In Hieremiam Prophetam Libri Sex

denique usque hodie urbis Babylonis reliquiae tantum manent et posuit illam dominus in solitudinem sempiternam et [*]( 4 Ioh. 5, 35 5 *Ps. 118, 105 6 *Hier. 25, 11 8 cf. Hier. 17, 11 21 cf. I Tim. 3, 6 ) [*]( 1 male Va.c. 2 populus V lOiste F 11 alt. LXXta anniP cum Vulg. LXX 3IV (— lin. 19) 13 iniquitatem Vulg. 14 chaldeorum M,La.c. 16 eum P 18 aduersus M 19 recepit FP 20 suplieiis La.c. obidiuit La.c. oboediit MAV oboedit P scientiae A 21 perfruitur v babilonis P (= lin. 24) quia (sed s exp. uidetur m2) L qui ODFMAVPv eleuatus Ap.c.m3 superbia P 22 oirum P 23 uoluntates P,Ma.c. me dispsisq; P distruetur PXMa.c. 24 axbs Ma.c. 25 ds :V inpiebit M: ) [*]( LIX. Hieron. ia Hierem. ) [*]( W )

[*]( 25, 14 )Quia seruierunt eis, cum essent gentes multae et reges magni; et reddam eis secundum m opera eorum et secundum facta manuum suarum. Hoc in LXX non habetur. significat autem, quod non solum contra Babylonem prophetauerit Hieremias, sed et contra ceteras gentes, quae in Babylonio fuere exercitu et contra domini populum dimicarunt.

denique in sequentibus dicitur contra Aegyptum et Philistiim et Moab et Ammon et Idumeam. et Damascum et Cedar et regna Asor et Aelam et ad extremum contra Babylonem terramque Cbaldeam.

[*]( 25,15-17 (32,1-3) )Quia sic ait dominus deus Israhel ad me: sume calicem uini furoris — siue meri — huius de manu mea et propinabis de illo cunctis gentibus, ad quas ego mittam te; et bibent et inebriabuntur — siue uoment - et insanient a facie gladii. quem ego mittam inter eos. et accepi calicem de manu domini et propinauicunctis gentibus, ad quas misit me dominus.

Propinatio calicis, et calicis \'meri\' siue \'non mixti\', quae Graece dicitur άϰράτοο. dominici furoris indicium est, ut omnes gentes, quae contra dei populum militarunt, bibant de calice furoris domini, de quo scribit et Isaias contra Hierusalem: scyphum [*]( 2 cf. Hier. cap. 50. 51 (27. 23) 6 *Hier. 25. 14 9. 23 cf. Num. 16, 3 etc. 10 cf. Hier. 25 (82), 19 (5)—26 (12) 15. 21 *Hier. 25 (3t), 15 (1) 18 *Hier. 25 (32), 16 (2) 24 *Esai. 51. 17 ) [*]( I in istias] inscius P 3 discribit P 5 operam M 6 munuuum L 8 et om. MAVPc cetera V ceteros Pa.c. 9 fnerant MAVPv exercituu ̄ V 10 consequentibus V,Mp.c.m3 11 philistim MAP Philisthiim v idumea VP 12 ca-edar A assur AP assor V elam Pv 13 chal. daeam AV caldeam P 14 sic P ait] dicit Vulg. dominus] exercituū add. 8. u. m3 MA cum Vulg. ad me om. Vulg. 17 inebr.] turbabuntur Vulg. 18 et s. ti. m2L quae V 19 accipi La.c. 21 pr. calicis] fnroris add.s.u. m2A misti Ma.c. myxti A 22 aKPaτy La-c. aKBaT (B ex P) M aKpaτι (acrati s. u) A aKpaer V AKpATI P ut] quod P 23 qui La.c. 24 et om. MAVPv esaias MVP,Aa.c. scifum P )

quod quidem prauus interpres in bonam partem accipit, ut instar catharticae potionis?, quidquid cholerum et pituitae et noxii umoris in pectore est. foras exire conpellat et restituat pristinam sanitatem. pro Hieremia quoque saluatorem accipit, quod ipse cunctis gentibus propinarit, ad quas et missus est, ut abiecta idololatria dei se cultui dedicarent. quod contrarium esse scripturae sanctae monstrabunt sequentia; non enim pro remedio, ut ille uult. sed pro poena meraco calice propinantur.

[*]( 25, 18 (32,4) )Hierusalem et ciuitatibus Iuda et regibus eius et principibus eius, ut darem eos in solitudinem et in stuporem et in sibilum et in maledictionem, sicut est dies ista.

\'Putabam\', inquit,\'quod solis gentibus propinarem, et ideo me huic ministerio laetus optuleram; sed inter ceteras. gentes, immo ante ceteras, propinaui Hierusalem et ciuitatibus Indae et regibus eius et principibus, ut darem eos in stuporem et in solitudinem et in sibilum et in maledictionem. sicut et praesenti probatur exemplo\'. unde dicit et supra: seduxisti me, domine. et seductus sum, inualuisti et potuisti!

[*]( 19.20 a (32,5.6 a) )Pharaoni, regi Aegypti, et seruis eius et praesenti eius et omni populo eius (et uniuersis gene-[*]( 10 cf. p. 314, 1 17 *Hier. 25 (32), 18 (4) 21 *Hier. 20, 7 )[*]( 1 bibisti MAVP 3 quidam v 4 accepit P eatarticae P coieram MA,La.c. cultrum P cholerae v 5 aoxi La.e. nox in P hamoris MVP tumoris Aa.r. 7 saluatorem] saluator ninuaa P aece- pit P 8 propinaret P,La.c. et s. u. L est] sit MAVP,La.c.,v . idolatria eodd. (corr. L) 11 propinnantar Pa.r. 12 iudae Jf 14 pr. et om. MAVP 15 est] et VP,Aa.e. 17 ante s. u. m2M 18 Iada v 19 solitudine V alt. et om. MA VP 20 immaledictionem L et] in P 21 sedoxistis L 22 sum] & add. V posuisti La.c. 23 faraoni MP rege Pp.c. 24 et uninersis generaliter ex Vulg. suppleuit v, om. codd. )[*]( 20* )

[*]( 23,20b )Cunctis regibus terrae Ausitidis. Quae Hebraice appellatur \'Us\', de qua et Iob fuisse narrat historia: homo quidam erat in regione Ausitidi, nomine Iob. et tamen sciendum hunc uersiculum in LXX non haberi Theodotionemque pro \'Us\' interpretatum esse \'insulam\'.

[*]( 25, 20c (32,6b))Et cunctis regibus terrae Philistiim et Ascalonis et Gazae et Accaron et reliquiisAzoti. Generaliter posuit Philistiim, hoc est terram Palestinorum, et specialiter urbes eorum Ascalonem, Gazam, Accaron, Azotum; solam tacuit Geth, quae continetur in \'reliquiis\'. hoc est enim, quod scriptum est: et reliquiis Azoti; uicina enim atque confinis est Azoto, quae Hebraice dicitur Esdod, regio urbis Geth. Palestinos autem a Babyloniis captos atque uastatos scribit et Isaias. [*]( 1 cf. Hier. 25 (32), 18 (4) 4 *Hier. 25 (32), 20 (6) 8 *Hiob 1, 1 9. 10 *Hier. 25 (32), 20 (6) 16 Hier. 25 (32), 20 (6) 19 cf. Esai. 14, 30. 31 ) [*](1 uiait Ma.c. bibat P \' farao MP 2 prisci\'cipes (sic) L populos Ma.c. 4 quod M cum MIKTOUC M CUMMIKTOUC (symmictos s. u.) A; magis corruptum in YP mistitios (v s. o) M mysticios A misticos V mestitias P miztitioa v uulgum MA VP,La.c. 5 sed] ad P aduentitiam P 6 et canetis v regibus MAV gentibus L regionib; P 7 (== 10) has P et om. V narratur P 8 quidem Aa.c. ausitidis P 9 sciendum] g add. P 10 insula V 11 phylistiim L philistim cet. Philisthiim v (hie et lin. 13) cum Vulg. 12 Ascaloni Vulg. pr. et alt. et om. v gazae—reliquiis in mg. add. m2D, om. cet. Accaronis v; sed cf. lin. 14 13 pbylistiim L philistim MAP terra P phalestinorum MV palaeat. P 14 AccaronI & add. V 15 continentur V reliquis L.Mp.r. 16 et] in P reliquis Mp.r. reliquias P 17 azoti MAVP ebraice P esdod] & add. P 18 phalestinos V palaestinus P captus P uastatus P,Ma.c. 19 et om. » esaias VP,Aa.c. )

[*]( 3,21.22 a (32, 7. sa) )Idumeae et Moab et filiis Ammon et cunctis regibus Tyri et uniuersis regibus Sidonis. Idumea, in qua sunt montes Seir et quae Hebraice appellatur Edom; Moab et Ammon ipsi sunt filii Lot, proximi Maris Mortui. Tyrus et Sidon in Phoenicis litore principes ciuitates, quae et ipsae Babylonio ueniente superatae sunt. quarum Carthago colonia; unde et Poeni sermone corrupto quasi Phoeni appellantur, quorum lingua Hebraeae linguae magna ex parte confinis est.