In Hieremiam Prophetam Libri Sex

ossa autem. quae contremuerunt siue commota sunt, illa intellegamus, de quibus idem Dauid canit: omnia ossa mea dicent: domine, quis similis tui? factus est quasi ebrius et quasi homo madidus — siue superatus—uino nullam habens intellegentiam nullamque sapientiam; dominus enim nouit cogitationes hominum.

quoniam uanae sunt. si autem hoc ita est, ubi sunt, qui perfectam in homine iustitiam praedicant? [*]( 1 *Hier. 23, 13 2 *Hier. 23. 14 7. 9. 11 *Hier. 23, 9 13 cf. Hebr. 1, 3 16 Ps. 72, 22 (23) 18 *Ps. 50, 19 21 *Ps. 34, 10 22 Hier. 23, 9 23 *Hier. 23, 9 24 *Ps. 93, 11 26 praedicant] scii. Pelagiani ) [*]( 1 et om. V 3 orribilia RP.Ma.c. et eras. M 5 extiterunt TDMA VP 8 ebreaa R ebrioaua P 9 (= 23) soporatus υ a ante uino add. Tp.c.m2 an Vulg. 11 et om. TV a om. υ eonsiderate B 13 illius gloriae υ 14 perorrescit V, M Aa.c. 15 se om. T nihil MAP 18 scributur] legitur v 21 item Ma.c. 22 tni] tibi MAVP pr. quasi] uir add. s. u. m2A 23 superatur P 24 enim oa. T 26 hominem P,Ma.c. )

[*](23,10 )Quia adulteris repleta est terra, quia a facie maledictionis — sine iuramenti — luxit terra. arefacta sunt arua — sine pascua — deserti; factus est cursus eorum malus et fortitudo eorum dissimilis. Hoc, quod nos de Hebraico posuimus: quia adulteris repleta est terra, in LXX non habetur, qui iuramentum\' dixere pro \'maledictione\'.

redditque causas, quod propter adulteria et maledicta siue superfluum iuramentum, immo periuria, frugum sterilitas consecuta sit. quicquid de terra Iudaea iuxta litteram intellegis, refer ad congregationem credentium, quoniam propter adulteria et mendacia siue periuria uirtutum et donationum dei sterilitas in ecclesiis sit.

[*](23, 11. 12 )Propheta namque et sacerdos polluti sunt et in domo mea inueni malum eorum, ait dominus. idcirco uia eorum erit quasi lubricum in tenebris; inpellentur et corruent in ea, quia afferam — sine inferam — super eos mala, annum uisitationis eorum, ait dominus. Quando in ecclesia dei, et maxime in principibus eius, inueniuntur mala, sciamus esse conpletum: propheta et sacerdos polluti sunt; in domo mea inueni mala eorum. ait dominus.

domus autem Christi [*]( \' 2 cf. Hier. 16. 2 3 cf. Hier. 1. 5. 7. 8 *Hier. 23,10 10 Hier. 23. 10 11. 12 *Hier. 23, 10 12 Hier. 23, 10 22 *Hier. 23, 12 25 *Hier. 23,11 ) [*]( 1 hoc se v semet] se v 2 nullo V hierenjiam P 6 pr. qua MAa.c. adalteriis D,OMAp.c. 8 arefacte P deserti] et add. v 9 currus V 10 ebraico P,Dp.c. possoimus M poasnmns P 11 adolteriis MP,DAp.c.m2 12 dicere P 14 periuriū Ap.c.m3 15 indea THD refert VP,MAa.r. 16 adnlteriam Pa.r. 17 dominationum M,Oa.c. donationem P 19 domū mea P mala v att] dicit T 20 lubricum] labri sine inferi cum P 21 implentur V enim add. D, OMAp.c.m2 cum Yulg. 21 quia afferamJ afferam enim Vulg. 24 inueuiunt TP sciemus T 25 sont] k add. s. u. m2A domum meam P 26 mala] macalam r )

cum autem fuerint in tenebris et in uia lubrica, errore uidelicet heretico, ad omnem motum inpellentur et corruent. et infert super eos dominus mala. non quo mala sint. ut dominus mala inferat, sed mala his, qui sustinent supplicia; alioquin eadem et mala et bona sunt: mala iuxta eos, quos cruciant.

bona iuxta eos, quos emendant. et hoc notandum, quod annus uisitationis domini correctio peccantium dicatur atque cruciatus iuxta illud, quod scriptum est: uisitabo in uirga iniquitates eorum et in uerberibus peccata eorum; misericordiam autem meam non dispergam ab eo.

[*]( 23, 13 )Et in prophetis Samariae uidi stultitiam — siue iniquitatem —; prophetabant in Bahal et decipiebant populum meum Israhel . Ego prophetas Samariae iuxta mysticos intellectus proprie hereticos dici puto et omnes, [*](1 I Tim. 3, 15 7 Ioh. 12. 46 9 Ps. 4. 7. 8(7) 18 Ps. 88, 33. 34 22 *Hier. 23, 13 ) [*](1 Paulus] apostolus v adj a V thimoteum M 2 quo P te oporteat v 4 sacerdotem P 5 prauam mentem V erint P 8 nom P 11 cor meum APe 12 hereticorum P 13 inferet V.Dp.c.Ap.c.m2 eum P 14 sunt T ut] ant Mp.c. 15 alt. et om. I P sunt et bona Dv 16 pr. quos-eos in mg. MV inmendent P 18 cruciatur 0,Da.c. 19 alt. in om. V,Ma.c. 20 pecca M 22 stultitiaml fatuitatem Vulg. 23 prophetant Ma.c. baal TBVP (semper) et decipiebant m ba(h)al add. VP.MAa.e. 24 propheta Ma.c.m2 25 misticos RFV mixticos P intellectoa DMAa.c. omnis TD )

quomodo autem prophetae Samariae, quicquid loquebantur, prophetabant in Bahal, idolo uidelicet daemonibus consecrato, sic heretici, quicquid loquuntur in ecclesia siue extra ecclesiam. ut supplantent populum Israhel. qui prius cernebat deum, loquuntur in daemonibus; unde et significanter ait: et in prophetis Samariae uidi stultitiam; non enim habent eum, de quo dicitur: \'Christus dei uirtus et dei sapientia\'.

[*]( 23, 14 )Et in prophetis Hierusalem uidi similitudinem — siue horribilia —, adulterium et iter mendacii; et confortauerunt manus pessimorum, ut non conuerteretur unusquisque a malitia sua — siue a uia sua pessima —; facti sunt mihi omnes Sodoma et habitatores eius quasi Gomorra.

‛Non soium, inquit, ‛in hereticorum conciliabulis haec reperta sunt. sed in prophetis quoque Hierusalem, id est doctoribus ecclesiae, uidi similia siue horribilia adulterantium uerbum dei et ingredientium per uiam mendacii, ut hereticorum fallaciis adquiescerent et confortarent manus pessimorum eorumque mala suis sceleribus adiungerent et, quos corrigere debuerant, ducerent in interitum.