Epistulae

Clamat etdicitDeus: nolite audire sermones pseudoprophetarum, quoniam uisiones cordis eorum [*]( 25 Hier. 23, 16, 17. ) [*]( 3 uos om. B secundum] secnti dum P dum B, dm N enangelium B, enangelii* P 4 sufficerat P exilii B biennii NPo 6 discrutiant P 7 quem] quod B 8 et necdum] necdum B 9 hac M (hic Q) nostro om. N 10 tanta exta L m. 2 hac Q 11 et] set Q per insidias om. L 12 caueamus P aduentibus Ll nobis om. P 13 paci] pauci Q tranquillitate Q prouideri B 14 materiam] magisteriam P 15 denuo] de nos Q ezacerbare uideamur B 17 te*neTe Q (temere M) ne] nec L 18 diem L 19 pro potu sitim ex pro po**tum sitim Q (propoaitim M1) ealutem L\'Q 20 nec aetae] ne aetas BNtJ 22 corrumpere om. V sic** et Q (aicut et M) 23 doctrinis om. B 25 dominus NQv ) [*]( III. ) [*]( 38 )

frustrantur eos. locuntur, sed non ab ore Domini. dicunt eis qui abiciunt uerbum Domini: pax erit uobis. pa cem nunc offerunt qui ipsi non habent pacem nec ecclesiam lapsos reducere et reuocare permittunt qui de ecclesia reccssere rant Deos una est et Christus unus et una ecclesia et cathedra ima super Petrum Domini uoce fundata. aliud altare constitui ant sacerdotium nouum fieri praeter unum altare et unum sacerdotium non potest. quisque alibi collegerit spargit. adulterum est, impium est, sacrilegum est quodcumque humano furore instituitur ut dispositio diuina uioletur. procul ab huiusmodi hominum contagione discedite et sermones eorum uelut cancer et pestem fugiendo uitate praemonente Domino et dicente: caeci sunt duces caecorum. caecus autem caecum ducens simul in foueam cadent. intercedunt precibus nostris quas nobiscum diebus ac noctibus Deo funditis at eum iusta satisfactione placetis. intercedunt lacrimis nostris, quibus commissi delicti crimen abluitis. intercedunt paci quam uere et fideliter de Domini misericordia postulatis, nesciunt scriptum esse: et propheta ille aut somnium somnians, ille qui locutus est, ut errare te faceret a Domine Deo tuo. nemo uos, fratres, errare a Domini uiis faciat. nemo uos Christianos ab euangelio Christi rapiat, nemo filios ecclesiae de ecclesia tollat. pereant sibi soli qui perire uoluerunt, extra ecclesiam soli remaneant qui de ecclesia recesserunt, soli [*]( 13 Matth. 15, 14. 19 Deut. 13, 5. ) [*]( 1 eos et N, eis et P, eia L dicunt om. L 2 qui abiciunt] quia dicunt LNP 8 nee LP, nec ad N, in BQv 4 promittunt BLNPQv qui de] ex quid Q m. 2, ex qui M m. 2 5 est et] est M (est et Q) 6 petram BLNPV, petram Qv, altere B 7 praeter] propter Gold- horn 8 quisquis v adalteriam BLNP 9 sacr. est] et sacrilegum P . 10 ab om. B, ad Ll 11 ducedit N 12 et pestem] pestem Q 15 nostris LNPQV, uestris Bv 16 nostris BLNPQY, nestris v 17 delicta M (delicti Q) pacis Q 18 de om. Q (exh. M) nescinnt] nec scinnt v 20 qui] moriatur qui B 21 tao] interficietur add. o fratree carisrimi Nv a domino uiis B, a dominicia LNP 22 uos om. B ab ex ad L m. 2 2S noluerunt B 24 maneant L\' ) cum episcopis non sint qui contra episcopos rebellarunt, coniurationis suae paenas soli subeant qui olim secundum uestra suffragia, nunc secundum Dei iudicia sententiam coniurationis et malignitatis suae subire meruerunt.

Monet nos Dominus in euangelio suo dicens: reicitis mandatum Dei ut traditionem uestram statuatis. qui mandatum Dei reiciunt et traditionem suam statuere conantur fortiter a uobis et firmiter respuantur. sufficiat lapsis ruina una. nemo uolentes surgere sua circumuentione praecipitet. nemo iacentes, pro quibus nos rogamus ut Dei manu et brachio subleuentur, prosternat grauius et deprimat. nemo semianimes et ut salutem suam pristinam recipiant deprecantes ab omni spe salutis auertat. nemo nutantibus lapsus sui caligine omne itineris salutaris lumen extinguat. instruit apostolus dicens: si quis aliter docet et non adquiescit sanis uerbis Domini nostri lesu Christi et doctrinae eius stupore elatus, discede ab huiusmodi. et iterum dicit ipse: nemo uos decipiat inanibus uerbis. propterea enim uenit ira Dei super filios contumaciae. nolite ergo esse participes eorum. non est quod decepti inanibus uerbis prauitatis eorum incipiatis esse participes. discedite a talibus quaeso uos et adquiescite consiliis nostris qui pro uobis cottidie continuas Domino preces fundimus, qui uos ad ecclesiam reuocari per Domini clementiam cupimus, qui de Deo pacem plenissimam primo matri, tunc et filiis eius oramus. cum [*]( 5 Mare. 7, 9. 15 I Tim. 6, 3-5. 18 Eph. 5, 6. 7. ) [*]( 1 rebellAuerunt B 2 suaeom. L paena B olim om. B 3 nunc corr. in non Q m. 2 (nunc M) 4 anbiie ex subi Lm. 2 5 dominus poet suo B 7 suam om. B 8 sufficiant Q 9 nemo om. LNP praeeipit et LQ 13 aboartat N nutantibus] nuntiantibus B lapsus eui) labsui N caligite omnia B 17 elatus] aleuatus Q, inflatus P 80 decepti B, decipi LNPQ 21 et prauitatis N; fortasse: decipiamini inanibus nerbia et prauitatia ne incipiatis P participes] parati B discedite ex dkcite P 23 cottidie om. B 23 precea dno B 24 cupiamus Ll 25 primo L, primi NP, prius BQv maori LNlP tom Nv cum] tum P, dum L ) [*]( 38* )

precibus adque orationibus nostris uestras quoque orationes et preces iungite, cum fletibus nostris uestras lacrimas copulate. uitate lupos que oues a pastore secernunt, uitate linguam diaboli uenenatam qui ab initio mundi fallax semper et mendax mentitur at fallat, blanditur ut noceat. bona promittit ut malum tribuat, uitam pollicetur ut perimat. lucent nunc quoque uerba eius et uenena manifesta sunt pacem pollicetur, ne perueniri possit ad pacem. salutem promittit, ne qui deliquit ueniat ad salutem ecclesiam spondet, quando id agat ut qui illi credit in totum ab ecclesia pereat.

Nunc est fratres dilectissimi, nt et qui statis fortiter perseneretis et stabilitatem uestram gloriosam quam in persecutione tenuistis perpetua firmitate seruetis, et qui circumueniente aduersario lapsi estis in secunda hac temptatione spei et paci uestrae fideliter consulatis et ut uobis Dominus ignoscat, a sacerdotibus Domini non recedatis, cam scriptum sit: et homo quicumque fecerit in superbia, ut non exaudiat sacerdotem ant iudicem quicumque fuerit in diebus illis, morietur homo ille. persecutionis istius nouissima haec est et extrema temptatio, quae et ipsa cito. Domino protegente transibit, ut repraesenter uobis post Paschae diem cum collegis meis: quibus praesentibus secundum arbitrium quoque uestrum et omnium nostrum commune consilium, sicut semel placuit, ea quae agenda sunt disponere pariter et limare poterimus. si quis autem paenitentiam agere et Deo [*]( 17 Deut. 17, 12. ) [*]( 1 nostris om. B 2 preces et orationes B cum ex con L. m. 2 uestras om. B 3 pactores cernunt B 4 nenenatam diaboli B mundi om. B fort. reete 6 mala B peremat L1Q lngent LNP\'p lncent Q (Incent nos M) 7 et] at Q pacem om. L 8 delinquit Q 9 gponde B, spondit P 10 illic redit BN 11 estis Q 12 persecutionem Q 13 qui] si Q 8. 1. m. 2, om. LNQtM, ei qui a circnmnenientes ****** 11 14 hac] ac B temptationem Q 15 pacis B con- tnletnr B 19 illis Ls.l.m. 2 20 est et] est LNP temptatione B1 21 transinit ut et B diem paachae P 23 communem Q, om. Y 24 et semel L 25 linare Q qui* B a erag. agere om. B )

satisfacere detractans in Felicissimi et satellitum eius partes concesserit et se haereticae factioni coniunxerit, sciat se postea ad ecclesiam redire et cum episcopis et plebe Christi communicare non posse. opto uos, fratres carissimi, semper bene ualere et circa Domini misericordiam exorandam continuis nobiscum precibus insistere.\'

CVPRIANVS CORNELIO FRATRI S.

Venerunt ad nos, frater carissime, missi a Nouatiano Maximus presbyter et Augendus diaconus et Machaeus quidam et Longinus. sed enim cum ex litteris quas secum ferebant et ei eorum sermone adque adseueratione Nouatianum episcopum factum conperissemus, inlicitae et contra ecclesiam catholicam factae ordinationis prauitate commoti a communicatione eos nostra statim cohibendos esse censuimus. et refutatis interim ac retusis quae obstinate ac pertinaciter adserere temptabant, tamen ego et collegae plurimi qui ad me conuenerant expectauimus aduentum collegarum nostrorum Caldoni et Fortunati quos ad te nuper et [*]( 1 satisfacere L sed satis s. I. m. 2, satis agere B detrectant BP in] ad v et Q 8. 1. m. 2, om. MQl infilicissimi Q eius] eris LI NP 2 pactioni N, pactionis LP 4 opto ... insistere om. LNP 5 et ... insistere om. B. — Ad (Explicit ad P) plebem de quinque presbyteris (sibi insidiantibus add. B) explicit (om. P) BLNPQ. — ) [*](Epist. XLlIlI. — Incipit ad Cornelium IIII L, Incipit ad eundem IIII. P, Incipit ad eundem \'VII. FR, Incipit ad eundem liber \'VII\' feliciter C, Incipit eiusdem \'VII\' MQ. — 9 frattres C 10 diaconis M (diaconus Q) maccheus CFQ, mattheus LP .. quidem CF 11 referebant CR ct om. Q 12 sermonem Q adseuerationom ClPQ, asseratione Bx 13 inlicite P, inlicita CB facte B, facta C 14 prauitatem moti F nostras R 15 prohibendos V censuisnus L et reputatis C, refutatis v retunsis LQ 16 obstinate ac] obstinatione L tamen F, iam LPQlM, nam CBQ1, iam et v ego DIn. F, ergo Gallandius bibl. u. p. pag. 333 et] e B 17 collegae mei Q, colligate 01 a me Q exspectabamus P 18 nostrorum om. B chaldoni LP, caldono 01 nuper etl nuper et ad CRv )

coepiscopos nostros qui ordinationi tuae adfuerant legatos miseramus, ut eis aduentantibus et rei gestae ueritatem reportantibus maiore auctoritate et elucida per eos probatione partis aduersae inprobitas frangeretur. superuenerunt uero Pompeius ac Stephanus collegae nostri, qui et ipsi quoque ad instruendos istinc nos manifesta secundum grauitatem ac fidem suam indicia ac testimonia protulerunt, ut nec necesse fuerit audiri ultra eos qui a Nouatiano uenerant missi.