In Hieremiam Prophetam Libri Sex

Non solum dominus peccatrices gentes subicit Nabuchodonosor, sed et apostolus de peccatoribus loquitur: quos tradidi satanae, ut discant non blasphemare; et in alio loco: tradidi huiuscemodi satanae in interitum carnis, ut spiritus saluus fiat. potestatibus quoque oboediendum monet non solum propter iram, sed et propter conscientiam, ne condemnemur ab eis.

[*]( 27, 9—11 (34,7-9) )Uos ergo nolite audire prophetas uestros et diuinos et somniatores et augures et maleficos, qui dicunt uobis: non seruietis regi Babylonis, quia mendacium prophetant uobis, ut longe faciant uos de terra uestra et eiciant uos et pereatis. gens autem, quae subiecerit ceruicem suam sub iugo regis Babylonis et ser uierit ei, dimittam eam in terra sua, dicit dominus, et colet eam et habitabit in ea.

Delirat et iu hoc loco allegoricus interpres et hortatur in caelesti positos Hierusalem, ne audiant prophetas suos atque diuinos, somniatores et augures et maleficos, sed ut potius seruiant Nabuchodonosor et corpus humilitatis assumant, [*](6 cf. Hier. 27 (34), 6. 7 (5) 8 I Tim. 1, 20 9 *I Cor. 5, 5 10 cf. Rom. 13, 1 11 *Rom. 13, 5 21 allegoricus interpres] scil. Origenes; cf. p. 333, 7 24 cf. Phil. 3, 21 ) [*](1 seruierat P 3 Babylonis] et add. v 4 pr. et alt. et] in add. Vulg. 5 eonsummam V 6 subiecit P,La.c. 7 et om. v 8 tradedi P sathanae V (= lin. 9) in interitu carne add. P plaaphemare M 9 tradedi M huiusmodi v 12 condemur L 15 seruiatis P 16 qui La.c. uos faciant Vulg. 17 gens autem] porro gens Vulg. 18 subieceret La.e. subicerit P 19 demittam Pp.c. 20 terram suam P colit P,LMAa.c. eam om. MVP,Aa.c. et s. u. L habitauit P,Ma.c. 21 deli∗∗rat D delerat V deliberat LAP deliberatąe M; cf. p. 229, 21. 275, 20. 299, 18. 346, 21 etc. ortatur P 22 caelestis Pa.r. 23 diuinos] et add. v 24 assummant V infantiam Erasmus v; sed cf. p. 397, 21 )

nos autem simpliciter exponamus et prophetas esse in gentibus, qui simulent se diuino spiritu uentura praedicere, et diuinos, de quibus et uulgare prouerbium est: \'aiunt diuinare sapientes\', et somniatores, qui imitantur Ioseph et Danihel, et augures, qui uolatu auium et oscinum uocibus faciendum quid uel non faciendum denuntiant, et maleficos, quos uel ueneficos possumus appellare uel daemonum fasmatibus seruientes, qui Hebraice dicuntur ‛chassane’.

omnes isti decipiunt\', inquit, cuos atque supplantant, ne seruiatis regi Babylonis’. multo enim melius est seruitutem sponte suscipere et amicum habere, cui seruias, et genitalem terram coiere quam ui et necessitate seruire captiuos.

[*]( 27, 12—15 34, 10—12) )Et ad Sedeciam, regem Iuda, locutus sum secundum omnia uerba haec dicens: subicite colla uestra sub iugo regis Babylonis et seruite ei et populo eius, et uiuetis. quare moriemini tu et populus tuus gladio, fame et peste, sicut locutus[*]( « cf. Hier. 1,5 10 cf. Donat. ad Ter. Hec. 696 )[*](1 haec v ficerint L 2 famulato P conditione AVP 3 reaersuras P habitatores V, (e ex o) M 4 sint Ma.e.m.2 dicetque Aa.c. se (s ex r) A, om. P 5 contempserint AVP contempserunt (a ex i) M 6 futurus La.c. demonas V daemones Pv in mando V spoa Ãa.e. 7 recepturus Ma.c. et eras. M 9 uentura] futnra v uulgari La.c. 10 que P mittantur Y 13 beneficos P 14 fantasmatibus (tas s. u. n2) MA phantasmatibus v cassane MP cassapbe v 15 inquit decipiunt r 16 seroitute La.c. suscepere Ma.c. 17 seroiatis r 18 quan (sic) P Icaptiuū∗ A captiuus VP,Mp.c. 19 ad om. V sedechiam AVP,Mp.c.m2 (= p. 338, 8) 20 secundumq L omaia] uniam (sic) La.c. subieeite L 21 iagum P,LMAa.e. regi F babyilonis La.c. 23 tatis M et add., sed eras. V gladio| et add. v cum Vnlg. )[*]( LIX. Hieron. in Hierem. )[*]( 22 )

nolite audire uerba prophetarum dicentium uobis: nolite seruire regi Babylonis, quia mendacium ipsi loquuntur uobis, quia non misi eos, ait dominus, et ipsi prophetant in nomine meo mendaciter, ut eiciam uos et pereatis tam uos quam prophetae, qui uaticinantur uobis.

Post uniuersas gentes transit ad Sedeciam, regem Iuda, et isdem. quibus gentibus comminatus est, sermonibus loquitur; neque enim meretur priuilegium gentis Israheliticae, qui ceteris gentibus aut similia aut maiora peccauit. denique quia audire contemsit populus perduellis, gladio, fame et peste consumtus est.

obseruandum autem in scriptura sancta, quod pro \'pseudoprophetis appellet ‛prophetas’, qui uaticinentur in nomine domini mendaciter. \'hoc autem faciunt, ut ego, inquit, ‛eiciam uos et pereatis tam uos quam prophetae, qui uaticinantur uobis’; et eorum igitur, qui decipiuntur, et eorum, q.ui decipiunt, similis interitus est.

hoc, quod de Hebraico posuimus: sub iugum regis Babylonis et seruite ei et populo eius, et uiuetis. quare moriemini tu et populus tuus gladio, fame et peste, sicut locutus est dominus ad gentem, quae seruire noluerit regi Babylonis? nolite audire uerba prophetarum dicentium uobis, in LXX non habetur: et idcirco ammoneo, ut prudens lector [*]( 8 cf. Hier. 27 (84), 6 (5)—11 (9) 10 cf. Xum. 16, 3 etc. 15 *Hier. 27 (34), 15 (12) 18 Hier. 27, *12. *13. 14 24 *Hier. 27, 12—14 ) [*]( 1 regis V 3 nolite seruire] non seruietia Vulg. rege A 4 locuntar V,La.c. 6 eiciamụs M eieciant L eiciant Pc cum Vulg.; cf. lin. 15, p. 339.13 pr. uos om.Ma.e. 8 hisdern LV eisdem (pr. e ex h) A iisdem v 10 priuilegi∗∗um (le s. u.) L gentes Ma.c. gen∗∗s Ap.r. mentis Ap.c.m3 israliticae (sic) L israhelitica. (t e s. a* m3) A hisrahel. Va.r. israbelite P quij ml et m3A qae Ap.c.m2 11 qui V,Ma.e.m2 contempsit MAV contempnit P 12 populos Ma.c. perduelles La.c. perducillis M,Aa.r. cocsumptus codd. (corr. L) 13 pro om. V 15 autem] inquit add. v ego inquit om. v eiciant La.c.,v deiciam Ы 17 alt. eorum] horum M,Ap.c.m3 18 de om. P 19 iugo Y (cf. etiam p. 337, 21) iugom (o ex u) M 21 gladio] et add. v dominus om. P )

[*]( 27,16.17 (34, 18) )Et ad sacerdotes et ad populum istum locutus sum dicens: haec dicit dominus: nolite audire uerba prophetarum uestrorum, qui prophetant uobis dicentes: ecce uasa domini reuertentur de Babylone nunc cito; mendacium enim prophetant t uobis b is. — hoc, quod posuimus \'nunc cito\', in LXX non habetur et illud, quod sequitur: — nolite audire eos, sed seruite regi Babylonis, ut uiuatis! quare datur haec ciuitas in solitudine?

Post gentes autem et regem sacerdotibus loquitur et populo, quia iam prophetis supra interitum nuntiauerat dicens: ut eiciam uos et pereatis tam uos quam prophetae, qui uaticinantur uobis. loquitur autem eadem, quae locutus fuerat regi et gentibus, ne audiant uerba prophetarum suorum et dicant uasa templo domini reportanda iam nunc, quae cum Iechonia principibusque et matre eius fuerant asportata, monetque, ut deseruiant regi Babylonis et uiuant et ciuitas sponte subiecta nequaquam tradatur incendio. et in hoc clementia domini leniori poenae tradere, ne sustineant grauiorem.