Octavius

illic uocabulis opus est, cum per singulos propriis appellationum insignibus multitudo dirimenda est:\' Deo, qui solus est, Dei uocabulum totum est. quem si patrem dixero, carnalem opineris, si regem, terrenam [*]( 2 desiit Vrsinus (ex Cypriano l. c. 5, 2): discessit Pr 3 thebano- rum permortuam Pr, em. Meursius et Rigaltius ex Cypriano l. c.: sic Thebanorum germanitas rupta 6 fortuna duos Heumann probabiliter; ef. Lucan. Z, 109 et Flor. II, 13 (IV, 2) §. 14: sic de principatu laborabant, tamquam duos tanti imperii fortuna non caperet II coepit r II rei unus est apibus Cypr. I. c. 8 s. maiestatem VaMen: s. potestatem Pr, summam (om. potestatem) diuidi Dauieius; cf. Cypr. I. c. 8: ncque enim illa sublimitas potest habere consortem, cum sola omnem teneat potestatem 11 prestet P 12 inbeat - dispenset - consummet Dauisiua 14 compraehendi r j) tactu purior est addiderunt Canterus (V. L. 1, 7) et Vrsinus ex Cypriano 5, 5; huius coli loco potest, quo recte caret Oyprianus, perperam irrepsisse aut ex purior est deprauatum esse uide- tur 16 uero P corr. e uerbo 20 dei Vrsinus; at u. Cypr. 5, 7, quamguam ibi quoque aliquot edd. genetiuum habent 22 cquia solus est dicit in simili loco Lactantius L D. I, 6,5 cf. I, 11\' VahUsn 23 terrenum opineris si regem carnalem susp. Pr; adiectiua terrenum et carnalem inui- cem transposuit Wopkens )

quid quod omnium de isto habeo consensum? audio uulgus: cum ad caelum manus tendunt, nihil aliud quam <Deum) dicunt et (Deus magnus est\' et \'Deus uerus est et (si Deus dederit/ uulgi iste naturalis sermo est an Christiani confitentis oratio? et qui Iouem principem uolunt, falluntur in nomine, sed de una potestate consentiunt.

Audio poetas quoque unum patrem diuum atque hominum praedicantes, et talem esse mortalium mentem qualem parens omnium diem induxerit. quid Mantuanus Maro ?

nonne apertius, proximius, uerius principio ait caelum ac terras et cetera mundi membra spiritus intus alit et infusa mens agitat, inde hominum pecudumque genus et quicquid aliud animalium? idem alio loco mentem istam et spiritum deum nominat. haec enim uerba sunt: deum namque ire per omnes terrasque tractusque maris caelumque profundum, unde homines et pecudes, unde imber et ignes.

quid aliud et a nobis Deus quam mens et ratio et spiritus praedicatur? recenseamus, si placet, disciplinam philosophorum: deprehendes eos, etsi sermonibus uariis, ipsis tamen rebus in hanc unam coire et conspirare sententiam.

omitto illos rudes et ueteres, qui de suis dictis sapientes esse meruerunt. sit Thales Milesius omnium primus, qui primus omnium de caelestibus disputauit. is [*]( 11 secundum Aen. VI, 724 aqq. 16 Georg. IIII, 221 sq. 18 Aen. I, 743. 20 sqq. ex Cic. de deor. nat. I, c. 10 sqq. ) [*]( 3 de histo P ante rasuram II audi Vonck, at cf. Cypr. de id. uan. 9: dici frequenter audimus: o deus! et deus uidet etc. 5 dtñ uerus P corr. in dns uerus (pro ds uerus) 8 audi Frsinws 10 diem induxerit Dauisius: diem duxerit P, deus induxerit r 11 uerius? Principio edd. 1\\ ac P: et r 13 quicquid alitur animo Vonch Spec. 140 15 uerba Vrsinus (sed hic sane causa eius uerba): uera Pr 18 unde hominum genus et pecudes Vergilius Âen. 1, 743; in Georg. 4, 223 siepergit: hinc pecudes, armenta, uiros, genus omne Cerarum etc. 19 aliud et P: aliud r II a] ad P ante rasuram 20 disciplinas Heumann 21 uarios malim 23 Si Thales r 24 primus omnium obelo notauit censor in Z. f. Philos. u. kath. Theol. 18,170 /I disputabit P1 II is autem VaKten: isdem P, idem r; is rerum Elmenhorst deletis uerbis milesius thales )

Anaximenes deinceps et post ApolloniatesDiogenes aera deum statuunt infinitum et inmensum: horum quoque similis de diuinitate consensio est.