Instructiones
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- In prece fienda ut fiant silentia uestra, 15
- Limpide respondis nec tempora quoque promittis. [*]( 35, 12 sq. Matth. 21, 13; Marc. 11, 17; Lnc. 19, 46 )[*]( 8 Obde Hanssen; Obse C; ob se BA; Obsera rv malis] male Cl uel illa scripsi; uel mala Hanssen; t C; uel BArv pectoctore A 9 diuitiae faciunt aut pecuniae frontem scripsi (S. p. 755; aut = et; cf. I 19, 2; C. A. 520); diuitias fatiunt (fatiunt B A) aut pecunias frontS (frontem BA) O; diuitibus faciunt pecuniae frontem r Oehl. Hanssen; diuitias faciunt aut pecunias fronte Ld (\'faciunt fronte h. e. ostentantf) 10 quado C1 11 femine C initent balneo Oehl.; initent balneum r1 comment.; inicient balneo (balno C) O; initient balneo rLd ; balneum intrent Hanssen 12 cen (cf. Verg. Aen. 2, 438) nnndinae (cf. u. 9) facitis astent scripsi (duae uidentur sententiarum constructiones confusae); seu nundinas facitis astent (C; artem B; artem A) O; facitis ceu (r; seu r1) nundinas artent E2r; (Et, de domo Dei) faciant cen nnndinas, artant Dauies; facitis ceu Dundinas, ardent Oehl. (in comment. feruent); cen nundinas facitis artas Ld 13 Terruit hinc Dominus: Domus orationis adesto! scripsi (i. e. de hac re — hinc — terribili uoce dixit Dominus etc.; cf. eu. Luc. 19, 46 Et erit domus mea domus orationis Colbert.; adesse = esse; cf. 37, 7; 129,12 etc.); Terrnit hic (C1) diis dom+ orationis adesto C; Terrnit siue dñs (B; Dominus A) domum orationis adesto RA; Terruit sane Dominus domum orationis, (.) r Oehl. (om. adesto); Terruit ibi Deus domum orationis. Adesto, Ld (idem in lemmate praefationis sibi pro ibi recipit; praeterea sic proponit; Terruit hinc Dominus domum oratjonis. Adesto! Hanssen 14 susum CBAnd. ? (b. Gbl. 16 p. 349) rLd; sursum Ar3OeM. praecepit rv; praecipit And. (?); pcedit O; de confusis litteris d et p cf. I 24, 2 15 fienda Orxv; facienda r1 18 Lympide 0 respondis OLd (cf. Neue* IIp. 427); respondes rOehl. tempora (= caput; de qua notione uide lexica; cf. 118, 5) quoque promittis scripsi; nec temperas quoq pmittit C; nec temperas quoq promittat BA; nec temperas quoque promissis rOehl.; nec temperas quae promittas Ld; necte temperat quodque (= quodcumque) promittit Hanssen )
- Exorat ille Altum pro plebe deuota,
- Ne pereat aliquis; at tu te in fabulis uertis,
- Tu subrides ibi aut detrahis proximi fama;
- Indisciplinata loqueris, quasi sit Deus absens,
- Omnia qui fecit, nec 〈audiat〉 neque (te) cernat.
108
- XXXVI. EBBIOSIS.
- Ebrioso modum non pono: sed belua maior
- Bibendo superius inferior a mente recedis.
- Regentis imperium tenens apud, stulte, Cyclopas [*]( 17 Exorat ille Altam (cf. 37, 6; 39, 15 etc.; Altiasimam Orv) pro plebe denota, scripsi; Exorat ille Altissimam, plebis deaotae ( ł Ne pereat aliquis) Hanssen 18 at Ld; ut O; et rOeM. tu te in fabulis uertis Ld; tute (tu te A) in fabulis aerbie O; tu te (tute r\') in fabulas uertis r Oehl.; fortasse: tute (cf. I 23, 11) in fabulis feruis 19 subridis CB detrahis rv; detrahes 0 proximi fama scripri (cf. Cic. epist. III 8, 5 Ego si .. de tua fama detrahere .. cogitassem; TertuHl. ad nat. I 18 med. detrahere laudeparentum); prime forma C (cf. 23, 1); proxime (om. Ld) formo BA; proximi famae rv 20 Indisciplinata OLd; Indisciplinate rOehi. nec audiat rv; audiat om. O; nec te audiat Hanssen neque te cernat Hanssen; neque cernat CB caenat) rv; neque ornat A XXXVI (XXXV C), 1 pono rOehl. (cf. quae Forbiger adnotauit in Verge Aen. 7, 129; TertuU. Marc. I 29 med.) ; pno C; pno BAZ*; probo Ld sed] est Ld in praefat. belua maior Ld (cf. C. A. 34; de sententia cf. quod infra ex Cicerone attulimus exemplum); bellua maior Cr\' comment.; bellui maior, Oehl. ; bellua malor BA2*; belluam malo. r 2 superius C; supernis BA; supernis uel superius X\'; superbis rv inferior Pitra Spicil. I 543, Ld (ior per synizesin legendum; cf. Hanssen §. 32, 4); interior Or2 Oehl. ; interim r* (satis commode; sed comparatiuos superius et inferior contrarie inter se referri apparet) a mente BArOehl. (cf. interpret. uet. Irenaei contr. haeret. 1, 13 (8): sensum non habent et a mente excesserunt); aibte C; amente Ld ; mente Pitra Spicil. I. c. 3 Regentis Or Oehl. (= regis conuiuii uel mensae); Regentes Ld (\'sc. ebriosi\') tenens r Oehl.; tenent 0 (in A parum accurate scriptum) Ld aput C Cyclopas Crv (homines ebriosos Cyclopas uocat poeta ad Polyphemi crapulam alludens); belopas B.A; Ld in praefat. \'olim malui apud stultiloquaces\' )
- Inde in his toruis: Dum mortuus, non bibo, dicis;
- Optima mihi (sunt) bibere et corda sopire. Subministra magis, quod amplius quaeris abuti,
- Infimo pauperclo, et eritis ambo refecti.
- Si facias ista, exstinguis tibi gehennam.
109
- XXXVII. PASTOR I.
- Pascere qui quaeris et quod potuisti parasti
- Adsiduo (pari) pascendo, recte fecisti:
- Sed tamen inmisce pauperem, qui non te repascat,
- Tunc erit mensa tua per unum Deum probata.
- Omnipotens tales uel maxime pasci praecepit. [*]( 27, 2 sq. Luc. 14, 13 sq. )[*]( 4 histomis CB (de torua Oyclopum facie cf. Verge Aen. 3, 636; 677); his torrnis Â; historiis. r Oehl.; his scoriis Pitra Spicil. I. c.; histronicis. Ld Dum .. non Or2v; Sum .. ni r1; cf. C. A. 757; similis sententia in sepulcro Sardanapali scripta fuisse ferebatur : Haec habeo, quae edi quaeque eisaturata libido I Hausit. Cicero (Tusc. V 35, 101) addit: Quid aliud in bouis (cf. u. 1 belua maior), non in regis sepulcro inscriberes? cf. C. I. L. IX 2114 Dum uiii, nixi quomodo condecet ingennom. quod comediete bibi, tantummeu(m) est 5 Obtimamihi C; Optimum mihi OeM. comment. sunt scripsi; om. Or v corda sopire scripsi (cf. C. Â. 16; de numero plurali cf. Verge Aen. 6, 49; 80); corda sapere Or2 Oehl. ; corde sapere r1; corda sapire Ld; Optimum nunc bibere et (mortuo) corda sapire (uel sapere corda) Hanssen 6 qd CA; quid B pauperclo Cr Oehl. (cf. S. 107 p. 772) ; paupdo BA; paupero Ld fatias C extinguis 0 XXXVII (XXXVI C), I qui] q A qd C; qd BA 2 Adsiduo (= locupleti; opp. proletarius; cf. Gell. 16, 10) pari scripsi (de sententia cf. 20, 17); Ad- sidue Orv; Adsidne (pastor) Ld in praefat.; Adsidue (socios) Hanssen; uulgo post parasti, non post pascendo interpungebatur 3 tam C; tn. A inmisce CB; immisce ALd; inuise rOehl. qui non te repescat Hanssen; qui te non repescant Cit; qui (q. A) te non repascant BA; qui te non repascat rv & OmpS C uel] l C maie A pce pit C )
- Respice, cum pascis, infirmos, et feneras Alto.
110