In Hieremiam Prophetam Libri Sex

\'Frustra,\' inquit, \'repugnare uultis Chaldaeis obsidentibus et arma bellica praeparatis, quorum in media tantum urbe usum habebitis, ut armati esse uideamini. ceterum illis obsidentibus ego uos debellabo in manu extenta et bracchio forti meoque furore et indignatione percutiam, ut et uos et omne, quod spirat, fame et pestilentia in media urbe moriatur.\' quod quidem et factum legimus; absque ulla enim corona strepituque pugnantium urbs tantum obsidione capta est, ut,. quos uincerent, non haberent, sed quos tantum caperent; meliores, ait. fuerunt uulnerati gladio quam occisi fame.

[*]( 21,7 )Et post haec. ait dominus, dabo Sedeciam, regem Iudae, et seruos eius et populum eius et, qui derelicti sunt in ciuitate hac a peste et gladio et fame, in manu Nabuchodonosor, regis Babylonis, et in manu in imicorum eorum et in manu quaerentium animam eorum et percutiet eos in ore[*]( 1. 5 *Hier. 21. 4 6 *Hier. 21, 5 13 *Hier. 21, 5 18 *Thren. 4, 9 )[*]( 1 bellica] belli ea A bella V 2 sant post nestris tr. Yvlg. quibus] nos add. Vulg. 3 chaldeos LA V obsedent La.e. obsidnnt P 4 nos] eos P eos sine ea v 5 debellabo] ego add. Vulg. 6 etj in add. Vulg. brachio AVP (= lin. 13) 7 tert. in s. u. M 9 iumenta] bestiae Vulg. 10 nultus Va.c. chaldeis AV,La.c. 11 urbe] tantum add. MAP 14 tert. et s. u. LMA. 15 sperat La.c. pistilentia L 16 quidem et] qd ea P ollo V enimj incursu add. V 17 arbes M tantum] Amlm3 tanta Ap.c.m2,v captae M est] sunt (nt s. u.) M 19 gladio uulnerati v 22 Iuda Yulg. pr. eius om. V 24 regi Y )

Hoc. quod nos transtulimus: in manu Nabuchodonosor, regis Babylonis, et in manu inimicorum eorum, in LXX non habetur et pro eo, quod diximus: non flectetur neque parcet nec miserebitur, LXX transtulerunt: non parcam nec miserebor.

meliusque est iuxta Hebraicum, ut crudelis sententia et inflexibilis magis regis Babylonii quam domini esse uideatur. primum autem de uniuersa urbe prophetatum est; nunc proprie Sedeciae praedicitur et populo eius, qui residui fuerint post pestem, gladium et famem, quod a Nabuchodonosor, Babylonio rege, capiendus sit interficiendusque cum amicis suis gladio nec ullam eius speret misericordiam, cuius foedus et necessitudinem periurio deseruit.

[*]( 21,8 10 )Et ad populum hanc dices: haec dicit dominus: ecce ego do coram uobis uiam uitae et uiam mortis. qui habitauerit urbe hac, morietur gladio et fame et peste; qui autem egressus fuerit et transfugerit ad Chaldaeos, qui obsident uos, uiuet et erit ei anima sua quasi spolium; posui enim faciem meam super ciuitatem hanc in malum et non in bonum, ait dominus; in manu regis Babylonis dabitur et exuret eam igni.

His, qui a rege missi sunt et ad prophetam uenerant deprecandum. ut interrogaret pro eis dominum, superiora responderat et, quae [*]( 2 Hier. 21, 7 4 *Hier. 21, 7 Hier. 21, 7 6 *Hier. 21, 7 8 cf. Hier. 21, 3-6 23 cf. Hitr. 21, 1. 2 25 cf. Hier. 21, 3-7 ) [*]( 1 (= 5) flectitur P,La.c. parcent Ma.r. 2 transtullimus M nabuchodoaor (sic) M; de cet. cf. p. 247, 25 4 quod] nos add. v 6 parcar (alt. r ex t) P est om. V 7 ebraicum P 8 babylouis P prima .Ap.c. uniueraam urbem Aa.r. 11 nabocod. Aa.c.m2 nabughod. Ap.c.m3; de eet. cf. p. 247. 25 rege Babylonio v 12 suis] eius V misericordiam speret v 16 do om. YP,LMa.c. pono Aa.c. 19 et transfugerit om. MV ad] a V chaldeoa L obsedent La.c. 20 spolia V 21 meam om. V 22 manus F 23 ea La.c. ignij sed alibi (cf. P. 105, 12. 106, 6. 232, 14 efe.) L ceterique codd. fere omnes igne his] liii nero P 24 interrogarent V 25 referent MAa.c. )

maledicta dies, in qua natus sum, et: quare de uulua egressus sum, ut uiderem laborem et dolorem?, non quo leue sit necdum captis dare consilium se ultro tradere captiuitati, quasi si passuris naufragium imperetur. ut ante naufragium et dissipatam nauem remos tabulasque corripiant et se undis tradant, sed quo tolerabilius sit utcumque captos uiuere quam gladio, fame et peste consumi. sunt.

qui hunc locum secundum tropologiam sic edisserant melius esse saecularibus se tradere disciplinis, et maxime philosophiae, quam in illa permanere ecclesia, in qua famis sit sermonis dei et cunctus populus hereticorum gladio doctrinaeque paenuria et heretica peste moriatur.

[*]( 21, 11. 12 )Et domui regis Iuda: audite uerbum domini,. domus Dauid! haec dicit dominus: indico mane iudicium et eruite ui oppressum de manu calumniantis, ue forte egrediatur — siue ut non egrediatur — quasi ignis indignatio mea et succendatur et non sit, qui extinguat; quodque sequitur: propter malitiam studiorum uestrorum, in LXX non habetur.

Quia supra dixerat: et ad populum hunc [*]( 4 Hier. 20, 14 5 Hier. 20, 18 20 *Hier, 21, 12 23 *Hier. 21. 12 24 Hier. 21, 8 ) [*]( 1 regis r ortatur V.Aa.c.m2 ut] & Pa.c. 2 chaldeos V.La.c. 6 quod MP,Ap.c. m2,v 7 se 8. u. M 8 passnri nanfragio F nt] quod P 9 nauim Apx. taboiasque .Aa.c. et tabulas v 10 quod P.Ap.c.m2,v tollerabilius P captus P 11 gladioj et add. P consnmmi V 12 trophologiam Aa.r. edisserunt v 13 phylosophyae P in s.u.L 14 fames Ap.e.,v 15 paenuria M et alibi (cf. p. 175, 12. 176, 4 etc.) uel prtmitus uel p.c. L penuria eel. .19 eruete La.c. ui om. v 20 calumniantes La.c. egrediantur V.Ma.r. nt s. u. P 21 quasi] ut Vulg. ignis] indignis LMAa.r. 22 extinguatur P,Aa.r. propter malitiam studiorum uestrorum add. r quod v 24 dices hunc P )

\'iudicate,\' inquit. \'mane iudicium\' — non in tenebris iniquitatis. sed in luce iustitiae — \'et eruite ui oppressum de manu calumniatoris. ut non accipiatis personam in iudicio, sed diuitibus pauperes opprimentibus magis apud uos dei imperium ualeat quam potentia persequentis! et si\', inquit, \'hoc feceritis, nequaquam succendetur in uobis ignis furoris mei nec inueniet

materiam, quam consumat.\' incredibilisque in hoc loco dei clementia demonstratur, ut, de quibus supra dixerat: posui enim faciem meam super ciuitatem hanc in malum et non in bonum: in manu regis Babylonis tradetur et exuret eam ignis, iam domini ingruente sententia eos prouocet ad salutem, non quo ignoret urbem Hierusalem esse capiendam, sed quo liberum homini seruetur arbitrium, ut [*]( 1 Hier. 21, 11 4. 5 Hier. 21, 8. 11 8 Hier. 21, 12 10 *Hier. 21, 12 11 cf. Dent. 1. 17. 16, 19. Leu. 19, 15 Iac. 2, 6 16 *Hier. 21, 10 ) [*]( 1 cousequenter—dñs (lin 2) in mg. m2 M et om. V 2 dices] dicens P.Mp.c. 3 aIIѠKѠINѠN V AHOROINOS P enim eras. A pr. et alt. et] ad add. s. u. m2 A iungitur Ap c. iuguntur V 5 et—dominus Buppleui, om. codd. e 6 sit P et add. V regis V 7 obsedetur La.c. erroremJ p add. P paenitudine P 10 et s. u. M 12 opprementibus La.c. aput M 13 potentiam P 14 suceenditur P,LMAa.e. inneniat F 15 consummat V incredibilis a in om. M 16 clementiam V 19 igni Mp.r.,v dn̄s _ MA incruente Ma.c. sentia M 20 quod Ap.c.m2.c in uerbis urbem hierusalem desinit pars prior L 21 quod APv liberi Ya.c. )