Historiae Adversum Paganos

Ego sicut inclitas quondam urbes igne caelesti flagrasse concesserim, ita halitu lacus infici terram et corrumpi reor.

quo dicto inuitus licet de exustis urbibus, quae procul dubio peccatorum noxa conflagrauerunt, et scisse se et concessisse confessus palam prodidit non sibi cognitionis fidem defuisse sed exprimendae fidei uoluntatem. quod nunc a me plenius proferetur.

In confinio Arabiae et Palaestinae, qua dimissi altrinsecus montes subiectis campis excipiuntur, quinque ciuitates fuere [*]( AVCTORES § 6-10 Genesis (18.) 19 et ignotus ) [*]( 1 sed (d ex t corr.) P et Taciti codex || specię Pa ∗∗speci∗e ή| pone i erasa a; fi m. 2 add. R speciae D || solidi C fort. ex corr. add.) PR soledam D 2 frugiaferam Bl fructiferam Bm || perdedisse D 3 quasi (i m. 2 add.) R 4 expraeserit B || uelad B || consilii∗ (s ut vide er.) B consiliae D || subicit] D citsubie∗∗∗ (cit m. 2) P subiecit (corr. 2) B subiecit B 5 inclitas (cl ab al. m. retractatae ut a d clarius distinguerentur; in marg. f incensas m. 2) R inditas PBDA indicas Taciti codex || condam D || urbis D || igni B || celeste D 6 concez serim P concesserem D consenserim B || alitus B || infici prima i in ras. P imfici B 7 corumpereor P || inuitus licet tus licet in ras.) P || exusti∗s P 8 conflagrauerant B 9 scisse se et concessisse] scissepe et D scisse B || confessus] confusus D conr fesaum B || prudidit (tertia littera periit lacuna; fuisse u uid.) D 10 non] et non B || cog∗∗∗nitionis (g in ras.) P cognicionis D || 8& P1 se (com. cum sqq.) B* || experimendae B pnmendae (corr. m. 2) P expri deprimendę (eras. i et 8. s. 0 2, deinde 8. 8. expri; ę 2 ex e) R 11 a me nunc BDh || proferitur D 12 palestinae PBBD || quo B || dimissi] Av dimisi# (in fine s erasa) P dimissis BB (s fin. in ras. al. m. in B) demissea D || altrissecua B 13 montes] PR1Av montibus R2B montebus D || subiectis campis R || •u• B || ciuitatis D )

sed Segor ex his parua, illae amplae et magnae, quippe quibus et soli fecunditas suberat et Iordanes fluuius, per plana diffusus ac peropportune diuisus, augmentis ubertatis inpendebatur.

huic uniuersae regioni, bonis male utenti, abundantia rerum causa malorum fuit. ex abundantia enim luxuria, ex luxuria foedae libidines adoleuere, adeo ut masculi in masculos operantes turpitudinem ne consideratis quidem locis condicionibus aetatibusque proruerent.

itaque iratus Deus pluit super hanc terram ignem et sulphur totamque regionem cum populis atque urbibus exustam, testem iudicii sui futuram, aeterna perditione damnauit,

ut nunc quoque adpareat quidem forma regionis sed inueniatur regio cineris, mediamque conuallem, quam Iordanes inrigauerat, nunc mare superfusum tegat.

tantumque [*]( AVCTORES 1 Sodoma-Segor cf. Genesis 14, 2.8, Africanus ap. Sync. p. 188 Bonn § 8 fort. Sapient. 10, 7.8 9 pluit -10 urbibus Genesis 19, 24 13 mediamque —14 mare Genesis 14, 3 ) [*]( 1 gumurra B gomurra D II adame P adamae R || seboin B || n secor sed secor D 2 fecuditas P faecunditas B \'3 lordanes P iordanis R\'BDv II defusus B || peropportune] sh per oportuna PRB peroportuna D 4 impendebatur R2D || unUuersae R 5 regione D || habnndantia B ∗∗bundantia (corr m. 2) P * abundantia (eras. a) R 6 habundantia B II luxoria PRlD luxoriae B || ex luxoria PRlD to om. B II foede libidinis D 7 mascoli in mascolus D \' 8 turpi dinem (tu al.) R || nec R2BD || considerantis D || conditionibus, R II aetatu*busque P 9 proruerint Rl II iratus est B II pluuit B 10 sulpor P II adque PaB 11 aeterna (a fin. ex e corr.) P || perdicione D 12 dampnauit RB (sed p er. in R) II appareat PRB 13 post regio cineris aut post damnauit (ut Paris. 4878 8. XIII) aut post tegat (ut Xt) addunt haec: illic (illicque X,) poma uirentia et formatos (-tl X,) Quarum racemos (-mi X1 -mus X1), ut (om. X1) edentibus (s. 8. al edendi m. 1 aut 2 G) gignant (generent G generat X1) cupiditatem, si carpas, fatiscunt (facescunt XI) in cinerem fumumque excitant quasi adhuc (om. XaZ) ardeant interpolata ex Hegesippo 4, 18 S, uelut GX1 (hic in marg.) X,, et Z II cyneris B || lordanes P iordanis RBDv 14 inrigauerat] BD irrigauerat R* mruguerat (corr. m. i) P inriguerat R1 II tegat (t prior in ras.) P. )

Itaque nunc si placet hi, qui in Christum, quem nos iudicem saeculorum ostendimus, quantum in ipsis est sputa coniciunt, inter Sodomam et Romam discernant causas et conferant poenas; quae a me uel maxime ob hoc retractandae non sunt, quia omnibus notae sunt.

et tamen quam libenter sententias eorum acciperem, si illi fideliter ita ut sentiunt faterentur.

quamquam quia de temporibus Christianis rari et hoc in angulis murmurent, non usque adeo moleste accipiendum putem, cum totius populi Romani consona uoce parique iudicio sensus ac sermo sit cognitus.

adeo autem paruo quodam et leui motu haesitasse erga se parumper consuetudinem uoluptatum indubitatissime contestatus est, ut libere conclamaret, Si [*]( AVCTORES § 4 cf. Oros. 1, 21 § 17 ) [*]( 1 potatur D || diuine D || indignationi B || accesum B 2 p~prot (p s. 8. al.) B || ille D || utentis D || fractibus Bx || misericordiarum] ? (I, teste h, Ys) h miseriaram P2R1BA meseriaram D miseriam P1R1 3 nutrimento PR || fecerant D || ipsa om. B 4 quae] q: D || eiaitatis (alt. t ex s statim corr. m. 1) D 5 oppressa] PB obpnesa B opressa D || dampnationem BR (sed p er. in R) damnadonem D || communi in cam omni corr. m. 2 B 6 aspectui P2RaD upectum Pl aspecta BbB (i eras. in R) Sequentia continuantur non inchoato uersu novo in PRBD 7 hi] RD hii PBA 9 pęnas D 10 maximae D II non om. m. 1 sed eadem add. P 11 note (e in ę m. 2) B 12 acceperem P*BD acciperim (ci in ce al. m.) R II ille D || ∗∗ita PR 13 quen∗quã (n ex m) B || quia] quis (erosa a non d) P quid R1BDA quicquid R2 quod EmZh || de om. B 14 murmorent D murmurant q (uelut 0) II molestae D || accipiendum (e ex u statim corr. m. 1) D || putem in putemus corr. m. 2 R 15 tocius D || mani P || idicio B 16 par∗uo (t eras.) P 17 hesitaese (-sse̢ R1) PB1 || uoloptatum] AGv aoluntatum PRBD || indubitantis- sine B 18 conteet.atus ό (corr. m. 1) P II receperet B )

nisi forte, ut se habet apud plerosque hoc praecipue tempore qui ex longa requie uel paruam obortam sollicitudinem intolerabilem laborem putant, hasce clementissimas admonitiones quibus omnes aliquando perstringimur aliorum punitionibus auditis lectisque praeponunt.

quos saltem de hoc ipso exitu Sodomorum et Gomorraeorum moneo, ut discere atque intellegere queant, qualiter Deus peccatores punierit, qualiter punire possit, qualiter puniturus sit.

Anno ante urbem conditam MLXX Telchises et Caryathii peruicax proelium aduersus Foroneum, regem Argiuorum, et Parrhasios ancipiti spe sine fructu uictoriae gesserunt.

[*]( AVCTORES cap. 7 § 1 MLXX cf. Moerner p. 87 || Telch. sqq. cf. Eus. a. Abr. 230 || § 2 cf. Eus. 280 )[*]( 2 romae om. B || guthorum B || concedantur B conoidatur D || expectare PR1 3 apud (d ex t corr.) P c suctudoapud (al. m. s. s.) R (consuetudo apud TVXi fortitudo apud Z) || plerusque D 4 paruam] parum D || obortam R oborta D || sollicitudinem PRD 5 into∗lerabilem (er. 1) R intollerabilem D intulerabilem B || potant D || hasce] RD has∗∗ P has Bv || clementissimas.. P 6 admonicionis D || perstringimur] Bv perstringemur D pręstringimur PA praeatringimnr R 7 punicionibus D || | p̃ ponunt (p al. m.) R prepo- nunt D || saltim PRlBD 8 orsodomũ (or al.) R || gomorreorum PRB gomnrreorum D || mnneo Bm || ut 8. ltn. add. m. 1 P || nerdiscere (ner m. 2) R 9 adque PaB || uerba peccatores-10 possit qualiter om. PR || peccatoris D || punieret D 10 uerba pnnire possit qualiter om. D 11 a. a. u. c.] correxi ante annos urbis (s in ras. duar. circ. litt. P) conditae (-te D) PRBD || MLXX B I. LXX P I.LXX. R (sic 1 ubique PR) mille septuaginta D || thelchises PRA telceses B thecises D || charjathii A charsathii PRlD athcharsat hii R* carasathi B (ϰαϱοιαται Sync., caryatis casu dat. Hier. cod. M; cf. Scaliger ad Euseb. p. 20, Gutschmid, Jahrb. f. Phil. 95 p. 683) 12 peruicax (ui ex ai corr.) P || foroneum] PR fnruneum D furonem B || argiorum B 13 parrhasios] parrhassios D parphasios PA parachasios B paphasios R; parrasios uel parasios codd. Hier.; parapasios v, item sed parrhasios commendans h || ancepetis ancipeti spe D || uicturiae D )

Anno ante urbem conditam MXL in Achaia saeuum diluuium uastatione plurima totius paene prouinciae fuit. quod quia Ogygii, qui tunc Eleusinae conditor et rex erat, temporibus effusum est, nomen loco ac tempori dedit.

Anno ante urbem conditam MVIII fuisse apud Aegyptum [*]( AVCTORES 1 patria profugi] έϰπεσόντεςΠελοποννήσου Sync., emisso regno suo codex Fuxensis (». e. Vat. Beg. 660; wid. Schoene uol. I app. p. 111); ceteri Hieronymi codices omittunt § 3 in Achaia item cod. Fux. ad a. 2600 (de Attica narrant Africanus ed. Bouth p. 138, 3; 161, 8; 163,11 et Eusebius cum Hier.) || 6 uastatione plurima cf. Africanus p. 159, 1; 161, 7 Bouth || 7 Ogyg.— Eleusinae conditor Africanus p. 159, 13 et Fers. 260* || rez cf. Sync. p. 126, 18 Bonn II nomen .. dedit cf. Africanus p. 168, 17 sg. Bouth ) [*]( EXPILATORES 5 in Achaia — 8 dedit excerpsit Isidorus Orig. 13, 22,3 9 ante—Aegyptum.. 52, 5 Amasis (amosis SVLP.) .. 8 Ioseph compilauit Seuerus chron. p. 452 ) [*]( 1 thelchises PRA thelcises D thalceses B; h. l. -ines Hieronymi co- dices || post] et carpathii post v || paulolum DB* || profngi in ras. m. 2 et supra gi nonnihil erasum (fu?) P (p Q m. 1) 2 -que] -quae D II quia] PBBD quod h || paenitus PB (sed a er. et demceps unius sersus duae partes erasae sunt in B) || congresu B congresso D || h acius D || humane D 3 habitacionis D || rodum P rohdum B || insulam quae] insolamq: D || offiussa] PRaA offiusa Bb obfasa B efuia D 4 antea | ∗ R ante B || tuta sed a in ras. P tutaE R tota BD tutam h || possessione] PRD possesione B possessionem h || coepersnt PB Deinceps spatium et nouus u. in P 5 ANTE usque ACHAIA 8 litteris maiusc. in B || a. a. n. c.] correxi ante annos nrbis M B) condite (-tę R2) PBBDv || mille quadragenta D || saeuum] seum B || diluῐum B 6 uastacione D || pluma D || totius paene « [eras. ne) P totius p.ene (er. a) R tocius paene ∗∗∗∗∗ I (4 uel 5 lite. er.) D paene totius B 7 ogygii] PBBD ogigi RM oggii 2 || conditur D 8 tempore D 9 anno ante urbem conditam M-vm B Anno ab nrbg conditi millesimo octauo D ante annos urbis conditae I.VIII. PR ante annos conditae urbis XVIII v || aput D ) [*]( V. ) [*]( 4 )