua seruorum, quorum primi carnibus hominum, medii cruciatibus, postremi mortibus pascebantur, excepto eo, quod externis bellis aut praeda habebatur aut praemium.
haec, ut quam breuissime absoluam, requiem malorum nisi nunc nescit, immo, ut euidentius diuersitates temporum declarentur, sicut antea uel intestinos uel externos tumultus perpessa est inter omnes sola semper, ita
nunc ex omnibus sola numquam. nam etiam — ut sileam de [*]( AVCTORES § 9 Liu. 4, 30 § 7 sqq., exceptis nt praesentis-abnegarit Orosianis § 10 Liu. 4, 31-34 cap. 14 § 1 Sicilia-seruorum Iustin. 4, 2 § 2.3.5 || quorum primi-§ 3 Orosim ) [*]( EXPILATORKS 13 patria- tyrannorum compilauit Isidorus Orig. 14, 6, 33- ) [*]( 1 ut de] ex unde corr. P, t fort. in ras. in R || ac] a D 2 -que (e in ras.) R || assiduis (pr. 8 in ras.) R 4 fructib; (b; tn ras. ? ) B || hisdemque PRD hisdem L 5 stipante] LPRD etipantes h 6 imminerent] D imminerent (a. e fort. accentus) L inminerent PR || tertium] P* (sic -iũ) tertius LPbR tercius D, fort. tertius scripsit Orosius, male interpretatus auctoris sui verba (dictatorem tertium Liu. 4, 32 § 7) 8 animorumque sed s. s. armorum R 9 forenBecus L 10 dã*na. (er. p) R || pestis L 11 terraeque D || infestinatione L 17 premio P (sed praemium R) || breuissime R 20 solo PaR1 21 ex] et L || numquam] LPRXD numquam patitur R2ν )
igitur — ut praetermittam interim de tyrannis, quorum mox qui fuit ultor successor effectus est — medio tempore, hoc est anno ab Vrbe condita CCCXXXV, cum Regini apud Siciliam discordia laborarent ciuitasque per dissensionem diuisa in duas partes esset, pars una ueteranos ab Himera urbe Siciliae in auxilium uocauit.
porro illi, pulsis cinitate primum his contra quos inplorabantur, deinde mox caesis etiam illis quibus ad auxiliandum conuenerant, urbem cum coniugibus ac liberis sociorum occupauere, ausi facinus nulli tyranno comparandum:
quippe cum Reginis quiduis perpeti satius fuerit, quam ut ultro inuitarent, quibus patriam coniuges liberos ac penates ipsi extorres ad praedam relinquerent.
At etiam Catinienses cum Syracusanos graues infestosque [*]( AVCTOBES § 4 de tyrannis cf. Iustin. 4, 2 § 6 || medio tempore ... cum Regini - § 6 Iustin. 4, 3 § 1-3 § 4 hoc est - cccxxxv cf. Eus. 1597 (1598 cod. F) § 7—§ 9 Iustinus 4, 3 § 4-7 ) [*]( 2 aethna] LPR ethna D || quae] qui. P 3 adque LP*R*D 4 specie R speciae D 5 quorum] R2Dv quo LPR1 || qui fuit om. sed in mg. add. m. 1 D 6 anno s. s. m. 1 D 7 ccc mo xxx quinto- L trecentesilmo trice∗∗∗simo quinto (er. nti) D ccc∗xxv (er. x esse potest) P -cco-xxv (x s. s. m. 1) R || regini] LPDl regni B || aput P* 8 -que] q; in asqu, deinde in oqu corr. B || dissensionem (8 alt. in ras. al. m.) R || diuisas L || in] inter L 10 illi\' (B m. 2) P illis D || ciuitate pulsis D 11 inplorabuntur L n caecis D || auxilium PR 12 cum om. D || ac] L et PRD || t sociorum (c ex t) R 13 cumparandum D 14 regnis R || quiduis] Gf et in uno ex meis exempll. ed. 1738 h quιόquιόΝuis L quidquid nis (prima i in ras.) P quicquid uis (c ex corr.) R quidquid uis D et ed. 1738 (in plerisque exempU.) et 1767 h, haud dubie ditto- grapkia natum ut permulta apud Orosium, quare nolim quidquid a suis corrigere || nt om. D 15 extorres (o ex u corr.) L 17 at] ad P1 || catinienges (e altera ex i corr. m. 1 aut 2) L catinenses PR catenenses D || Byracosanos P siracosanos D ) [*]( 8* )
et quoniam Athenienses qui missi erant caesis hostibus prospera initia sumpserant, maiores copias robustioremque exercitum cum Lachete et Chariade ducibus in Siciliam reduxerunt.
sed Catinienses, belli taedio permoti, cum Syracusanis foedus ineunt, auxilia Atheniensium spernunt;
post autem, Syracusams condiciones paois meditatione dominationis transgredientibus, denuo legatos Athenas mittunt, qui capillo barbaque squalidi et lugubribus induti misericordiam atque auxilium et sermone et habitu precarentur.
igitur magna ciassis instruitur ducibus Nicia et Lamacho, tantisque uiribus Sicilia repetitur, ut suffragia sua et hi timerent, qui impetrauissent.
Athenienses -duas ilico pedestres pugnas secundis successibus faciunt, confectos in urbe hostes et obiecta classe circumdatos terra marique concludunt.
at Syracusani fractis fessisque rebus auxilium a Lacedaemoniis petunt. a quibus mox mittitur Gylippus, solus quidem sed in [*]( AVCTORES § 10—17 Iustin. 4, 4 exceptis § 17 ita sub — exsequuntur Orosianis ) [*]( 2 in structam L 3 sicilia L 4 siracuBanam D || lachedemoniis P lacedem. (c al. m. ex ch) R 5 athenienses (e altera ex i corr. m. 1 aut 2) L atheniensis D 6 sumserant PD 7 robum atioreq; (m m. 21 P || lachę de B lachet- D || chariade] D thariade L cariade PB Charoeade v, cf. Ruehl Iahrb. f. Phil. Supple 6 p. 36 8 cathenienses L catinenses P cathenenses (e pr. ita i corr.) R catenensis D || belli∗∗∗tedio (i et tę al m. in ras.) R 9 syracusanoB L siracusanis D 10 siracusanis D || conditiones B 12 cabillus D || barbasque L*. || squalidi (s ai. m.) B || lug*ubribuB B 13 adque P*D 14 nicea PB 15 lamatho L 16 hi. (er. i) R inpetranissent PR 17 confectos] LPR confectus D confectosque (et urbi pro in urbe T) TX,h confertosque v 18 casse R* 19 ad P*R* || siracusani D || fra.ctis P fructis (u in a m. 1) D || lachedemoniis PR1 lacedem. R2 20 gilippos D )
deinde duobus proelus uictus nec territus, tertio congressu Lamachum occidit, hostes in fugam uertit, socios obsidione liberauit.
hinc Athenienses terrestri proelio uicti, experimenta maris ineunt et nauali certamine congredi parant; quo cognito Gylippus classem instructam a Lacedaemoniis arcessit;