In Hieremiam Prophetam Libri Sex

\'uniuersa\', inquit, \'terra hereticorum erit in solitudinem et in stuporem. cum nouissimum eius insipiens fuerit demonstratum\'.

[*]( 25,11 b-13 )Et sentient omnes gentes istae regi Babylonis septuaginta annis. cumque impleti fuerint anni septuaginta, uisitabo super regem Babylonis ei super gentem illam, dicit dominus, iniquitates eorum et super terram Chaldaeorum et ponam illam in solitudines sempiternas. et adducam super terram illam omnia uerba mea, quae locutus sum contra eam, omne. quod scriptum est in libro isto, quaecumque prophetauit Hieremias aduersum omnes gentes.

Sicut Hierusalem post septuaginta annos recipit pristinos habitatores et expletis suppliciis, quia oboediuit sententiae dei, felicitate pristina fruitur, sic rex Babylonis, quia elatus est in superbiam et suarum arbitratus est uirium, quod regnauit in gentibus, et non domini uoluntatis, Medis Persisque uenientibus destruetur.

denique usque hodie urbis Babylonis reliquiae tantum manent et posuit illam dominus in solitudinem sempiternam et [*]( 4 Ioh. 5, 35 5 *Ps. 118, 105 6 *Hier. 25, 11 8 cf. Hier. 17, 11 21 cf. I Tim. 3, 6 ) [*]( 1 male Va.c. 2 populus V lOiste F 11 alt. LXXta anniP cum Vulg. LXX 3IV (— lin. 19) 13 iniquitatem Vulg. 14 chaldeorum M,La.c. 16 eum P 18 aduersus M 19 recepit FP 20 suplieiis La.c. obidiuit La.c. oboediit MAV oboedit P scientiae A 21 perfruitur v babilonis P (= lin. 24) quia (sed s exp. uidetur m2) L qui ODFMAVPv eleuatus Ap.c.m3 superbia P 22 oirum P 23 uoluntates P,Ma.c. me dispsisq; P distruetur PXMa.c. 24 axbs Ma.c. 25 ds :V inpiebit M: ) [*]( LIX. Hieron. ia Hierem. ) [*]( W )

[*]( 25, 14 )Quia seruierunt eis, cum essent gentes multae et reges magni; et reddam eis secundum m opera eorum et secundum facta manuum suarum. Hoc in LXX non habetur. significat autem, quod non solum contra Babylonem prophetauerit Hieremias, sed et contra ceteras gentes, quae in Babylonio fuere exercitu et contra domini populum dimicarunt.

denique in sequentibus dicitur contra Aegyptum et Philistiim et Moab et Ammon et Idumeam. et Damascum et Cedar et regna Asor et Aelam et ad extremum contra Babylonem terramque Cbaldeam.

[*]( 25,15-17 (32,1-3) )Quia sic ait dominus deus Israhel ad me: sume calicem uini furoris — siue meri — huius de manu mea et propinabis de illo cunctis gentibus, ad quas ego mittam te; et bibent et inebriabuntur — siue uoment - et insanient a facie gladii. quem ego mittam inter eos. et accepi calicem de manu domini et propinauicunctis gentibus, ad quas misit me dominus.

Propinatio calicis, et calicis \'meri\' siue \'non mixti\', quae Graece dicitur άϰράτοο. dominici furoris indicium est, ut omnes gentes, quae contra dei populum militarunt, bibant de calice furoris domini, de quo scribit et Isaias contra Hierusalem: scyphum [*]( 2 cf. Hier. cap. 50. 51 (27. 23) 6 *Hier. 25. 14 9. 23 cf. Num. 16, 3 etc. 10 cf. Hier. 25 (82), 19 (5)—26 (12) 15. 21 *Hier. 25 (3t), 15 (1) 18 *Hier. 25 (32), 16 (2) 24 *Esai. 51. 17 ) [*]( I in istias] inscius P 3 discribit P 5 operam M 6 munuuum L 8 et om. MAVPc cetera V ceteros Pa.c. 9 fnerant MAVPv exercituu ̄ V 10 consequentibus V,Mp.c.m3 11 philistim MAP Philisthiim v idumea VP 12 ca-edar A assur AP assor V elam Pv 13 chal. daeam AV caldeam P 14 sic P ait] dicit Vulg. dominus] exercituū add. 8. u. m3 MA cum Vulg. ad me om. Vulg. 17 inebr.] turbabuntur Vulg. 18 et s. ti. m2L quae V 19 accipi La.c. 21 pr. calicis] fnroris add.s.u. m2A misti Ma.c. myxti A 22 aKPaτy La-c. aKBaT (B ex P) M aKpaτι (acrati s. u) A aKpaer V AKpATI P ut] quod P 23 qui La.c. 24 et om. MAVPv esaias MVP,Aa.c. scifum P )

quod quidem prauus interpres in bonam partem accipit, ut instar catharticae potionis?, quidquid cholerum et pituitae et noxii umoris in pectore est. foras exire conpellat et restituat pristinam sanitatem. pro Hieremia quoque saluatorem accipit, quod ipse cunctis gentibus propinarit, ad quas et missus est, ut abiecta idololatria dei se cultui dedicarent. quod contrarium esse scripturae sanctae monstrabunt sequentia; non enim pro remedio, ut ille uult. sed pro poena meraco calice propinantur.

[*]( 25, 18 (32,4) )Hierusalem et ciuitatibus Iuda et regibus eius et principibus eius, ut darem eos in solitudinem et in stuporem et in sibilum et in maledictionem, sicut est dies ista.

\'Putabam\', inquit,\'quod solis gentibus propinarem, et ideo me huic ministerio laetus optuleram; sed inter ceteras. gentes, immo ante ceteras, propinaui Hierusalem et ciuitatibus Indae et regibus eius et principibus, ut darem eos in stuporem et in solitudinem et in sibilum et in maledictionem. sicut et praesenti probatur exemplo\'. unde dicit et supra: seduxisti me, domine. et seductus sum, inualuisti et potuisti!

[*]( 19.20 a (32,5.6 a) )Pharaoni, regi Aegypti, et seruis eius et praesenti eius et omni populo eius (et uniuersis gene-[*]( 10 cf. p. 314, 1 17 *Hier. 25 (32), 18 (4) 21 *Hier. 20, 7 )[*]( 1 bibisti MAVP 3 quidam v 4 accepit P eatarticae P coieram MA,La.c. cultrum P cholerae v 5 aoxi La.e. nox in P hamoris MVP tumoris Aa.r. 7 saluatorem] saluator ninuaa P aece- pit P 8 propinaret P,La.c. et s. u. L est] sit MAVP,La.c.,v . idolatria eodd. (corr. L) 11 propinnantar Pa.r. 12 iudae Jf 14 pr. et om. MAVP 15 est] et VP,Aa.e. 17 ante s. u. m2M 18 Iada v 19 solitudine V alt. et om. MA VP 20 immaledictionem L et] in P 21 sedoxistis L 22 sum] & add. V posuisti La.c. 23 faraoni MP rege Pp.c. 24 et uninersis generaliter ex Vulg. suppleuit v, om. codd. )[*]( 20* )