De errore profanarum religionum

serpis in templis et occisarum hostiarum misero pasceris sanguine, nec uenenis tuis cruor defuit nec semiustae crematorum corporum partes, humanarum te etiam uictimarum frequenter sanguine cruentasti et Latiaris templi cruore uel ara Karthaginis rabies tua et siccarum faucium uenena nutrita sunt. tu haec faciens hominibus te miseris prodesse iactas, ut crudelitate tua perimas, persuasione decipias, pollicitatione prosternas: sic tuis prospicis, parricida. fugite, o miseri homines, fugite et contagionem istam quantacumque potestis celeritate deserite: draco est qui colitur, latere non potest, proprietatem nominis sui ipse confessus est, confessum reum poena consequitur.

audite quid sanctus propheta diuina instigatione denuntiet. oraculum hoc Esaiae nobis fides tradidit, ait enim: \'in illa die superducet deus gladium sanctum et magnum et fortem super draconem, serpentem magnum et tortuosum, et interficiet draconem. uoluntas Dei perfecti operis substantia est: de nece draconis lata sententia est; quicquid Deus dixerit factum est. morituri draconis hoc solacium est, ut exitium suum frequens perditorum turba comitetur. si mortis eius diem quaeritis, tunc percussus est, cum hominem deum uidit, cum Christi nobis numen apparuit.

post illum diem qui serpentis huius secutus fuerit [*]( 5 Gen. 3, 5. 20 Jes. 27,1. ) [*](ravQov W owerus; at recte monuit Btirsian uitium potius Firmico quam librario adscribendum uideri) [*](9 semiustae Wowerus: se inusto (an se musto?) P, se iniusto a 11 Latiaris P, ut emend. Wowerus: saciaris a II Kartaginis P, Carthaginis a 16 quantacunque a 18 pęna P 23 perfecti operis nos: perfectio operis Pa (perfectio operis subitanea est Bursian) II de nece Bursian: deneP, bene a 24 dixerit P: dixit a 26 die queritis P (syllaba tis non satis distincta): dies quaeritur edd. (tdtimsm syllabatn non esse tur in codice adseuerat Lorenz) )

Sacra sua perditus carnifex, pro nefas, per lignum semper renouari disposuit, ut, quia sciebat ita fore ut ligno crucis adfixa uita hominis perpetuae inmortalitatis conpagine stringeretur, perituros homines ex ligni imitatione deciperet. in sacris Frygiis, quae matris deum dicunt, per annos singulos arbor pinea caeditur et in media arbore simulacrum iuuenis subligatur. in Isiacis sacris de pinea arbore caeditur truncus, huius trunci media pars subtiliter excauatur: illic de segminibus factum idolum Osiridis sepelitur. in Proserpinae sacris caesa arbor in effigiem uirginis

formamque componitur et cum intra ciuitatem fuerit inlata, quadraginta noctibus plangitur, quadragesima uero nocte comburitur. sed et illa alia ligna, quae dixi, similis flamma consumit: nam etiam post annum istorum lignorum rogum flamma depascitur. errasti, miser, et uehementer errasti: nihil tibi poterit ignis iste prodesse; frustra tibi ex ista flamma blandiris, hunc ignem commentis tuis semper renouans. ignis, qui de facinoribus tuis exigit poenas, perpetua tormentorum continuatione grassatur.

diuini ac liberantis ligni ordinem disce, ut scias nulla tibi posse ratione succurri. de cataclysmo humanum genus arca lignea liberauit, Abraham ligna unici filii humeris inponit, de Aegypto recedentem dei plebem lignea uirga protexit, lignum dulcem saporem amarae marrae fontibus reddidit, lignea uirga ex spiritali [*]( 3 errore P corr. m. 2 ex erro 5 ex P: hoc a 10 interimeret Wotcerus 13 stringeretur, ideo perituros a 18 illic Oehler: illis Pa 1seminibus Pa, em. Wotcerus 23 istorum Bursian: ipsorum Pa 26 renouas Pa, em. Oehler 28 liberandis P 30 de Abraham P, deinde Abr. a, deo iubente Abr. coni. Bursian 31 recedentem populum dei plebem a 32 myrrhae edd. )

illud etiam quale sit ratione tractetur. arborem suam diabolus consecrans intempesta nocte arietem in caesae arboris facit radicibus immolari. quis tibi hoc, scelerate, persuasit? unde hoc pestifera cupiditate didicisti? semperne te contra Deum summum nefaria cupiditate componis? ideo te de caelo seuerum diuinitatis iudicium caduca humilitate praecipitat, ideo tibi Dei sententia perpetua poena decernitur, quod facinoribus tuis per dies singulos nouum semper additur facinus, quod hominem Dei fraudulenta conaris persuasione decipere. uide quid sibi ludibriosus hostis inuenerit. Abrahae immolaturo filium iussu Dei aries subponitur et in uicinae arboris radicibus alligatur.

liberaturus Deus summus ex Aegyptiorum tyrannide plebem suam arietem nocte iussit occidi et sanguine eius postes liniri praecepit: ipsum a certo numero hominum per nocturnas epulas confici iubet et sacrificio ipsi Paschae nomen inponit. sed hoc ad imaginem futurorum prouidentia diuinae maiestatis inuenit, ut per signa uerum Pascha nobis ostenderet. ideo cum de passione domini nostri diuino spiritu iubente propheta praecaneret, ait: (sicut ouis ad uictimam ductus est et sicut agnus coram tondente se, sic non aperuit os suum. in humilitate iudicium eius sublatum est: natiuitatem eius quis enarrabit? quoniam auferetur a terra uita eius.