Epistulae

Laudat saluator in euangelio uilicum iniquitatis, quod contra dominum quidem, attamen pro se prudenter feceiit. cernentes heretici de parua scintilla maxima incendia concitari et suppositam dudum flammam iam ad culmina peruenisse nec posse latere, quod multos deceperat, petunt et inpetrant ecclesiasticas epistulas, ut communicantes ecclesiae discedere uiderentur.

non multum tempus in medio, succedit in pontificatum uir insignis Anastasius, quem diu Roma habere non meruit, ne orbis caput sub tali episcopo truncaretur; immo idcirco raptus atque translatus est, ne semel latam sententiam precibus suis flectere conaretur dicente domino ad Hieremiam: ne oraueris pro populo isto neque depreceris in bonum, quia, si ieiunauerint, non exaudiam preces eorum et, si obtulerint holocausta et uictimas, non suscipiam eas; in gladio enim, fame et pestilentia ego consumam e o s. dicas: \'quo hoc?\' ad laudem Marcellae.

damnationis hereticorum haec fuit principium, dum adducit testes, qui prius ab eis eruditi et postea ab heretico fuerant errore correcti, dum ostendit multitudinem deceptorum, dum inpia neglclqucov ingerit uolumina, quae emendata manu scorpii monstrantur, dum acciti frequentibus litteris heretici, ut se defenderent, uenire non ausi sunt tantaque uis conscientiae fuit, ut magis absentes damnari quam praesentes coargui maluerint.

huius tam gloriosae uictoriae origo Marcella est tuque caput horum et causa bonorum, quae scis me uera narrare, quae nosti uix de multis pauca dicere, ne legenti fastidium faciat odiosa replicatio et uidear apud maliuolos sub occasione laudis alterius stomachum meum digerere. pergam ad reliqua.

De occidentis partibus ad orientem turbo transgressus minitabatur plurimis magna naufragia. tunc inpletum est: putas, [*](1 cf. Luc. 16, 8 11 *Hier. 14, 11-12 29 *Luc. 18, 8 ) [*]( 1 uill. B 2 quidem] add. fraudulenter g ac tamen D 6 discedere D, Ba.c.m2 discere A discedere non Bp.c.m2 (sed de discedente, t. e. prolie-iscente, Rufino loquitur Hier.) discessisse g uideretur A 9 semel latam] simulatam B 11 iheremiam B 13 hol. et uict. obt. g 15 enim et f consumma A 16 quid B haec g dam(p fi)nationes A Ba.c.m2,D 17 hoc Ap.c.m2 18 correpti D 19 ITEPIAPXAIN A IJERIAPXAIN D peryarchon B 20 emendata B enim data AD monstrabantur D -batur A 21 sunt ausi g 22 fuit consc. B 24 quae om.s uere A 25 pauca me g 27 ad ex et m2A 29 putasne B )

sed ecce uniuersa tempestas domino flante deleta est expletumque uaticinium prophetale: auferes spiritum eorum et deficient et in puluerem suum reuertentur. in illa die peribunt omnes cogitationes eorum, et illud euang-elicum: stulte, hac nocte aufertur anima tua abs te; quae autem praeparasti, cuius erunt?

Dum haec aguntur in Iebus, terribilis de occidente rumor adfertur obsideri Romam et auro salutem ciuium redimi spoliatosque rursum circumdari, ut post substantiam uitam quoque amitterent. haeret uox et singultus intercipiunt uerba dictantis. capitur urbs, quae totum cepit orbem, immo fame perit ante quam gladio et uix pauci, qui caperentur, inuenti sunt. ad nefandos cibos erupit esurientium rabies et sua inuicem membra laniarunt, dum mater non parcit lactanti infantiae et recipit utero, quem paulo ante effuderat.

[*](2 nocte Moab capta est, nocte cecidit murus eius. deus, uenerunt gentes in hereditatem tuam, polluerunt templum sanctum tuum, posuerunt Hierusalem in pomorum custodiam, posuerunt cadauera seruorum turorum escas uolatilibus caeli, carnes sanctorum tuorum bestiis terrae. effuderunt sanguinem )[*](2 cf. Matth. 24, 12 4 Barnabus] uerum uiri nomen ignoratur 7 cf. Hiob 4, 9 8 Ps. 103, 29 9 Ps. 145, 4 11 *Luc. 12, 20 21 *Esai. 15, 1 22 *Ps. 78, 1—3 )[*]( 1 inu. fid. g 2 amabant] ambulant (s.l.ml t amant) B 4 omnis ope AD opes omnes g superabantur AD barrabbas A barabbas D 5 duceretur f paricidium A 6 alt. sed B et AD 7 delectata A 8 auferens A deficiens A 9 in om.A 11 hac ex ac AB auferetur B abs B a (seq. ras. 1-2 litt.)A a D 12 parasti B 13 Iebus] his diebus B 14 spoliatusque D spoliatur que A 15 ammitterent DJ5 mitterentiL perderent g 16 singultisA 17 coe- pit AD periit B et] ut B 18 inuenti in ras. m2B sint Bp.c.m2 19 parcet AD 20 lactenti B in facie A recepit A 23 sanct. tuum] suum A 24 iherus.. B passim in] ut AD 25 seru.] sanctorum AD )

1. quis cladem illius noctis, quis funera fando
[*]( 3 )
2. explicet possit lacrimis aequare dolorem
?
3. urbs antiqua ruit multos dominata per annos
4. plurima perque uias sparguntur inertia passim
5. corpora perque domos et plurima mortis imago
.

Cum interim, ut in tanta confusione rerum, Marcellae quoque domum cruentus uictor ingreditur — sit mihi fas audita loqui, immo a sanctis uiris uisa narrare, qui interfuere praesentes, qui te dicunt in periculo quoque ei fuisse sociatam – , intrepido uultu excepisse dicitur introgressos; cumque posceretur aurum et defossas opes uili excusaret tunica, non tamen fecit fidem uoluntariae paupertatis.

caesam fustibus flagellisque aiunt non sensisse tormenta, sed hoc lacrimis, hoc pedibus eorum egisse prostratam, ne te a suo consortio separarent, ne sustineret adulescentia, quod senilis aetas timere non poterat. Christus dura corda molliuit et inter cruentos gladios inuenit locum pietas.

cumque et illam et te ad beati apostoli Pauli basilicam barbari deduxissent, ut uel salutem uobis ostenderent uel sepulchrum, in tantam laetitiam dicitur erupisse, ut gratias ageret deo, quod te sibi integram reseruasset, quod pauperem illam non fecisset captiuitas, sed inuenisset, quod egeret cotidiano cibo, quod saturata Christo non sentiret esuriem, quod et uoce et opere loqueretur: nuda exiui de uentre matris meae, nuda et redeam. sicut domino uisum est, ita et factum est. sit nomen domini benedictum. [*]( 3 Uergil. Aen. II 361--365 et 369 13 Uergil. Aen. VI 266 28 *Hiob 1, 21 1 eorum AD tamquam g aqua D 3 alt. quis] qui D 4 aut] ut A lacrimas A 9 parsim D 10 domus Aa.c.m2D 12 in om.A 13 cruentus (cr in ras.)A 15 ei om.B intrepidu (-du D)ADa.c.m2 intrepidoque Ap.c.m2 16 introgressus Aa.c.m2D 17 tun. exc. B uoluntaria A 18 cesa D cessa (pr. s exp.) A 19 prostr. eg. g 20 adolesc. B adolescentiae ex adulicentiae (sic) m2A 21 aetas timere] et aestimare A 22 pietatis Dp.c.nii beati Qm.ç 23 duxissent A nobis A 24 sepulcrum DB 25 grat; (= gratus) D quod] qui B int. sibi g 28 utero g )

Causa difficilis paruulae scribere, quae non intellegat, quid loquaris, cuius animum nescias, de cuius periculose uoluntate promittas, ut secundum praeclari oratoris exordium spes magis in ea laudanda quam res sit. quid enim horteris ad continentiam, quae placentas desiderat, quae in sinu matris garrula uoce balbuttit, cui dulciora sunt mella quam uerba?

audiat profunda apostoli, quae anihbus magis fabulis delectatur? prophetarum aiviy/aata sentiat, quam tristior gerulae uultus exagitat? euangelii intellegat maiestatem, ad cuius fulgura omnis mortalium hebetatur sensus? ut parenti subiciatur, horter, quae manu tenera ridentem uerberat matrem? [*]( 13 cf. Cicero, de re publ. inc. sedis fr. 5 M. ) [*]( 1 aliquod D,Ba.c. menses] dies g sano, integro g 2 obdormiuit g paup. suae] pauperem B 4 tuis osculis g tuis oculis A oculis tuis B tuis D conscia AD 6 filia principia B 7 in uos an. grat. AD 8 desid.] add. ex- plicit ad principiam uirginem D ) [*](F = Veronensis XVI. 14 s. IX. ) [*](J = Vindobonensis lat. 934 s. IX. ) [*](I = Turicensis Augimsis 41 s. IX. ad pacatulam FJI ad Gaudentium (coll.fine epistulae) g; Hieronymi nomen non exhibent tituli codicum ) [*]( 11 intelligit g 12 cuius] eius Ip.c. uol. peric. g periculosa Ip.c. ) [*]( 13 exodium g in ea magis g 14 sit quam res g orteris Fa.c.m2Jp.c. ortoris Ja.c. ortaris (a in ras., ris s.l.)I quae] queque Fp.c.m2 placenta Fp.c.m2,Jla.c. placentia Jp.c. 15 balbutit l:a.c. 17 A(eras.I)ENirMATA codd. aenigmata g 18 tristitior F,Ja.r. gemliae Fa.r. gerulice I 19 sens. heb. g sensus s.l.m2F,om.JI 20 horter Ia.c.m2 horteri Fa.c.m2J hortor Ip.c.m2 hortari Fp.c.m2 )

Solent quaedam, cum futuram uirginem spoponderint, pulla tunica eam induere et furuo operire palliolo, auferre linteamina, nihil in collo, nihil in capite auri sinere re uera bono consilio, e habere discat in tenero, quod postea deponere conpellatur. aliis contra uidetur.

\'quid enim\\ aiunt, 4si ipsa non habuerit, habentes alias non uidebit ? ptÀóxoa{wv genus femineum est multasque etiam insignis pudicitiae, quamuis nulli uiroium, tamen sibi scimus libenter ornari. quin potius habendo satietur et cernat laudari alias, quae ista non habeant. meliusque est, ut satiata contemnat, quam non habendo habere desideret\'.

tale quid et Israhelitico fecisse dominum populo, ut cupientibus Aegyptias carnes usque ad nausiam et uomitum praeberet examina coturnicum, multosque saeculi prius homines facilius carere experta corporis uoluptate quam eos, qui a pueritia libidinem nesciant; ab aliis enim nota calcari, ab aliis ignota appeti, illos uitare paenitendo suauitatis insidias, quas fugerunt, hos carnis inlecebris et dulci titillatione corporis blandientis, dum [*]( 20 cf. Num. c. 11 ) [*]( 1 epistolium (o ex u) Fl 2 litterarum s 3 iste Fa.c. iste Ja.c.m2 proponantur g 4 crustela Ja.c. mulsa g 5 gemis F pubis Jp.c.mll 6 festinet Fp.c. -nat cet. tentet g police I ducere g 7 stamia Fa.c.m2 stami*(na s.l.)I 8 gestiaFa.c.m22 osc.] oculoF 9 discereç 11 spoponderint If.c.m2 -rit cet. pullataFp.c.m2 (ta eras.) 12 fuluo Jp.c.m2 pallio I 14 in tenero s.l.m2I ponere g aliis] add. e s.l.m2I uero e g 16$1- AI(I eras.)OKOCMON (n F) F1 multasque (s eras.)F 17 insignes Ip.c.m2 pudicitiae (e eras.)F 19 pr. non s.l.J que s.l.ni2l contempnat F1 20 tale] -add. uero g pop. dom. g 21 nusiam Fa.c.m2 nauseam g 22 prae(e FJ)- bere codd. 23 uoluntate F I eas J2 24 calcare codd. 25 penitendae FJ 26 hos Ip.c.m2 hoc cet. car**nis (carminis fuisse uid.)F illecebras ç et om. g blandientes g )