Tractatus super psalmos

Et quod illud magis ad spem seternitatis expetendum esset, propheta subiecit dicens: semel locutus est deus, duo haec audiui, quia potestas dei est, et tibi, domine, misericordia, quia tu reddis unicuique secundum opera eius. semel deo loquente duo audiuit; et necesse est ea sibi esse conexa, quse sub unius sermonis significatione sunt cognita. ad deum namque in exordio psalmi propheticam confessionem retulerat dicens: nonne deo subdita erit anima mea? ab ipso enim salutare meum. depellendus itaque absolute fuit Iudaicse impietatis furor: ut in deo patre significari doceretur et filius, ut nunc in uno etiam [*](2 tempestatis ex tempestates R mergitur (ex mergetnr P) PTE 8 et om. V 4 ai affluant Re 5 magna P om. V etenim ex enim m. 1 (?) V in hisce E 6 mentieque V' 7 adpraehendnnt VR 9 refrenanda est Te cupitaeque ex eupiditateque m. 2 V dominentur ex dominantnr P om. V 10 speciebus P coaeternae V aeterna PT neque nobiacum ex neque neqiscum R que nobisoum V 12 fidis V benigneitae corr. m. IV expectanda eat P 17 estet V 18 haaec P 19 reddes RPTE 10 audiet H 32 significatione ex significationes P d a d ≅ P 28 prophetica (profetica VR) confessione VRPT 25 ante depellendus eras. videtur de R itaq. V absolutae VR iudaeioae V. )

Dauid in deserto habitasse libro regnorum continetur, ut, qui passiones domini praefigurabat, etiam tum eas, cum desertum habitat, prophetaret, unigenito deo aeque in deserto moraturo. sed ut sancto uiro congruum et tanto propheta erat dignum, cum declinans odia impiorum solitudini se dedisset, maximis rerum caelestium sacramentis occupatur et ab omni humanae ant impietatis aut ignorationis coetu remotus animum ad ea, quibus seternitatis cognitio ac meritum adquirebatur, intendit. non occupatus, non impeditus communium rerum ac saeculi curis, sed in illo solitudinis suae quieto otiosoque secreto, cum nihil in oculos, in mentem offensionis incurreret, solis est diuinis studiis negotiosus. et uideamus, unde psalmi sermo sit c“ptus.

Deus deus meus, ad te de luce uigilo. huic plane ad gratulationem cognitionemque dei dies c“pta est, cui initium idipsum orandi ad deum, quod lucis est. deum quidem uniuersitatis, sed tamen per cognitionis scientiam deum suum deprecatur. [*]( 2 esset in deserto Ve isset in desertum Rb 8 dš meus V delnculo V uigilo Ve uideo Rb 5 passionis V 6 habita V profetaret n VR deo om. PT moratoro T 7 congruam P 9 et ab RPT aut V omni humanae aut supr. add. m. 2 V 10 ea ex eat R eM V 11 me- 11 ritom T adquirebatur ez adquiribatur m. 2 V 12 communium ex eommuniaum m. 2 V 18 suae om. PT 14 in mentem om. T (sed a spatium uacuum) eminenturPet in mentem E offensionis P lSnegotio usus R psalmus (us add. m. 2) eit coeptua V 17 de luce ex leuce corr. m. 2 V diluoulo R 18 cui initium idipsum orandi ad deum quod luois est scripsi cf. Acad. p. 59, oni in id ipsum orandi ad dffi quod luois est V cui id ipeum orandi ad dellm quod lucis est RPT (sed in T post luois est spatium uactsum) cui idipsum orandi ad deum initium quod lucis est E 00 diim suum P 21 depraecatur VRP. )

Oratio autem non tam uerborum est, quam adfectus; et idcirco subiecit: sitiuit tibi anima mea, quam simpliciter et caro mea. in terra deserta et inuia et inaquosa deo igitur, penes quem fons uitae est, anima ipsius sitit desiderio intenta potandi. et quidem uniuscuiusque mens ad cognitionem spemque seternitatis naturali quodam fertur instinctu, quia ueluti insitum inpressumque omnibus sit, diuinam inesse nobis animarum originem opinari. cum non exiguam caelestis in se generis cognationem mens ipsa cognoscat porro autem terrena hsec corpora, quae ad uitiorum concreta materiam sint, dum his, quibus quasi naturaliter delectantur, infecta sunt, desperant se consequi posse consortium munusque caeleste : quasi non et animse naturam uitia corporis, quibus oblectatur, inficiant, aut, cum delectatio corporis redundet ad mentem, non et mentem secum corpus retrahat ad oblectationis adfectum. necesse est autem ut in eadem condemnatione sit uoluptatis, quod in eadem est uoluptate. sed nos spiritalibus doctrinis eruditi scimus et animse et corpori salutem a deo esse donatam, si modo post regenerationis gratiam mentis gaudiis sensus corporis inbuatur, id est, si non secundum carnem, sed secundum spiritum uixerimus; quia spiritus carnisque opera secundum apostolum uitiorum et continentise studiis distinguantur. arduum autem, sed maxime uerum est, seternitatem ita corporis ut [*]( 1 uerborum est P quam ex qua m. 2 V est idoiroo P 2 sitibit V mea ex mea ipsiua m. 2 V multiplioiter T multiplicitib P 8 et caro V caro RPTE et in inuia PT 4 adeo V ado R a deo P ad eti T fort. ad deum poenes P uox uitae P anima ipsius ex eanima mea ipsins corr. ne. 2 V 7 inpraessnmque R 9 cognitionem PT 10 coseorata V materia V 11 snnt ex sint P sunt E 19 se (e in ras.) in ttersu exeunte adiunxisse uidetur m. 3 R si YP sibi T sequi posse con om. V consequi posse om. R (ubi in uera. ineunt. 1-2 litt. [s ?] eras.) PT m 13 natura corr. m. 2 V oblectatur ex subleotatur m. 2 Y obleotantur Re 16 uolnntatis V 17 ut i eadem eat uolQtate V 18 et corporis t VR datam E 19 poa corr. m. 2 V gaudii V 00 seoundum carnem sed om. P 951 et continentia est: diis P distinguatur P d iatinguitur V distinguitur Re 28 aeternitate V. )

Et desiderii huius adfectum nunc quoque propheta declarat. nam post sitis protestationem, post deserti et inuii et inaquosi inopiam, quia in his ueluti militia et uictoria sit fidei, subiecit: sic in sancto apparui tibi, ut uiderem uirtutem tuam et gloriam tuam: quia melior misericordia tua super uitam. prophetiae scientia est pro gerendis gesta memorare. et hinc frequens auctoritas est, cum aceto potauerunt adhuc in passione potandum, cum disciderunt uestem, quae discindenda post esset; ut nunc in siti corporis deo sitiens ei in sancto suo talis apparet, in simplicitate carnis, in siti animae, in oratione diluculi, quia non nisi per hsec probati uel [*]( 13 Ps. XLI, 3. ) [*]( 2 sitibit V et om. RPT quam — caro mea om. V multipliciter 1*T 8 ambignita = = te P 6 corporis P 6 et in inuio RPTE manente svpr. scr. m. 1 R manente V 7 inaediae VRPT 8 passionis V1 10 femiB P a om. V 11 sit VRP 12 et qui V sitit R 14 faciem di V faoiem tuam RPTE 15 praeueniat PT 17 adfectus num V profeta VR 18 nam post RPTE quod post V 19 inopia V 21 et m gloriam (om. tuam) P melior est R 22 uita corr. m. 2 V propheticae soientiae est Te 24 adphuc corr. m. 1 V discinderent (ex disoiderant P) RP disciderant a 26 ei ex & P carnis in ras. P 27 deluouli V. )

Atque, ut in sancto appariturus deo cuius sancti desiderium in hac sitis suse significatione ostenderet, subiecit: ut uiderem uirtutem tuam et gloriam tuam: eum scilicet utuideret, qui secundum apostolum et uirtus dei est et in gloria dei est, uisurus autem non ad aliud, quam ad consortium seternitatis merendum et ad regni caelestis seternitatem sortiendam, quia haec per misericordiam dei ultra uitse huius beatitudinem prseparentur.

Id enim sequitur: quia melior misericordia tua super uitam. magnum quidem dei munus est, quod uenimus in uitam, et ipsa natura duce nasci nos gratulamur. sed quia plena omnis anxietatum ac dolorum setas nostra est, plus in misericordia dei spei est, quam in uita: quia hanc mors ex peccati lege consequitur, haec uero seternitatem ex morte restituet. sicuti tritici satio ac dissolutio ipsa tritici conseruatione praestantior est — hoc enim deus, prout uult, uestit in spico — ita magnum misericordiae dei munus est, si commortui Christo [*](8 Ioh. XIV, 9. 4 Ioh. X, 30. ) [*]( 1 habebuntur vel ei a xpo corr. m. 2 V 2 in sanctos V 8 illud ex illum m. 2 V uidet uidet (ex uidit uidit m. 2 P) RP2α adque VRP 4 illum F1 unum (m in ras. a m. 2) V in filio P et naturam V et nominae P 5 aeternae VRPT paternae E natiurae corr. m. 1 V 7 desiderio VP 8 suae (n in ras. m. 1 ? eras. t) R hoatederet V 9 eum ex cum R scilicet ex uidelicet P uidelicet b ut om. Ve 10 et in gloria dei est orn. V 11 ad (in ras. m. 1 R) aliud RTE aliut V aliud P 12 regni (om. ad) V 18 per misericorm dia corr. m. 2 V 15 idem sequitur V melior est RPTE, sed cf. svpra 16 munus sint uita et ipsa V 17 duce nostra gratulamur V « a 18 5ni V omni P om̃ιũ T a xietatupa V anxiaetatum R ancxietatum P doloris V nostra et V 19 spes V 20 restituit PTE 21 satioipaa tritici in marg. sup. add. m. 2 V conuersatione R 29 prout ex proatut P spico Vα spica ex spico m. 3 ? R spica ΡΤε, cf. Neue Forment. 1,550. )