Historiae Adversum Paganos
Orosius, Paulus
Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.
Astyages, uirili prole uacuus, Cyrum nepotem apud Persas genitum habuit. sed Cyrus mox ut adoleuit congregata Persarum manu auo certamen indixit.
porro Astyages oblitus sceleris sui quod in Harpalum dudum admiserat, cum filium eius unicum et paruulum interfecit epulandumque patri [*]( AVCTORES § 2 et 3 ignotus § 4 et 5 ignotus (Pompeius Trogus ? cf. Ruehl, Iahrb. f. Philol. Suppl. 6 p. 158) § 6 ignotus (cf. Iustin. 1, 4 et 5) § 7 Porro — admiserat Iustin. 1, 6 § 8 || filium -adposuit Iustm. 1, 5 § 6 ) [*](1 et oictus om. D || uictus om. B || ardente D || exim B 2 asyriorum B assiriorum D || moedos B 3 scatiscentibus D || di.serere (fr. s) R disserire D 4 uiditur D n uarius D || schytaa L || chaldeosque LR2BD caldeosque PBl 5 moedos B midus D || rediit B 6 quantae ėl̇ȧd̈ėṡ L quante D || ruine D 7 tociens D || regna om. B 8 moedis B || fraortes L fraortis D fraorthes: P frahortes B froartes B froartes regnauit ann XXII index marginis fc (saec. IX) L || imperitauit (corr. ipsa m. 1) P || assyriorum persarumque] L persarum assyriorumque (assir. D asyr. B) PRBDv 9 ΧΧΙΙ· A P ·ΧΧΙΙ· R uiginti et duo LD xx et duos B || consumsit D || post w ras. add. m. 2 P 11 inmoratus P B || astiagi B astiage D 12 astiages BD || uacuus ex uaciuus corr. B || cirum B || aput P* 13 genitum] uagentium D || cirus B || adolauit Pa 14 auo in ras. ampl. P || astiages BD astyges Ra 15 scelerus Ra || harpalamJ PR arpalum LBD harpagum v (item 6 8) || admisserat B 16. pp.ruolum D || interficit B || adpossuit B apposuit (ap ex ad al. m.) B )
properauit — huius ergo facti immemor, ipsi Harpalo summam belli committit, qui acceptum exercitum statim Cyro per proditionem tradit. quo conperto Astyages raptis secum copiis in Persas ipse proficiscitur acriusque certamen instaurat, proposito suis, metu si quis e proelio cedere moliretur, ferro exciperetur.
qua necessitate instanter Medis pugnantibus pulsa iterum Persarum acies cum paulatim cederet, matres et uxores eorum obuiam occurrunt, orant in proelium reuertantur; cunctantibus sublata ueste obscena corporis ostendunt quaerentes, num in uteros matrum uel uxorum uellent refugere.
quo facto erubescentes in proelium redeunt et facta inpressione quos fugiebant fugere conpellunt. ibi tunc Astyages capitur, cui Cyrus nil aliud quam regnum abstulit, eumque maximae Hyrcanorum genti praeposuit. in Medos uero reuerti ipse noluit. is finis [*]( AVCTORES § 7 ac ne-inproperauit ignotus § 8 Iustin, 1, 6 § 8-10 §. 9 et 10 Iustin. 1, 6 § 12-17 ) [*]( 1 infelicidsime (-ile- D) BD || orbitate D orbitatis B || felez BD || Bubtraherit D 2 infamis D || aepolas B || ostenses D || improperauit D inproperabit P1R2 inproperabat P\' 3 immemori D inmemor PBB || ipse Bm || harpalo] LPB arpalo BD 4 conmittit B || qui in ros. P quia B || captum B coeptum in ras. P || cypro L ciro B || pditionem (p 8. s.) B prodicionem D 5 tradidit R2B traditur B1 || quod D || conperto] LPRaB cö∗perto Rb comperto D || astiages BD || copies D 6 acriusquae P* || propossito B proposeto D 7 post metn interpungebatur v; correxi ego || n si quis B || e B om. B || moleretur D || ezceperetnr D 9 cederit D || matris D || uxoris D 10 in] ut in RbB || proelio D 11 obscena] LPBD et obscenas B || querentes D 12 num] numquid B || nterns D || nellent refugire (sic) quo bis scripta D 11 reffagere B 13 erubiscentis D || proelio D || mpraessione P inpraesione B 14 fngire D || conpellunt] LPRBD || aastyges B astiages BD || cirus B 15 nil] L\' et L\' hinil L* nihil PBBDv || abstullit D || maxime L2D || hircanorum B bircanorum D 16 preposait D praepossuit B || ipse reuerti PB || his La (aut L2) is. (s.s. t hic) B )
sed ciuitates, quae tributariae Medorum erant, a Cyro defecerunt: quae res Cyro multorum bellorum causa et origo exstitit.
Ea tempestate Phalaris Siculus Agrigentinos arrepta tyrannide populabatur.
qui crudelis mente, commentis crudelior, omnia nefarie in innocentes agens, inuenit aliquando quem iuste puniret iniustus.
nam Perillus quidam aeris opifex adfectans tyranni amicitiam, aptum munus crudelitati illius ratus, taurum aeneum fecit, cui fabre ianuam e latere conposuit, quae ad contrudendos damnatos receptui foret: ut cum inclusus ibidem subiectis ignibus torreretur, sonum uocis extortae capacitas concaui aeris augeret pulsuque ferali conpetens imagini murmur emitteret, nefarioque spectaculo mugitus pecudis, non [*]( AVCTORES § 11 Iustin. 1, 7 § 2 cap. 20 § 1 ea temp. cf. Eus. 1457 || Phalaris-tyrannide cf. Eus. (1366.1393) 14491 (= Armen. 1446), tIbi Agrigentini non memorantur nisi ab cod Fux., uerB. Armen., Synedlo § 3 ignotus 11 subiectis ign. torr.... 13 mugitue.. p. 74, 1 gemitus cf. Sil. Ital. 14, 213 sq. ) [*]( EXPILATORES 4 Phalaris .. 7 Perillns .. 9 taurum—fecit compi- lauit Seuerus Chron. p. 462 ) [*]( 1 moedorum B n ciuiw D || tnbitanae P || moedorum B || ad uerba moedorum erant a a deflcerunt q. r. Utteras a et gi in marg. corrector adscripsit in B (quarum itta a ad deficerunt uid. spectare) 3 extitit PBD 4 nullo spatio P Ea (E ante lin. posita) B || falaria d* PBBD || agrigentinus (rig in ras. ex entin m. 1) D || tyranni depopulabatar B tyrannι· de populabatur D 5 crudilis D || commentos P cömentis B conmentis B || orudilior D 6 omni B || nefarie] L nefariae P nefarię (sed ę in e corr.) B nefaria BDh || in om. B || innocentia D || agena om. D 7 per illos B perilus D perillius B || opi B || affectans PBBD (e ex se corr. B) 8 tyr∗anni (er. r) B tyrranni D u crndilitate D 9 aereum BD || fabre] LRhB fabri D faber PRa fabricae ∗ςh II eonposuit] LPD cο̃∗posuit (er. n) R possuit B 10 eontrudendos (u ex corr. et ras.) B || damnatua D || forit D 11 ignebus D || capacetas D 12 augerit D || competens BbD || ymagini B ima ni D 13 aduersum -mur—mugitus in marg. quae quod wid. pertinere ad que B || murmure mitteret D || «emitteret B H nefarioque q̱ D )
sed Phalaris, factum amplexus factorem exsecratus, et ultioni materiam praebuit et crudelitati: nam ipsum opificem sua inuentione puniuit.