Tractatus super psalmos

Sed inter haec, habens potestatem duodecim milia legionum caelestium euocare, non ad iram commouetur neque ad ultionem exacerbatur. sequitur enim: cor meum conturbatum est in me. pati omnia in se ipse constituit. dummodo humanae salutis sacramenta perficeret. difficillimum autem hominis infirmitati est, intra se ipsum perturbationes mentis commotionesque cohibere, ut non etiam usque ad ipsam uultus demutationem, tacito licet motu, significatio anxietatis uel indignationis erumpat. uerum unigenito deo, quamuis infirmitas nostra suscepta sit, tamen diuinitatis suae non est abolita natura, ut non his omnibus, quae infirma sunt, salua maiestatis suae dignitate perfunctus sit, dum uniuersa, quae mortis nostrae sunt ac timoris, ita pertulit, ut in eum inciderent haec potius quam inessent. dum infirmitas nostra magis est, quam naturalis in deo est. denique idipsum sequens sermo conexuit, cum dixit: et formido mortis cecidit super me. timor et tremor uenit super me et contexerunt me tenebrae. et haec quidem in eum omnia, quae nostrae necessitatis sunt, inruerunt; sed ab eo naturae suae uirtute suscepta sunt, dum mortem nostram, potens non mori, etiam timore in se mortis ingruente non renuit.

Et cum haec eadem, tamquam in hominem, imbecillitati [*](1 potestate cnrr. m..3 R potestates ex potestatem m. 1 V legionii « legiones corr. m. 1 R caelestiii legionu PT 4 ipso PTE 6 intra em add, m. 2 V se om. V ipsam ex ipsa m. 2 V perturbationis mentis em commotionisq. (corr. m. 2) P perturbationesquae V 7 demonstrationem R 8 sigiiificatio ex significationibus m. 1 V 9 quauis ex qua m. 2 V nostra R suscepta ex suspecta P 10 oblita Ve ut ū his P 151 sunt om. V 14 in P uerbis dum infirmitas — in deo est expunctis haec sunt superscripta: du infirmitatis nre magis .1' quod in assumpto patitur homine q diuine q inpassibilis .1' nature nostra magis quam (om. est) V 15 in id ipsum se sermo P (T in marg. infer.), id ipse sermo Tl 15 connexuit 7' contexuit V dicit VPTE 17 contexerunt ex contexuit m. 2 V contexit RPTE tenebra PTE et haec quae quidem corr. m. 2 r 18 omnia in eom R nostris necessitatibus (om. sunt) R 20 timori R timorem rb inruente R ingruentem Vrb 21 rennuit V'RP 92 ibicillitati V ante imbecillitati P* srlpr. scr. oni'. )

Sed sumptis pinnis, ut uolando requiescat, quo sit quieturus, ostendit dicens: ecce elongaui fugiens et mansi in deserto. ceciderunt quidem super lucem tenebrae, sed tenebrae eam non conprehenderunt. elongauit enim fugiens. qui ne a contegentibus quidem potuit conprehendi. fugit ergo etiam eos, qui se persequebantur, et ab his longe factus habitat in deserto. et quod desertum hoc uel quae solitudo sit — nam [*]( 14 Pe. CXXXVIII, 9. ) [*]( 1 eius del. P* dominantur P accidissent P s = = corr. m. 2 1' 2 ingruent V doceret V 3 pennae II ex corr., P7' 4 ad uolandum PT contegentib. ex ctegentib. P cunctis gentibus R 6 pennae PT aliundae P 6 poscentis ex poscentes m. 1 R 8 id est apiritalem V nam om. PT 9 aspiciet ips V 10 in e ^ corr. m. 1 V 11 praecationis VR qui V 12 degravatus VPTE 18 in spu P in spiritu T euolarft (& in ras. 3) R pennarum PTE 14 pennas R3PT 16 etenim illic VR ita enl illic Pita eni illuc T etenim illuc E de illic in uersionibm h. L antiquis cf. Sabatier Il, 269 suas add. m. 2 V pennas suas T sumit PT 17 et hia PT euacuatua ex uacuatus R 18 pennis PT 19 elongaui ex longam m. 2 V 20 in solitudine PT 21 longauit P 22 qui in ea R contingentibus PT continentibus V 28 se om. r ab his (om. et) V 24 et qud R desertum ex deserto m. 2 V. )

Non sum autem nescius, plerosque solum uerborum sonum et litteram contuentes nihil de omnibus fere psalmis congruum aliquid personae domini nostri Iesu Christi existimare, putentque totum querellis prophetae increpari. sed nos litem non mouemus. neque enim destruimus, sed adstruimus, addentes potius de obscuris intellegentiam, quam simplicibus detrahentes: quia, quaecumque Dauid aut passus aut questus est, etiam passionibus eius, qui uniuersitatis nostrae caro est factus, inpleta [*]( 2 Esai. XXXV, 1 aqq. 13 Ps. XCIV, 11. 16 Esai. LIV, 1. ) [*]( 1 eo locata eat P et ita Pb 8 florient V florent R 4 inualeacitae V1 5 disBoluta om. V consolamini ex consolatamini m. 1 V mi consolidamini T 6 ani corr. m. 1 V ecce d5 V ecce dfis R ecce deua noster E 9 et erudietar T mutorum ex mortuorum m. 2 V timc om. V tn P sali - et P salit V 10 clodus VP 11 ietrahel V • irl R 18 inpiis Vsed cf. Acad. p. 27 15 tāquam templo R 16 ante V reqaiescit TE (de participio, quod habent VRP, cf. Victor Vito ed. Petschenig p. 165) iam om. V fili V 19 de hominibus V 20 aliquid om. PTE personam R nostri om. V putent. quae R 21 quaerellis VR querelis PT profetae VR non mo mouemus V 29 onim add. m. 2 V 28 potius d5 de PT quam om. T 24 quaestus YR. )

Intercedens uero diapsalma demutauit et sensum. nam omnis rursum aduersum eos, de quibus est querella, fit sermo, honore tamen eius, ad quem omnia est referre solitus, antelato. sequitur enim: expectabam saluificantem me a, pusillanimitate tempestate. non noua haec eius expectatioest; nam et in eo psalmo, quem ex persona eius esse non dubium est, sic precatus est: salua me, dens, quoniam intrauerunt aquae usque ad animam meam. infixus sum in limum profundi et non est substantia. ueni in altitudinem maris et tempestas demersit me. ab hac igitur tempestate atque ab hac pusillanimitate — humiliatus enim erat usque ad mortem crucis — saluari expectat ab eo, ad quem precatus est dicens: pater, clarifica me apud temetipsum claritate, quam habui apud te prius quam mundus esset.

Sed expectans, saluari se, plus iam quam spem salutis expectat. sequitur enim: praecipita, domine, et diuide linguas eorum. proprietatem uerbi siue hebraici siue graeci latinitas, uti in multis, non elocuta est. nam id, quod praecipita dicitur, cum illis ϰαταπόντισον enuntiatum est: quo sermone non ut praecipitentur, sed ut in profundum demergantur, oratur. demergi ergo eos linguasque eorum diuidi [*](9 Ps. LXVIII, 2 sq. 15 loh. XVII, 5. u ) [*](1 ut supr. scr. m. 2 V ea q V seenntur R sequintur corr. m. 2 V v sequuntur PT if. Acad. p. 23 8 intercidens P demutabit (sic) P 4 aduersus VPT quaerella VR querela PT 6 pusillianimitate V r 7 peocatio corr. m. 2 V est add. m. 2 V 9 praecatus VR 10 aquae ex quae m. 2 V 11 lima T limeum ex liminum m. 1 V limo RPE 13 intepestate P adque VR pusillianimitate V humiliat' temerat' q : ad P hnmiliatus usque ad T 15 praecatus I'/? aput VR 16 clam ritatem V 20 proprietate 1' uerbi — R hebreici V haebraici ex haebraeici R 21 ut VPT non ex nun m. 3 R eloouta ex locuta R est (eezcorr.) R 22 caraporison r ΓΑlΑΡΟΝΤΙSON R cataponteson P ΚΑΤΑΠΟΝΤΕCONT e = nuntiatum R ennuntiatum V 23 B praecipitentur (om. ut) P 24 demergi (gi in ras. m. 3) R eorum dauid rogat t. )

Ut autem ob uitia ciuitatis contradictionemque praeceptorum suorum haec consecutura nosceremus, adiecit: quia uidi iniquitatem et contradictionem in ciuitate; die et nocte circumdabit eam super muros eius, et iniquitas et labor in medio eius: et non defecit de plateis eius usura et dolus. ob haec igitur uitia et crimina futurae captiuitatis et dispersionis poena deposcitur; sed potissima crimina sunt iniquitas et contradictio. nam eum, quem lex et prophetae nuntiauerant, reicientes contradictione impia respuerunt. quae contradictio nocte et die circumdans muros ciuitatis ipsius supergressa est, quia et ipsa passionis suae nocte, cum se uidendum in consessu et a dextris uirtutis profiteretur, discissa ueste etiam cum blasphemiae inuidia contradixerunt. in muris autem tuitionem salutis significari meminimus; sicut cum nouae Hierusales aedificatio et munitio, id est constructio et custodia ecclesiae caelestis optatur, ita scriptum [*]( 2 dilubio V1 submersa consumit V 3 uero deest, era*. ergo R 4 concertationes R1 contrectationis V 6 non dispar ≡≡=- ergo R n diraipare ergo P ergo (ante ergo spatio 2 uerborum uacuo) T in b n 08 corr. m. 2 V ut inre corr. m. 2 V 7 absubmpti V1 8 inter oneg et linguae uocem iniurias del. m. 1 V loquuntur PTE 18 supra n t muros PT et iniquitas et dolor PT 14 i R deficiet PT 15 plaeis rorr. m. 1 V 17 potissima in crimina V potissima in crimine PT potissima inter crimina E contradictionem eum V 18 profetae VR nuneiauerant RT 19 circumdat & muros R sed. cf. infr. p. 166, 5 21 concessu V 22 blasfemiae V 24 nonae ex nomi nomine V noua P hiertisales V hierusaleB P hieruaalem RTE cf. Acad. p. 28 25 ccleeiae V scribtum V. )